Levende ‘robots’ gemaakt van kikkercellen

De levende machientjes

De door de supercomputer bedachte vormen (links) en de uitkomst (rechts) (afb: PNAS)

Het lijkt op fröbelen met de natuur en misschien ook wel op de kunsten van Frankenstein: wetenschappers hebben levende kikkercellen ‘herschikt’ tot nieuwe levensvormen. Deze wat de onderzoekers xenobots noemen (xeno is Grieks voor vreemd maar hier afkomstig van de naam van de kikkersoort en bot een afko van robot) lijken in staat te zijn zich naar doelen te bewegen en kunnen ook beschadigingen herstellen. Het zijn geen robots en geen dieren, maar programmeerbare organismen, zeggen de onderzoekers. Waarom klinkt me dat zo kil en eng in de oren? Lees verder

Levend huidweefsel uit de printer

De huid

De huid is een knap ingewikkeld orgaan. Op dit plaatje ontbreken de lymfevaten

Onderzoekers van het Amerikaanse Rensselaer-instituut zeggen een nieuwe techniek ontwikkeld te hebben om levend huidweefsel compleet met bloedvaten te printen. De techniek zou een belangrijke stap zijn op weg naar transplanteerbaar weefselmateriaal uit een printer.  Het zou meer op het echte werk lijken dan wat er toe nu toe werd geproduceerd. Lees verder

Elastiekeiwit tropo-elastine versnelt kweek stamcellen

Tropo-elastine versnelt kweek stamcellen

Mesenchymatische stamcellen (groen) gekweekt op tropo-elastine (afb: univ. van Sydney)

Stamceltherapieën zijn populair, maar het schijnt dat de vraag naar stamcellen vele malen groter is dan het aanbod. Er wordt veel onderzoek gedaan naar methoden om de kweek van stamcellen te versnellen. Nu lijkt het er op dat twee onderzoekers van de universiteit van Sydney, Giselle Yeo en Anthony Weiss, zo’n kweekversneller hebben gevonden in het eiwit tropo-elastine, een voorlopermolecuul van elastine, een eiwit dat bindweefsel elastisch maakt. Het werkte tenminste bij mesenchymatische stamcellen Lees verder

Kloppend hartweefsel gekweekt uit pluripotente stamcellen

HartprikkelsHet kweken van menselijk hartweefsel uitgaande van pluripotente stamcellen is geen primeur. Dat is al eerder gedaan, maar deze poging zou een ruimtelijk (kloppend) hartmodel voor de bovenste kamers (de boezems) van het orgaan hebben opgeleverd. Het is vooral bedoeld om medicijnen op uit te proberen. Het stukje hart zou net zo reageren als het ‘echte werk’. Lees verder

Gliacellen geherprogrammeerd tot neuronen

Omzetting gliacellen in neuronen

De groene cellen zijn gliacellen, de rode stippen de kernen van neuronen. De muis die bij dit beeld hoort had Alzheimer.

Chinese onderzoekers hebben een methode ontwikkeld om zogeheten gliacellen in de hersens om te programmeren tot neuronen. Daarmee zou schade aan hersens ontstaan door beroerte of hersenziektes (enigszins) kunnen worden gerepareerd, is de gedachte.  Of dat ook daadwerkelijk zo is zal nog moeten worden bewezen. Voorlopig zijn er alleen nog maar dierproeven gedaan. Lees verder

Functionele zenuwnetwerken gemaakt uit pluripotente stamcellen

Ruimtelijke kweekhersens

De gekweekte hersenstructuur onder de microscoop. Groen zijn neuronen en de astrocyten zijn rood. Blauw is de mal van collageen en zijde die moet zorgen voor de ruimtelijke structuur (afb: Tuftsuniv.)

Uitgaande van pluripotente stamcellen hebben onderzoekers van, onder meer, de Tufts-universiteit in de VS met behulp van zijde en collageen bij wijze van mal ruimtelijke zenuwcelweefsels gemaakt, die eigenschappen zouden hebben als die van het centrale zenuwstelsel, met inbegrip van de hersens. Dat deden ze, onder meer, uitgaande van cellen van patiënten met hersenziektes als Parkinson en Alzheimer. De zenuwcelweefsels zijn in de eerste plaats bedoeld om het functioneren van zenuwcellen en het voortschrijden van hersenziektes mee te bestuderen. Lees verder

Onderzoekers willen hersentjes Neanderthalers kweken

Svante Pääbo onderzoekr 'hersentjes' van Neanderthalers

Svante Pääbo

Met behulp van bij elkaar gesprokkeld DNA willen onderzoekers van van het Max Planckinstituut voor evolutionaire antropologie in Leipzig (D) minihersens kweken van Neanderthalers om erachter te komen hoe en waardoor de moderne mens van de Neanderthaler verschilt. Dat lijkt me een uiterst lastige zo niet onmogelijke klus. Lees verder

Kweken hersencellen uit huidcellen volgens ‘kookboek’

Hersenweefsel van Alzheimerpati

Hersenweeefsel van een (overleden) Alzheimerpatiënt, waarbij de beta-amyloïde=plaques rood zijn ingekleurd. De blauwe stippen zijn de kernen van hersencellen (afb: Matthew Campbell)

Onderzoekers van het Amerikaanse Scripps-instituut hebben een ‘kookboek’ bedacht om direct uit huidcellen verschillende typen hersencellen te kunnen kweken. Daardoor zou het makkelijker worden allerlei hersenziektes ‘in glas’ te bestuderen. Lees verder

Embryo’s gekweekt zonder geslachtscellen

Embryo gekweekt zonder geslachtscellen

Twee wat de onderzoekers ‘blastoïden’ noemen, de embryostuctuur. Groen zijn de trofoblastische stamcellen die zich tot placenta ontwikkelen en rood de embryonale stamcellen (afb: Nicolas Rivron)

Uit placentacellen (of eigenlijk trofoplastische stamcellen) en embryonale stamcellen van muisjes hebben onderzoekers rond Nicolas Rivron van de universiteit van Utrecht een embryoachtig organisme gekweekt. De ‘protoembryo’ zou meer klaarheid moeten geven over de eerste dagen van de zwangerschap, maar tegelijkertijd  zullen wenkbrauwen zich fronzen. Je zou je kunnen voorstellen dat op een dag dieren maar ook mensen uit de fabriek komen. Lees verder

Rode bloedcellen van bloedgroepkenmerken ontdaan

Van bloedgroephkenmerken ontdane rode bloedcellen

De van bloedgroepkenmerken ontdane rode bloedlichaampjes (rechts) zouden breed inzetbaar moeten zijn (afb: Ashley Toye, univ. van Bristol)

Bloedtransfusies problemen veroorzaken als de bloedgroepen van patiënt en donor ‘botsen’. Onderzoekers van de universiteit van Bristol hebben met behulp van de inmiddels welbekende genbewerkingstechniek CRISPR/Cas9 rode bloedlichaampjes gemaakt die ontdaan zijn van bloedgroepeiwitten en dus breed kunnen worden ingezet zonder dat er afweerreacties optreden. Lees verder