Cellen in het beenmerg (afb: WikiMedia Commons)
Door bloedstamcellen te vernietigen met antilichamen bleek het afweersysteem van 18 tot 24 maanden oude muisjes (56 tot 70 jaar bij mensen) te worden verjongd, zo bleek onderzoekers van, onder meer, de Stanforduniversiteit rond Irving Weissman. Lees verder
Michael Levin (afb: Tuftsuniversiteit)
Salamanders en hagedissen zijn in staat volledig nieuwe lichaamsdelen te laten aangroeien. Vooral de axolotl schijnt in dit opzicht een geweldenaar te zijn, maar ook sommige zoogdieren zijn vrij ‘handig’ in het herstel van onderdelen. Zo groeien bij herten geweien weer aan als ze die hebben afgeworpen. De mens is wat dat betreft maar armzalig uitgerust. In sommige lichaamsdelen, zoals het centrale zenuwstelsel, worden beschadigingen niet eens hersteld maar vervangen door, functioneel onnut, bindweefsel. Voor veel biologen een intrigerend onderzoeksgebied. Zoiets moet met mensen toch ook mogelijk zijn? Lees verder
Een met Metarhizium anisopliae besmette kakkerlak (afb: WikiMedia CVommons)
Horizontale genoverdracht komt vooral bij prokaryote organismen als bacteriën voor. Daarbij nemen de organismen genetisch materiaal over van andere soorten. Bij eukaryoten, organismen van cellen met kernen, komt dat zelden voor. Daar is sprake van verticale genoverdracht: het genetisch materiaal komt van beide ouders. Er is bij schimmels, eukaryoten, wel eens horizontale genoverdracht gezien, maar niet dat er een heel chromosoom wordt overgedragen, zoals onderzoekers constateerden. Wellicht dat voor schimmels horizontale chromosoomoverdracht voordelen biedt op het gebied van aanpassing. Lees verder
E. coli-bacteriën
Onderzoekers rond William Bentley van het Fischellinstituut van de universiteit van Maryland hebben laten zien dat processen in, genetisch veranderde, cellen te ‘sturen’ zijn door elektrische signalen. Daardoor zouden die cellen te gebruiken zijn om stoffen af te leveren of om het verloop van ziektes te volgen, is het idee. Ook in de landbouw of het milieu zou er emplooi voor dit soort systemen zijn. Lees verder
Het ‘moderne” RNA-polymerase (afb: WikiMedia Commons)
De theorie van de RNA-wereld over hoe het leven op aarde ontstaan is, is weer ietsje steviger in haar schoenen komen te staan. Proeven zouden hebben aangetoond hoe een RNA-enzym zich zou hebben kunnen verbeteren. Daardoor zou het erfgoed, dat in de DNA-wereld in RNA is opgeslagen, nauwkeuriger gekopieerd kunnen worden. Lees verder
Een zestiger uit de VS die al ruim dertig jaar geleden met hiv besmet werd en later ook nog eens bloedkanker (acute myeloïde leukemie) kreeg, schijnt genezen te zijn van beide ziektes door de transplantatie van bloedstamcellen van een donor die een zeldzame mutatie van het CCR5-gen had die haarhem beschermt tegen hiv. Lees verder
CAR-T-behandeling tegen MS op komst? (afb: BMS)
In de VS worden klinische proeven opgetuigd om de CAR-T-techniek in te zetten tegen de automimmunziekte multipele sclerose (MS). Bij proeven met muisjes lijkt deze aanpak succesvol te zijn geweest. Nu moet worden bewezen dat deze aanpak voor mensen veilig en ook effectief is. “We beginnen op onontgonnen terrein”, zegt James Chung van Kyverna Therapeutics, die de proeven gaat uitvoeren.
Lees verder
CAR-T-cellen (blauw) vallen kankercel aan (afb: SKI)
Voortdurend wordt er gesleuteld aan de CRISPR-methode, de van bacteriën geleende manier om kernzuren (DNA en RNA) te bewerken). Nu hebben onderzoeksters het vizier gericht op de bewerking van RNA-moleculen om T-cellen die genetisch zijn veranderd om kankercellen te doden, CAR-T-cellen, wat meer tijd van leven (en dus kankercellen doden) te geven en ook meer kans tegen vaste tumoren. De CAR-T-techniek werkt redelijk goed bij bloedkankers, maar veel minder bij vaste tumoren. Lees verder
Tot nu toe was duister wat die B-cellen (groen) in de zwezerik deden (afb: Jan Böttcher & Thomas Korn TU München)
Bepaalde afweercellen, T-cellen, moeten eerst leren wie of wat vriend of vijand zijn en niet het eigen systeem aanvallen. Dat ‘leerproces’ vindt plaats in de zwezerik ( ook wel thymus genoemd) met als ‘leraren’ epitheelcellen. Daar zijn, zo blijkt, B-cellen onmisbaar voor. Als daar iets fout gaat dan kan een autoimmuunziekte ontstaan waarbij afweercellen (onderdelen van) het eigen systeem aanvallen. Tenminste, dat zou zijn bewezen bij de immuunziekte neuromyelitis optica, een ziekte die lijkt op multipele sclerose. Lees verder
Hersenstamcelbadje waarvan lading en toegevoegde groeifactor FGF2 bepalen welke hersencellen er ontstaan (NPSC=hersenstamcellen, astrocyten zijn een vorm van gliacellen) (afb: Kristine Glotzbach et. el/ACS)
Onderzoekersters hebben een badje gevonden waar hersenstamcellen zich prettig in voelen en dat aanmaak van nieuwe hersencellen zou kunnen bevorderen. Zenuwcellen in het centrale zenuwstelsel herstellen nauwelijks doordat zich bij beschadiging met vloeistof gevulde holtes en bindweefsel vormen die herstel tegengaan. Het idee is die holtes op te vullen met een ‘badje’ waarin hersenstamcellen zich optimaal voelen. Het ‘badje’ bestaat uit positief geladen hydrogels met wat toevoegingen. Lees verder