Categorie archieven: genexpressie

Weer een ‘kankerdoelwit’ (beter) in het oog: histondeacetylases

Geplaatst op door
Beantwoorden
Chromatine

Chromatine is de dicht gepakte structuur van DNA en histonen (gekleurd) in de celkern

Over de hele wordt worden zeer regelmatig nieuwe ‘doelwitten’ benoemd die kunnen worden gebruikt om kanker de das om te doen. Ja, het lichaam zit iet eenvoudig in elkaar het het bestrijden van afwijkingen (ziektes) is ook niet makkelijk. Nu komen onderzoekers van de universiteit met het idee de enzymfamilie histondeacetylases (HDAC’s) op de korrel te nemen. Die eiwitten regelen mede de genexpressie. Ze hebben een methode ontwikkeld waarmee ze hebben onderzochten hoe die enzymen chemisch functioneren om zo medicijnen tegen kanker te achterhalen met zo min mogelijk bijwerkingen. Lees verder →

Astrocyten in de hersens (b?)lijken gestuurd door darmflora

Geplaatst op door
Beantwoorden

Stercellen of astrocyten

Stercellen vervullen veel nuttige taken, maar lijken niet alleen bij MS-patiënten in de fout te gaan.

Astrocyten, ook wel stercellen genoemd, zijn de meeste komende cellen in het centrale zenuwstelsel. Toch zijn die niet erg goed onderzocht. Lange tijd werd aangenomen dat ze zorgden voor voeding en ondersteuning van andere beter onderzochte cellen in hersens en ruggenmerg. Zo langzamerhand rijst echter het beeld op dat die stercellen ook een rol (kunnen) spelen bij de achteruitgang van de hersens, ontstekingen en hersenziektes. Nu blijkt uit onderzoek dat een ondersoort het tegenovergestelde kan doen, ‘gestuurd’ door de darmflora. Lees verder →

Herprogrammeren cellen gaat beter via de mitochondriën

Geplaatst op door
Beantwoorden

Gliacellen omzetten in neuronen

Door met CRISPR/Cas9 de expressie van een paar mitochondriale eiwitten te veranderen verviervoudigde de opbrengst aan neuronen (afb: Cell Stem Cell)


Het herprogrammeren van cellen is tegenwoordig een populair onderzoeksthema. Vooral het ‘fokken’ van zenuwcellen krijgt aandacht, aangezien dat een mogelijkheid zou kunnen zijn om allerlei defecten aan het centrale zenuwstelsel (met inbegrip van de hersens, dus) te repareren. Zo worden gliacellen, een soort afweercellen van het centrale zenuwstelsel, al met succes omgezet in neuronen. Onderzoeksters van het Helmholtzcentrum in München en de Ludwig Maximiliansuniversiteit (ook in de hoofdstad van Beieren) hebben nu een manier gevonden om dat herprogrammeringsproces te verbeteren. Door de cellen bij het begin van het proces met behulp van genregelaar CRISPR/Cas9 te ‘bestoken’ met bepaalde mitochondriale eiwitten, eigen aan neuronmitochondriën, bleek te opbrengst maar liefst vier keer hoger te zijn geworden. Lees verder →

Terahertzgolven veranderen genactiviteit stamcellen

Geplaatst op door
Beantwoorden

teraehertzgolvenTerahertzgolven liggen in het elektromagnetische spectrum tussen het verre infrarood en de de microgolven in. Die golven blijken volgens Japanse onderzoekers invloed te hebben op de genactiviteit van pluripotente stamcellen. Dat zou dan weer gevolgen kunnen hebben voor het stamcelonderzoek en methodes om afwijkend (ziekelijk) weefsel te herstellen, maar even zo goed voor terahertztoepassingen waaraan gesleuteld wordt. Lees verder →

Nieuwe aflevermethode CRISPR-gereedschap bedacht

Geplaatst op door
Beantwoorden

Het klinkt eenvoudig maar is lastig: het afleveren van materiaal om in cellen genetische werkzaamheden te verrichten met, onder meer, de CRISPR-methode. Vaak worden daarvoor kreupel gemaakte virussen gebruikt, maar onderzoekers lipidestructuren gemaakt om de ‘instructies in de cellen te brengen. Die structuren schijnen in dierproeven hun bruikbaarheid te hebben bewezen. Lees verder →

RNA draait ook aan de knoppen van onze genen

Geplaatst op door
Beantwoorden

RNA-bindende eiwitten

De technieken die gebruikt werden om de RNA-bindende eiwtten te karakteriseren (afb: Nature)

Het is al vaker verteld: menselijk DNA heeft zo’n 20 000 genen en de andere 98% zou troep zijn (dacht men ooit). Steeds duidelijker wordt dat dat flauwekul is. In het grootschalige project ENCODE (Encyclopedie voor DNA-elementen) houden honderden onderzoekers zich bezig met het opvullen van de ‘lege’ plekken op het genoom. Zo hebben ze inmiddels vele plekken geïdentificeerd waar bepaalde regeleiwitten, de helpen met het in- of uitschakelen van genen, binden aan het DNA.  Nieuw onderzoek binnen dat project heeft nou andere plaatsen op DNA ‘blootgelegd’ die coderen voor RNA. Die RNA-moleculen coderen niet voor eiwitten (zoals boodschapper-RNA) maar spelen zeer waarschijnlijk een rol in de genexpressie (welke genen zijn actief en in welke mate en welke niet). Lees verder →

Implantaat produceert insuline via radiosignaal app

Geplaatst op door
Beantwoorden

Insuline van virussen verantwoordelijk voor suikerziekte en kanker?

De molecuulsstructuur van insuline (afb: WikiMedia Commons)

Het moet toch niet gekker worden. Onderzoekers onder aanvoering van Martin Fussenegger hebben een implantaat bedacht van elektronica en insulineproducerende cellen dat samen met een progje op je telefoon werkt om op tijd insuline aan te maken. Zouden diabetici daar nu blij van worden (vraag ik me af)? Fussenegger heeft zelfs plannen het lichaam op te nemen in het internet-der-dingen. Lees verder →

Een polyamide gebruikt om genen aan of uit te zetten

Geplaatst op door
Beantwoorden

kunstmatige transcriptiefactoren

PIPs en DNA (afb: univ van Kyoto)

CRISPR is natuurlijk een gouden vinding die niet (lang) niet tot volle ontplooiing is gekomen, maar bij het manipuleren van DNA zijn er meer ‘kapers’ op de kust.  Zo gebruiken polyamiden (familie van nylon) om genen aan of uit te zetten. Het gaat om pyrrol/imidazolpolyamiden (PIP) die in feite worden ingezet als transcriptiefactoren. Pip pip hurray staat er dan ook boven het persbericht van de universiteit van Kyoto. Lees verder →

Is met biologische klok kankerproces te vertragen?

Geplaatst op door
Beantwoorden
biologische klok en borstkanker

David Ann:… niet al te veel vetten…  (afb: City of Hope)

Het klinkt als hocus-pocus maar kennelijk hebben de biologische klok en het voortschrijden van het kankerproces iets met elkaar te maken. Die biologische klok maakt dat ons lichaam zich aan periodiciteit aanpast, zoals het dag/nachtritme. Onderzoekers van de Stad van Hoop in Californië ontdekten bij muisjes dat als een gen dat (mede) verantwoordelijk is voor de biologische klok defect (gemuteerd) is het borstkankerproces bij dikke muisjes versnelde. Wellicht dat daar een ‘knop’ te vinden is om dat proces te vertragen of zelfs helemaal stop te zetten, speculeren de onderzoekers. Lees verder →

Een ‘noodstop’ voor CRISPR moet methode veiliger maken

Geplaatst op door
Beantwoorden

Anti-CRISPR-eiwitten

De werking van anti-CRISPR-eiwitten. Links in een CRISPR-bewerking type I (Cas3) en rechts in CRISPR-bewerking type 2 (Cas9) (afb: Nature)


De CRISPR-methode is in een paar jaar tijd razend populair geworden onder genetici en over de hele wereld zijn onderzoekers aan de slag gegaan met die bacteriële afweer om ‘foute’ stukjes in DNA te repareren en om het genoom te bewerken voor onderzoeksdoeleinden. Vervelend is alleen dat de methode niet zo nauw kijkt en nog wel eens een ander stukje DNA ‘meeneemt’ (ook al wordt dat door sommigen weer tegengesproken of tenminste gerelativeerd). Er zijn methoden om die onbedoelde genoombewerking een halt toe te roepen, maar voorlopig zou de enig echte en veilige ‘noodstop’ voor CRISPR er nog niet te zijn. Nature geeft een overzicht. Binnenkort in dit theater? Lees verder →