Categorie archieven: Kanker

Aanmaak ribosoom-RNA onderdrukt vorming borstkankercellen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Melkcellen en kanker

Bij melkcellen (eigenlijk epitheelcellen) in de vrouwenborst speelt eenzelfde mechanisme als in kankercellen (afb: Holger Bierhoff et. al/Cell)

Als een cel door wat voor een oorzaak ook meer eiwitten moet aanmaken dan moeten er meer ribosomen, eiwitfabriekjes, worden gemaakt om dat voor elkaar te krijgen. Die ribosomen bestaan onder meer  uit ribosomaal RNA. De productie daarvan wordt gereguleerd door door lang niet-coderend RNA (PAPAS). Als daarvan weinig wordt aangemaakt stijgt de aanmaak van rRNA. Dat mechanisme speelt ook een rol bij kanker. Tumoren bestaan uit cellen die vrijwel ongebreideld doorwoekeren en dus veel rRNA nodig hebben. Mogelijk dat dat mechanisme een rol kan spelen bij de behandeling van borstkanker, denken onderzoekers rond Holger Bierhoff van de Friedrich Schilleruniversiteit in Jena. Lees verder →

CAR-T-cellen maken eigen ‘medicijn’ aan

Geplaatst op door
Beantwoorden
CAR-T-cellen vallen kankercel aan

CAR-T-cellen (blauw) vallen kankercellen aan (afb: SKI)

De CAR-T-aanpak tegen kanker is een immuuntherapie die vooral effectief is tegen bloedkankers zoals leukemie, maar veel minder tegen vaste tumoren. Er zijn al verschillende manieren bedacht om dat mankement van deze behandelingswijze op te lossen. Onderzoekers van het EPFL in Lausanne (Zwi) rond Li Tang hebben de genetisch veranderde afweercellen die in deze therapie gebruikt worden hun eigen medicijn meegegeven: interleukine 10. Bij muisjes werkte die aanpak bij vaste en ook uitgezaaide kankers maar ook bij een (nog lopende) kleine, klinische proef (met vaste tumoren) bleek dat prima te werken. Bij de elf proefpersonen verdween de kanker (vooralsnog). Lees verder →

In vivo-verandering T-cellen maakt CAR-T-techniek ‘democratischer’

Geplaatst op door
Beantwoorden
CAR-T-celbehandeling zonder T-celvernietiging

CAR-T-celbehandeling met (l) en zonder T-celvernietiging (afb: O’Neill et. al)

De CAR-T-technologie, waarbij afweercellen genetisch zo veranderd worden dat ze zich specifiek tegen kankercellen richten, is succesvol tegen verschillende vormen van (vooral) bloedkankers, maar schreeuwend duur, technisch lastig uitvoerbaar en ook nog eens behoorlijk belastend voor de patiënt. Nu lijkt het er op dat onderzoekers in de VS een oplossing voor die problemen hebben bedacht: ze laten virussen het benodigde genmateriaal aan alleen die afweercellen (B-cellen) in het lichaam afleveren. Het procédé werd door vertegenwoordigers van twee bedrijven gepresenteerd op een hematologencongres in San Diego. Lees verder →

CAR-T-behandeling van kanker zou soms kanker veroorzaken

Geplaatst op door
Beantwoorden
CAR-T-celbehandeling zonder T-celvernietiging

CAR-T-celbehandeling met en zonder T-celvernietiging (afb: O’Neill et. al)

Gentherapieën voor de bestrijding van allerlei ziektes vormen de hoop voor veel mensen, maar tot brede toepassing zijn die nog steeds niet gekomen, onder meer doordat die technieken nog te vaak ongewenste neveneffecten hebben. Volgens de Amerikaanse gezondheidsautoriteit FDA zou de immuuntherapie CAR-T tegen kanker soms zelf weer kanker kunnen veroorzaken. Vooralsnog is nog niet vastgesteld of de CAR-T-celbehandeling de boosdoener is of eerdere behandelingen die die patiënten vaak al hebben ondergaan. Lees verder →

Met CRISPR-methode glioomcellen ‘versnipperen’

Geplaatst op door
Beantwoorden
Mensenglioom in muizenhersens

Mensenglioomcellen (rood) in muizenhersentjes (afb: Laakkonen et. al)

Onderzoekers gebruikten lange herhaalsequenties die alleen bij kankercellen voorkomen (in dit geval glioomcellen) om die met behulp van de CRISPR-methode te versnipperen en daarmee deze vorm van moeilijk bestrijdbare hersenkankers. Gezonde cellen blijven ongemoeid. Volgens de onderzoekers zouden kankercellen niet zo makkelijk ‘immuun’ kunnen worden voor deze bestrijdingsmethode. Dat lijkt een haalbare aanpak, maar vooralsnog is de methode alleen nog maar uitgeprobeerd op celkweken en niet in levende organismen. Een groot probleem bij het bestrijden van hersenziektes is dat ons brein via de hersen/bloedbarrière vrij goed geïsoleerd is van de (gevaarlijke) buitenwereld. Lees verder →

Immunotherapie CAR-T werkt beter met andere ‘hengel’

Geplaatst op door
Beantwoorden
Verbeterde CAR-T-therapie

Tot nu wordt bij de CAR-T-therapie allen de zeta-keten (blauw) gebruikt. De delat-keten (roze) werkt uiteindelijk effectiever (afb: Susana Minguet et.al/Nature)

CAR staat voor chimere antigeenreceptor en de T voor de afweercellen (T-cellen) die een soort ‘hengel’ (=receptor) mee krijgen die heel specifiek kankercellen herkent. Die ontmoeting betekent dan de dood voor de kankercel. De CAR-T-therapie werkt goed, maar de aldus veranderde T-cellen al vrij snel aan het eind van hun latijn. Onderzoekers hebben nu geconstateerd dat een andere ‘hengel’ rustiger maar ook langer (en dus effectiever) werkt.
Lees verder →

Formaldehyde zou de genactiviteit veranderen

Geplaatst op door
Beantwoorden
spaanplaat

Formaldehyde wordt onder veel gebruikt bij de productie van spaanplaat (afb: WikiMedia Commons)

Formaldehyde, ‘verwant’ aan mierenzuur,  is een vrij algemeen gebruikte stof. Het lijkt er nu op dat die verbinding de activiteit van onze genen kan veranderen. Lees verder →

Receptoren op T-cellen zouden hun bestemming bepalen

Geplaatst op door
Beantwoorden
T-celreceptoren

Receptoren op T-cellen zouden hun functie in het afweersysteem bepalen (afb: Daniel Chen et. al/Cell)

Tot nu toe zou niet bekend zijn geweest hoe het komt dat de befaamde T-cellen, de ‘soldaten’ van het afweersysteem, ‘weten’ wat voor een rol ze moeten spelen; of ze bijvoorbeeld een dodercel of een geheugenvel worden. Nu denken onderzoekers erachter te zijn hoe dat komt. Dat komt door de serie receptoren op de T-cellen die al vroeg in het leven de  functie van de T-cel bepalen. Lees verder →

Risicoschattingen polygenetische risico’s zitten er meestal naast

Geplaatst op door
Beantwoorden
Kransslagaders

Kransslagaders (afb: WikiMedia Commons)

Er wordt nogal een gesteld, vooral door bedrijven die daar geld mee verdienen, dat het aan je genen kunt zien welke risico’s je hebt op het krijgen van een of andere genetische ziektes. De resultaten schijnen nogal vies tegen te vallen. Onderzoekers bekeken de resultaten bij bijna vierduizend onderzochte gevallen van 926 polygene (ziekmakende mutaties op meer genen) risico’s op het krijgen van 310 ziektes. Slechts 11% van de personen waarbij die risico’s gevonden waren kregen de bijbehorende ziekte ook. Ook werd 5% van de mensen die die mutaties op meer genen niet hadden positief getest (dus vatbaar te zijn voor).
Meestal zijn er veel meer mensen die die genetische eigenschappen niet hebben waardoor je meer vals positieve dan werkelijk positieve voorspellingen krijgt. Over geldt dit verhaal niet voor tests op ziekmakende mutaties op een gen Lees verder →

Zijn ringvormige RNA’s in vaccins beter en veelzijdiger dan rechtlijnige?

Geplaatst op door
Beantwoorden
ringRNA tegen corona

In maart 2022 wisten Chinese onderzoekers een ringRNA te synthetiseren tegen het coronavirus (afb: univ. van Peking/ Wensheng Wei et. al)

RNA-vaccins hebben furore gemaakt als bestrijders van de coronaziekte (dat heeft ook  al een Nobelprijs opgeleverd), maar het probleem is dat die RNA-moleculen maar kort leven. Binnen een paar uur knabbelen enzymen die enkelstrengige moleculen aan stukken en functioneren ze niet meer. Zouden ringvormige RNA-moleculen niet een oplossing kunnen zijn voor dat (relatieve) tekort? Daar zitten geen eindjes aan waar die enzymen hun tanden in kunnen zetten? In theorie wel, maar vooralsnog moeten die ringRNA’s zich eerst maar bewijzen. Lees verder →