siRNA is goed gereedschap, nu nog de juiste bezorger erbij

Aaliyah Shodeinde

Aaliyah Shodeinde (afb: univ. van Texas)

Voortdurend worden er op het front van de DNA-bewerking en/of gensturing allerlei soms uiterst listige nieuwe manieren en therapieën bedacht, die dan vervolgens stuklopen op wat praktikaliteiten. Zo zouden korte interferentie-RNA-moleculen goede diensten kunnen bewijzen bij het regelen van de genexpressie (-activiteit) in cellen, maar hoe krijg je dat ‘gereedschap’ in de juiste cellen? Onderzoeksters van de universiteit van Texas denken een (deel)oplossing gevonden te hebben. Lees verder

Afweercellen gebruiken een eigen ’taal’

Afweertaal

Met een speciale microscooptechniek ‘luisterden’ de onderzoekers na de reacties van macrofagen van muisjes (afb: Brooks Taylor/UCLA)

Afweercellen lijken een eigen ’taal’ te hebben waarmee ze met elkaar communiceren. Als er verkeerde ‘woorden’ worden gebruikt dan kunnen wel eens de verkeerde genen worden geactiveerd met alle kwalijke gevolgen van dien. Onderzoekers van de universiteit van Californië in Los Angeles kennen nu zes woorden van die afweertaal. Het bleek dat door twee fout gebruikte ‘woorden’ de verkeerde genen werden ingeschakeld. Lees verder

Helpt donecopride tegen Alzheimer?

Donecopride

Structuurformule van donecopride

Onderzoekers van de universiteit van Caen (F) hopen begin 2022 met klinische proeven te kunnen beginnen met donecopride, een acetylcholinesterase-remmer. Die verbinding zou in dierproeven heilzaam zijn geweest tegen Alzheimer. Of dat ook bij mensen zo is moet worden uitgezocht in die klinische proeven. Lees verder

DNA eicel en zaadcel combineert vaak slecht

Eicel met zaadcellen

Een menselijke eicel ‘belaagd’ door de, veel kleinere, zaadcellen.

Appeltje-eitje zou je zeggen, maar de eerste stap in het leven van een organisme gaat minstens zo vaak fout als goed. We hebben het dan over het combineren van het DNA van de zaad- en van de eicel tot een dubbele helix (enzovoort.). Dat zou zijn gebleken uit hogeoplossingsbeelden van die ‘vereniging’. Lees verder

Klinische proeven met gentherapieën voor Huntington stilgelegd

Hersens van een HuntingtonpatiëntTwee klinische proeven met een gentherapie ter bestrijding van de ziekte van Huntington (een erfelijke hersenziekte) zijn stilgelegd. De behandelingen, bedoeld om de aanmaak van een gemuteerd eiwit (huntingtine oftewel HTT) te verlagen, zouden niet tot de verwachte resultaten hebben geleid, zo meldden Roche in het Zwitserse Bazel en Wave Life Sciences in Cambridge (VS). Lees verder

Worden retrons de nieuwe middelen voor genoombewerking ?

Retronrecombinatie

De retronsequentie bevat en mutatiesequentie (rood), die ingebouwd wordt in het bacteriële DNA (afb: Max Schubert/Harvard)

De CRISPR-methode heeft in een relatief korte tijd grote furore gemaakt als manier om het genoom te bewerken, maar er kleven wel wat problemen aan zoals ongewenste mutaties in het DNA en ook een bescheiden ‘actieradius’. Onderzoekers van, onder meer, Harvard hebben nu een nieuwe techniek ontwikkeld waarbij zogeheten retrons (zie voor uitleg verderop onder ‘Retrons’) worden ingezet om tegelijkertijd miljoenen veranderingen in het genoom aan te brengen en waarmee een groot aantal cellen is te verifiëren. Die techniek, retronbibliotheekrecombinatie genoemd (in Engels afko RLR), zou kunnen worden gebruikt als de CRISPR-methode niet (goed) werkt en de bewerkingsresultaten beter zouden moeten zijn, stellen de onderzoekers. Lees verder

Sommige fagen hebben afwijkende Z-nucleotide

Z-DNA

De fagen hebben een Z-nucleotide in plaats van een A (afb: Nature)

Sommige bacteriofagen (virussen die het op bacteriën gemunt hebben) hebben in plaats van de vier geijkte DNA-letters (A, C, T en G) een afwijkend Z-nucleotide in plaats van A. Dat was ruim veertig jaar geleden al ontdekt, maar nu schijnen onderzoeksters er achter gekomen te zijn hoe dat werkt. Lees verder

Kunstmatige metaalenzymen helpen kanker bestrijden

SeCT-therapie

De SeCT-therapie uitgebeeld. GArM is het metaalenzym, voorzien van specifieke suikers (glycanen) (afb: RIKEN)

Onderzoekers rond Katsunori Tanaka en Kenward Vong van het RIKEN-instituut zouden succes hebben gehad bij het bestrijden van kanker door gebruik te maken van verschillende synthetische verbindingen. In een geval bleek de groei van tumoren bij muisjes geremd te worden door te voorkomen dat ze samenklonteren. Lees verder

Afweersysteem komt hersens binnen door ‘achterdeur’

bloed/hersenbarrière

Bloed/hersenbarrière (afb: WikiMedia Commons)

Het lijkt er op dat, hoewel afweercellen normaal geweerd worden uit het centrale zenuwstelsel, die via een ‘achterdeur’ oog houden op het functioneren van dat belangrijke systeem (inclusief hersens). Lees verder

DNA zou hoofdrol hebben in verouderingsproces

Björn Schuhmacher

Björn Schuhmacher (afb: univ. van Keulen)

Veroudering is een ingewikkeld proces dat leidt tot achteruitgang in organen en weefsels. Hoe dat komt is nog voornamelijk duister. Nu denken onderzoekers van de universiteit van Keulen en de Rotterdamse Erasmusuniversiteit aanwijzingen gevonden te hebben dat DNA bij de veroudering de hoofdrol speelt. Lees verder