Celkweken minder stabiel dan gedacht

Celkweken instabiel

Links Shannon Klein, rechts Mo Li (afb: KAUST)

Ik hoor je al denken: Nou, en?, maar dat is toch vrij schokkend nieuws. Tegenwoordig heeft in veel genetisch onderzoek de celkweek een belangrijke plaats. Je kunt daarmee allerlei zaken onderzoeken zonder dat je daarvoor proefdieren hoeft te gebruiken (die meestal het loodje leggen). Als die celkweken minder stabiel zijn dan gedacht dan is de ‘zeggingskracht’ van celkweekproeven ook minder groot. Daarom dus. De onderzoekers vinden dan ook dat de procedures beter moeten. Lees verder

‘Schakelbare’ antilichamen als kankertherapie

Afweercellen vallen kankercel aan

Afweercellen vallen kankercel aan

Antilichamen zijn belangrijke eiwitten in de strijd tegen ziektes. Normaal maakt het lichaam die stoffen aan, maar je kan ook antistoffen maken en die toedienen. Zoals met alles dat vreemd is maakt het lichaam ook met die antilichamen korte metten. Dan lijkt een ‘dekmantel’ van eiwitten een goede afscherming. Dat eiwit wordt dan afgebroken door enzymen die kenmerkend zijn voor, in dit geval, bepaalde kankercellen en zo kan het afweersysteem die foute cellen aanvatten, is het idee. Duitse onderzoekers hebben die ’truc’ al met succes toegepast op celkweken van verschillende typen kanker, maar er is nog een lange weg te gaan. Lees verder

‘Lekke’ bloed/hersenbarrière oorzaak van o.m. schizofrenie?

bloed/hersenbarrière

Bloed/hersenbarrière (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Pennsylvania denken schizofrenie en mogelijke andere hersenaandoeningen een gevolg zouden kunnen zijn van een ‘lekke’ bloed/hersenbarrière. Lees verder

Voor het eerst makaakembryo voorzien van mensencellen

chimere aap/mensembryo

Chimere aap/mensembryo (afb: Kumminguniversiteit)

Voor het eerst hebben onderzoekers een makaakembryo’s voorzien van mensencellen. Deze zogeheten chimere vruchten werd negentien dagen in leven gehouden. Deze en soortgelijke proeven liggen bijzonder gevoelig. Lees verder

Orgaantjes op chips de grote redders van proefdieren (?)

Longblaasjes

Longblaasjes (roze)

Zo langzamerhand zal het steeds vaker voorkomen dat in het lab gekweekte orgaantjes van menselijke zullen worden gebruikt voor onderzoek van, onder veel meer,  kandidaat-geneesmiddelen in plaats van proefdieren (schat ik (=as) zo. Nu blijken onderzoekers van de universiteit van Bern (Zwi), al weer, een tweede-generatie-long-op-chip te hebben ontwikkeld, compleet met longblaasjes. Dat longorgaantje zou volgens de onderzoekers goed dienst kunnen doen in het fundamenteel onderzoek, bij medicijnonderzoek en bij  op de persoon afgestemde therapieën. Lees verder

‘Muisembryo’ in een petrischaaltje gekweekt

gekweekte rompstructuur

De gekweekte rompstructuur (midden) die zou lijken op een muisembryo van vijf dagen (afb: Herrmann et. al)

Met behulp van stamcellen van muisjes zouden onderzoekers van het Max Planck-instituut voor moleculaire genetica in Berlijn in een speciale gel een cellenstructuur hebben gekweekt die wel wat weg had van een muisembryo. Er zouden structuren aanwezig zijn die wezen in de richting van neurale, bot- en spierweefsel. Dergelijke ‘kweekembryo’s’ zouden goede diensten kunnen bij farmacologisch onderzoek maar ook bij de bestudering van de vroege ontwikkeling van embryo’s, denken de onderzoekers. Lees verder

Functionele menselijke zwezerik gekweekt

zwezerik in een volgroeide foeutus

Zwezerik van een volgroeide foetus (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoeksters van het Francis Crick-instituut en het Universiteitscollege in Londen hebben, uitgaande van menselijke stamcellen, een orgaantje ‘gebouwd’ dat veel overeenkomst bertoont met de zwezerik. Dat orgaan is van groot belang voor het afweersysteem. Het idee is die kweekzwezeriken te gebruiken voor implantaties. Lees verder

Betacellen uit stamcellen oplossing voor suikerziekte?

Alvleeskliercellen

Een rasterelektronenmicroscoopopname van alvleeskliercellen

De geschiedenis lijkt zich te herhalen. Al eerder in 2016 mocht ik melden dat er uit pluripotente stamcellen insulineproducerende betacellen waren gemaakt, maar ook dat was geen primeur. Nu meldt het Duitse Helmholtzcentrum nog maar weer eens dat uit pluripotente cellen van mensen insulineproducerende betacellen zijn gemaakt die goed reageren op wisselende glucosespiegels in het bloed. Wat ging er vorige keren fout? Lees verder

Hoe eigen is ons brein? Hoe zit dat met gekweekte hersens?

kweekhersentjes

De neuronen in het gekweekte orgaantje zijn verbonden via de axonen (rood). De blauwgroene stipjes zijn celkernen (afb: Alysson Muotri)

Ook in dit blog worden vrolijke verhalen verteld over het kweken van organen uitgaande van meestal pluripotente stamcellen. Een nieuwe lever uit het lab, een nieuw hart uit het lab? Mooi toch? Dan zijn mensen die een vervangend orgaan nodig hebben niet langer meer afhankelijk van donoren en, niet onbelangrijk, kan dat orgaan ook nog eens gemaakt worden van lichaamseigen cellen. Hoe zit dat met de hersens? Zouden we onze hersens (deels) kunnen vervangen en wat gebeurt er dan met dat individu? Lees verder

Gekweekt slangenorgaan produceert gif

Kaapse koraalslang

Een Kaapse koraalslang (afb: WikiMedia Commons)

Vooralsnog worden uit stamcellen orgaantjes gekweekt die eigenlijk alleen maar onderzoeksdoelen dienen, maar het moet er toch ooit van komen, is de hoop, dat in het lab volwassen  organen kunnen worden gekweekt ter vervanging van defecte bij (menselijke) patiënten. Nu hebben onderzoekers van het Hubrechtinstituut in Utrecht een slangorgaantje gekweekt dat gif produceert. Dat is handig want dan zou je geen slangen meer hoeven melken om een antiserum te kunnen maken voor mensen en dieren die door slangen gebeten zijn. Lees verder