Stercellen met beta-amyloïdeplaques

Stercellen met beta-amyloïdeplaques (blauw) (afb: Hoon Ryu/Molecular Degeneration)

Onderzoekers rond Hoon Ryu van het Koreaanse instituut voor wetenschap en techniek (KIST) hebben een aanpak gevonden dat mogelijk iets kan betekenen voor het tegengaan van de achteruitgang van hersens bij Alzheimerpatiënten. Ze richtten hun pijlen op stercellen (een vorm van afweercellen in ons brein) om die aan te zetten tot het opruimen van de beta-ammyloïdeophopingen die leiden tot het afsterven van hersencellen. Overigens zijn er al eerder manieren bedacht om die plaques op te ruimen zonder dat dat veel effect had op het verloop van de ziekte.
Lees verder

Genen aan en uit te zetten met DNA-schakelaars

TewheylabOnderzoekers rond Ryan Tewhey van het Jacksonlab hebben kunstmatige intelligentie gebruikt om DNA-schakelaars te maken waarmee genen naar believen kunnen worden in- of uitgeschakeld. Ze denken daarmee, onder meer, gentherapieën effectiever en specifieker te kunnen maken. Daarmee zouden die alleen in een bepaalde celtype veranderingen aan kunnen brengen. Lees verder

Hersencellen muisjes laten zich ‘verjongen’ met Yamanaka-factoren

Hersencellen die Sox2 aanmaken

Hersencellen die Sox2 aanmaken lichten rood op (afb: Daniel del Toro et al./Cell)

Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Barcelona hebben hersencellen van muisjes ‘verjongd’ met behulp van zogeheten Yamanaka-factoren. Yamanaka-factoren zijn transciptiefactoren die Shinya Yamanaka en collega’s gebruikten om van gespecificeerde cellen weer (pluripotente) stamcellen te maken. Zijn verouderende cellen weer als nieuw te maken? Lees verder

Transcriptieproces veroorzaakt beweging in het genoom

Genoom in beweging

Een gen (rode ster) en zijn traject (rode lijn) omgeven door coherent bewegende chromatinegebieden (pijlen). Daaronder de manier waarop het gen gemerkt is (afb: Alexandra Zidovska et al./Nature Communications)

Onderzoeksters van, onder meer, de universiteit van New York hebben ontdekt dat er een relatie is tussen genactiviteit en bewegingen in het genoom. Het lijkt er op dat de manier waarop het DNA een vorm krijgt heeft te maken met de activiteit van genen. Dat is natuurlijk niet echt verwonderlijk, aangezien een gen goed bereikbaar moet zijn om gekopieerd te kunnen worden (op boodschapper-RNA). Lees verder

Nieuwe route naar genezing Alzheimer ontdekt?

Alzheimer-eiwit

RTP801 zou de nabewerking van bRNA en tRNA en daarmee de aanmaak van eiwitten verstoren bij Alzheimer (afb: Cristina Malagelada et al./Nuclear Acids Research)

Dementie, waarvan Alzheimer de belangrijkste vorm is, wordt al tig jaren onderzocht, maar al dat onderzoek lijkt alleen maar nieuwe ‘routes’ naar een behandeling van die ziektes op te leveren. Tot nu toe heeft dat geen bevredigend eindresultaat (=geneesmiddel) opgeleverd. Nu denken neurowetenschappersters rond Crisitina Malagelada en Genís Campoy-Campos van de universiteit van Barcelona dat ze in het stresseiwit RTP801 weer een goede behandelkandidaat voor Alzheimer gevonden te hebben. Dat eiwit verstoort (ook?) de aanmaak van eiwitten. Lees verder

Veelvoorkomende kopieerfout DNA blijkt toch niet altijd toeval

DNA-basen

De DNA-basen (afb: WikiMedia Commons)

Een van de meest voorkomende mutaties in de ‘belettering’ van het genoom is de vervanging van de DNA-base cytosine (C) door thymine (T). Die vindt niet alleen plaats door toeval, maar vooral als gevolg van fouten tijdens de celdeling. De ‘boosdoener’ is een enzym dat DNA kopieert en normaal gesproken kopieerfouten opspoort en herstelt. Op bepaalde plaatsen ‘struikelt’ dit enzym echter, zo melden onderzoeksters rond Marketa Tomkova van de universiteit van Oxford. De bevindingen zouden betekenis kunnen hebben voor het kankeronderzoek, stellen de onderzoeksters. Lees verder

Uitschakelen Slc2a4-gen houdt hersenstamcellen muisjes jong

De subventriculaire zone

De (sub)ventriculaire zone (SVZ blauw en VZ rood) (afb: WikiMedia Commons)

Langs is er discussie geweest of hersencellen bij mensen nieuw kunnen worden aangemaakt, maar nu lijkt haast wel zeker dat de in de hippocampus, verantwoordelijk voor leervermogen en geheugen, dat wel degelijk gebeurt. Wel is duidelijk dat dat vermogen met de jaren vermindert, zelfs bij muisjes (die hooguit een paar jaar leven). Nu hebben onderzoeksters rond Maura Bodrini van de Columbia-universiteit in New York aangetoond dat als het Slc2a4-gen wordt uitgeschakeld, het vermogen van hersenstamcellen die te maken hebben met het reukvermogen die reukcellen weer aanmaken als jonge diertjes. Lees verder

Met retrons zou DNA nog beter zijn te bewerken

CRISPR&retron-genoombewerking

De CRISPR-methode gecombineerd met retrons zou het DNA van zowel prokaryoten (bacteriën) als eukaryoten nauwkeuriger bewerken (afb: shipmanlab.org)

In bacteriecellen verijdelen stukjes DNA, retrons genaamd, virale aanvallen, maar ze kunnen meer. Onderzoekers rond Seth Shipman van Gladstone-instituten hebben aangetoond dat retrons ook heel nauwkeurig DNA kunnen bewerken. Ze kunnen zelfs worden gecombineerd met CRISPR, het veel bekendere bacteriële verdedigingssysteem dat tot veel gebruikt DNA-bewerker is uitgegroeid. Die combinatie zou nog nauwkeuriger zijn (maar dat heb ik=as al iets te vaak gehoord). Lees verder

Kunnen we eindelijk de therapeutische siRNA’s in de kern krijgen?

Fulvestrantachtige verbindingen

De fulvestrantachtige verbindingen die de onderzoeksters in combinatie met siRNA gebruikt hebben (afb: Molly Shoichet et al./Advanced Materials)

SiRNA is goed gereedschap, alleen nu nog een goede bezorger, meldde ik in dit blog een paar jaar geleden. Mogelijk dat onderzoeksters onder leiding van Molly Shoichet van de universiteit van Toronto die goede bezorger gevonden hebben in de ioniseerbare stoffen die ze met de riRNA’s meestuurden om de korte kernzuren op de gewenste plaats in de cellen te krijgen. Lees verder

Een cel is dood of levend, toch? Nee, er schijnt nog er tussenin te zijn

Nieuwe reproductievorm

Stamcellen van een klauwkikkerfoetus (A) worden behandeld (B) en vormen vervolgens ‘Pac-~Mannetjes’ (C) waarna ze zichzelf spontaan repliceren (blauwe pijltjes)(afb: Michael Levin et al./ PNAS)

Een cel leeft of is dood, toch? Peter Noble van de universiteit van Alabama en Alex Pozhitkov van het Beckmaninstituut (?) stellen dat er in een meercellig organisme nog een derde toestand zou zijn en die niet-dode cellen zouden weer nieuwe weefsels kunnen vormen. Lees verder