Epigenetische atlas van menselijke cellen gemaakt

C-methylering van DNA

Methylering van de C dempt de activiteit van genen

Onderzoekers hebben een epigentische atlas van menselijke cellen gemaakt. Dat betekent dat ze van de diverse menselijke cellen in kaart hebben gebracht welke genen actief zijn en welke niet. De mens zou zo’n 2100 verschillende celtypen in zijn lijf hebben.
Lees verder

CRISPR/Cas9 voor het eerst bij mensen gebruikt (?)

CRISPR-Cas9 met gids-RNA en doel-DNA

Het Cas9-complex (blauw) ‘omarmt’ het gids-RNA (geel) en doel-DNA (rood) (afb: Bang Wong)

Voor het eerst zouden onderzoekers op 28 oktober de CRISPR/Cas9-techniek bij mensen hebben toegepast om het genoom te bewerken van (afweer)cellen. Onderzoekers van de universiteit van Chengdu in China rond onderzoeker Lu You zouden de methode hebben toegepast op een patiënt met longkanker in het kader van een klinische proef. Er zijn meer groepen in de VS en China die klinische proeven met deze methode op stapel hebben staan voor het behandelen van kanker.

Lees verder

Blinde ratten krijgen deels zicht terug door gentherapie

Merkt-eiwit

De molecuulstructuur van het Merkt-eiwit (afb: Wiki Commons)

Onderzoekers van, vooral, het Amerikaanse Salk-instituut hebben, naar het schijnt, voor het eerst met de CRISPR/Cas9-methode het DNA veranderd van niet-delende cellen. Het overgrote deel van de cellen in ons lichaam deelt niet. Door die geningreep (pdf-bestand) kregen ratten deels hun gezichtsvermogen terug. Dit kunststukje zou wel eens het begin kunnen zijn van een nieuw tijdperk in de geneeskunde, waarbij oog-, hart- en neurologische ziektes gentherapeutisch zouden kunnen worden aangepakt. Lees verder

Onderzoekers verbinden biologie en elektronica

Hersencellen verbinden zich met polyaniline

PANI verbindt zich met levende hersencellen (pijlen) (afb: Caponi et. al.)

Ideaal is natuurlijk als we alle mankementen aan ons lijf zouden kunnen repareren, maar dat is niet zo. Verre van dat. Nogal wat onderzoekers gokken dan op de elektronica om hiaten in het biologische systeem op te vullen, zoals de recent bedachte elektronische ‘oplossing’ voor een dwarslaesie. Ook bij allerlei hersenaandoeningen wordt in die richting gewerkt, maar dan zal je toch een goede verbinding moeten hebben tussen de biologie en de elektronica, kortom bioelektronica. Onderzoekers in Italië denken die gevonden te hebben. De geleidende polymeer PANI (polyaniline) blijkt het goed te kunnen vinden met hersencellen.
Lees verder

Kan kennis signaalroute celdood helpen tegen ziekte?

Opbouw celmembraan

Opbouw celmembraan

Celdood is een fenomeen dat er, normaal gesproken, voor moet zorgen dat een multicellulair systeem in de soep draait. Een belangrijke rol daarin speelt de geprogrammeerde celdood (apoptose). In 2012 schijnt er een nieuwe vorm van celdood te zijn ontdekt, de ferroptose. Nu heeft een internationale onderzoeksgroep ontrafelt hoe de signaalroute voor ferroptose in elkaar steekt. Die ontdekking zou betekenis kunnen hebben voor de behandeling van kanker of van bestralingsschade, denken de onderzoekers. Ze beschreven hun bevindingen in twee artikelen in Nature Chemical Biology: http://www.nature.com/nchembio/journal/vaop/ncurrent/full/nchembio.2239.html en http://www.nature.com/nchembio/journal/vaop/ncurrent/full/nchembio.2238.html Lees verder

Synthetisch DNA-vaccin beschermt tegen zika-besmetting

DNA-vaccins

DNA-vaccins vergeleken met conventionele (afb: GeneOne)

Een vaccin van synthetisch DNA zou muizen en apen tegen het zika-virus beschermen. Inenting daarmee resulteerde in een krachtige reactie van het afweersysteem van de proefdieren. Alle proefdieren doorstonden met goed gevolg een virusinfectie. Er is vooralsnog geen medicijn tegen het zika-virus.  Lees verder

Immuuntherapie voor kanker veiliger gemaakt

Receptor op T-cel herkent specifiek eiwit

Receptor van een T-cel herkent specifiek eiwit op het membraan van een kankercel (afb: getekend bij CalTech)

Immuuntherapie waarbij afweercellen worden aangepast om kankercellen gerichter te kunnen aanpakken kent enig succes, maar er bestaat steeds het grote risico dat de genetisch aangepaste afweercellen zich ook keren tegen gezonde cellen. Nu zeggen onderzoekers van, onder meer, CalTech (VS) een methode te hebben bedacht die dat risico sterk vermindert.  Lees verder

Het lukt al een beetje, kunstcellen maken

Het lijkt er op dat onderzoekers er steeds beter in slagen cellen te maken die op echte cellen lijken. Die namaakcellen zouden dan allerlei klusjes in het lijf kunnen doen zoals het afleveren van medicinale stoffen of dienstdoen als sensoren. De onderzoekers gebruikten enzymen om de kunstcellen te laten bewegen als echte. Lees verder

Muis krijgt gekweekte minilong geïmplanteerd

Minilongen

De gekweekte minilongen (afb: univ. va Michigan)

Uitgaande van pluripotente menselijke stamcellen hebben onderzoekers van de universiteit van Michigan in een lab minilongen gekweekt, die vervolgens met succes bij muisjes zouden zijn geïmplanteerd. Het implantaat bleek levensvatbaar en groeide ook. “In veel opzichten waren de getransplanteerde minilongen niet te onderscheiden van volwassen menselijk weefsel”, zegt onderzoeker Jason Spence. De longblaasjes wilden echter niet groeien. Er is nog werk te doen. Lees verder

Op zoek naar het oermolecuul van het leven

Ontstaan van het leven

Hoe is het leven ontstaan? Spontaan in een oeroceaan, voordat er cellen waren? (afb: Luigi Luisi/Molecular Systems Biology)

Het blijft intrigeren en het probleem is nog steeds niet opgelost (als dat al ooit gebeurt): Hoe is het leven ontstaan? We hebben het daar in dit blog al vaker over gehad. De vraag zou je kunnen ‘versimpelen’ tot: Welk oermolecuul heeft het startsein gegeven voor het fenomeen dat we nu leven noemen. Zelfkopiëring/zelfreplicatie wordt daarbij als belangrijke eigenschap van dat oermolecuul gezien. RNA heeft momenteel de beste papieren en/of de meeste aanhangers. Nu hebben onderzoekers ontdekt dat RNA veel flexibeler is om zichzelf te herkennen dan voorheen gedacht. Dat idee zou het beeld van hoe we denken over de scheikunde achter het begin van leven wel eens kunnen veranderen, maar of we daar wat mee opschieten?. Lees verder