Via boodschapper-RNA worden stukjes DNA in het ribosoom omgezet in eiwitten (afb.: vib.be)
Nieuwe organellen kunnen ‘spannende’ eiwitten aanmaken
Beantwoorden
Categorie archieven: De cel
Celdeling afhankelijk van ‘omarming’ van enzymen
Het enzym separase wordt streng bewaakt om te voorkomen dat dat enzym, belangrijk bij celdeling, ontijdig actief wordt. Hier twee ‘bewakers’: securine en het CDK 1-complex (afb: Nature)
Celdeling is een ingrijpend proces dat wordt gestuurd door een aantal enzymen, waarvan separase en cyclineafhankelijke kinase de ‘dirigenten’ zijn. Nieuw onderzoek onder leiding van Jun Yu van de universiteit van Genève heeft inzicht gegeven in de werking van die ‘orkestratie’. Beide ‘dirigenten’ zijn inactief zolang ze elkaar omarmen. Ik moet wel zeggen dat dit stukje alleen voor fijnproevers is. Het vertelt niks over kanker of CRISPR, maar wel veel over het ‘vernuft’ van het leven… Lees verder
Synbiologie gebruikt om cellen snel te laten reageren
Deepak Mishra (afb: MIT)
Onderzoekers van het MIT hebben een systeem ontworpen om cellen binnen seconden op bepaalde veranderingen of stoffen te laten reageren, dat is gebaseerd op de wisselwerking tussen eiwitten. Dat zou onder meer te gebruiken zijn voor diagnostiek of voor het meten van bepaalde stoffen in het milieu. Lees verder
DNA eicel en zaadcel combineert vaak slecht
Een menselijke eicel ‘belaagd’ door de, veel kleinere, zaadcellen.
Appeltje-eitje zou je zeggen, maar de eerste stap in het leven van een organisme gaat minstens zo vaak fout als goed. We hebben het dan over het combineren van het DNA van de zaad- en van de eicel tot een dubbele helix (enzovoort.). Dat zou zijn gebleken uit hogeoplossingsbeelden van die ‘vereniging’. Lees verder
Epigenoom van veel cellen tegelijk bepalen lijkt mogelijk
Chroma tinestructuur is (mede)bepalend voor de werking van een cel (afb: WikiMedia Commons)
Het epigenoom van een cel geeft aan welke genen daarin actief zijn en welke niet. Dat bepaalt ook de actieve functies en de rol van een cel. Het lijkt er op dat onderzoekers van het Zweedse Karolinska-instituut een methode gevonden hebben om van tienduizenden cellen tegelijk de (afzonderlijke) genexpressie te bepalen.
Lees verder
Levende ‘robots’ gemaakt van huidcellen van een kikker
Een xenobot (afb: Douglas Blackisgon)
Vorig jaar werden voor het eerst zogeheten xenobots gefabriekt, naar de naam van de kikker Xenopus laevis. Daarvan waren huid- en hartspiercellen gebruikt om die ‘levende machines’ te maken. Nu hebben de onderzoekers hun ontwerp verbeterd en laten zien dat die tot meer in staat zijn. Lees verder
Minimale cel (+ zeven genen) uit lab groeit en deelt normaal
‘Kunstmatig’ leven van Craig Venter plus zeven genen maakt celdeling ‘natuurlijk’ (onderste plaatje) (afb: Cell)
Synthetische cellen gecombineerd met onderdelen van een Mycoplasma-bacterie die in het lab zijn gesynthetiseerd blijken te kunnen groeien en zich te delen en identieke dochtercellen op te leveren. Deze resultaten vorm een vervolg’product’ van het werk van Craig Venter et. al. die in 2016 een zogeheten minimale cel creëerden met maar 473 genen die als minimaal stel noodzakelijk worden geacht voor levende organismen. Lees verder
‘Cel’ gesynthetiseerd die zichzelf deelt
Kunstmatige celdeling en de vorming van nieuwe deelbare cellen (afb: Angewandte Chemie)
De grote uitdaging voor synbiologen is een cel te maken die niet alleen allerlei ‘kunstjes’ uitvoert, maar zichzelf ook deelt. Dat lijken onderzoeksters in Duitsland rond Kerstin Göpfrich nu ook voor elkaar te hebben, zij het dat die celdeling zich niet ‘streeploos’ herhaalt. Die celdeling is gebaseerd op osmose en een combinatie van lipiden en kan worden bewerkstelligd door licht en/of een enzymatische reactie. Lees verder
DNA gaat in hersencellen vaak op bepaalde plaatsen stuk
Hersencellen (paars) waar DNA-schade wordt gerepareerd (geel). DNA zelf is lichtblauw (cyaan), maar met geel wordt dat groen. Overigens lijkt het in dit plaatsje alsof de kern net zo groot is als de cel. (afb: Nussenzweig et. al.)
Het lijkt er op dat DNA in hersencellen vaak op bepaalde plaatsen beschadigd raken. Die schade zou verband houden met de sturing van de genactiviteit. De ophoping van die DNA-breuken zou uniek voor hersencellen zijn. Deze ontdekking zou de huidige kennis over oorzaken van DNA-schade en de mogelijke gevolgen daarvan voor hersenziektes in een nieuw daglicht zetten. Lees verder
Cellen geven zelf sein ‘Eet me op’
Een eiwitfragment uit de kern zet Xkr4 aan het lipidesein op het celmembraan te plaatsen. Rechts een celverslindende fagocyt. (afb: Mindy Takamiya/uni. van Kyoto)
Cellen die op de een of andere manier niet goed meer functioneren en afsterven geven zelf het sein ‘Eet me op’. Dat is de normale procedure, waarbij bepaalde eiwitten, zogeheten scramblases een belangrijke rol spelen, ontdekten onderzoekers van de universiteit van Kyoto.. Lees verder