Formaldehyde wordt onder veel gebruikt bij de productie van spaanplaat (afb: WikiMedia Commons)

Formaldehyde, ‘verwant’ aan mierenzuur,  is een vrij algemeen gebruikte stof. Het lijkt er nu op dat die verbinding de activiteit van onze genen kan veranderen.Zoal bekend mag worden verondersteld zijn in een cel niet alle genen (even) actief. Die zogeheten epigenetische instelling zorgt ervoor dat een cel de eiwitten naar behoefte aanmaakt. Dan is het natuurlijk minder prettig dat er stoffen zijn die op dat epigenetische programma invloed hebben, zoals onderzoekers rond Christopher Chang van de universiteit van Californië in Berkeley constateerden bij formaldehyde, een stof die onder meer voorkomt in veel huishoudelijke en cosmetische producten.

Formaldehyde heeft wat gezondheid betreft toch al niet zo’n beste reputatie. De stof wordt ervan verdacht kankerverwekkend (onder meer leukemie) te zijn, betrokken te zijn bij leververvetting en bij astma. Formaldehyde komt voornamelijk via de longen binnen, is goed oplosbaar in water en bereikt daardoor alle cellen in ons lichaam. “Die verbinding vind je in geconcentreerde vorm in verschillende producten in de bouw, meubelproductie, textielindustrie en sommige haarverzorgingsproducten”, zegt medeonderzoeker Manel Esteller van het Josep Carrerasleukemieonderzoekscentrum in Barcelona.
Volgens zijn collega Lucas Pontel is formaldehyde niet alleen een milieugevaar, maar zou die stof ook in het lichaam de stofwisseling dieetproducten zoals aspartaam kunnen verstoren en (dus) ook van invloed zijn op de genactiviteit hebben.

MAT1A-eiwit

De onderzoekers ontdekten dat formaldehyde een remmer is voor het MAT1A-eiwit, de belangrijkste producent van S-adenosyl-L-methionine (SAM). SAM is dan weer de leverancier van de methylgroep die de genactiviteit reguleert.
Onder invloed van formaldehyde maakt een cel minder SAM aan waardoor de minder genen geremd kunnen worden (genmethylering remt de genactiviteit). Volgens Pontel zou dat de kankerverwekkende eigenschappen van formaldehyde kunnen verklaren.
Internationaal zou het gebruik van formaldehyde al zijn verminderd, maar nog steeds zijn er toepassingen waarbij de verdachte stof volop wordt gebruikt zoals bij de productie van harsen, kunststoffen en in de productie van cosmetica. Formaldehyde ontstaat onder meer bij de verbranding van benzine en tabak. Er is volgens de onderzoekers nog (dus) volop werk aan de winkel.

Bron: Alpha Galileo