Structuurformule van donecopride
Onderzoekers van de universiteit van Caen (F) hopen begin 2022 met klinische proeven te kunnen beginnen met donecopride, een acetylcholinesterase-remmer. Die verbinding zou in dierproeven heilzaam zijn geweest tegen Alzheimer. Of dat ook bij mensen zo is moet worden uitgezocht in die klinische proeven. Lees verder
De tau-knopen in hersencellen (bruin) en de beta-amyloïde plaques (rood) buiten de cellen zijn beide kenmerkend voor de ziekte van Alzheimer. Nog steeds is het onduidelijk of ze oorzaak of gevolg van de ziekte zijn
Als het om gentherapie gaat hebben we het tegenwoordig vaak over de CRISPR-methode, maar voor CRISPR werd de genactiviteit al bewerkt met zogeheten zinkvingers. Gebruikmakend van die zinkvingers zouden onderzoekers bij muisjes met een vorm van Alzheimer de zogeheten tau-knopen, een van de kenmerken van die ziekte, aanzienlijk hebben verminderd. Het voordeel van zinkvingers boven CRISPR is dat die binden aan een gen, maar het DNA niet bewerken. Lees verder
ApoE is een vrij eenvoudig eiwit (afb: WikiMedia Commons)
Het eiwit apolipoproteïne E (apoE) fungeert als een soort bezorgdienst in de hersens. Het voorziet neuronen van belangrijke voedingstoffen, waaronder meervoudig onverzadigde vetzuren, de bouwstenen van celmembranen. Sommige van die vetzuren worden omgezet in endocannabinoïden (cannabisachtige stoffen). Dat zijn signaalstoffen die een groot aantal functies in het zenuwstelsel reguleren maar ook de afweerreacties sturen om de hersens te vrijwaren van ontstekingen. Onderzoekers van, onder meer, het Max Delbrückcentrum voor moleculaire geneeskunde in Duitsland hebben nu uitgezocht hoe een mutatie van dat eiwit, aangeduid met apoE4, de orde in de hersens danig overhoop kan halen. Lees verder
Brain derived neurotrophic factor (afb: WikiMediaCommons)
Bij muisjes met een vorm van Alzheimer blijkt dat als bepaalde gliacellen in de hersens het eiwit BNDF aanmaken hersencellen minder snel sterven dan normaal bij deze ziekte. Lees verder
Zhen Yan in haar lab (afb: univ. van Buffalo)
Onderzoekers van de universiteit van Buffalo (VS) ontdekten bij Alzheimermuisjes vreemde vormen in het chromatine (DNA verpakt in eiwitten) waardoor bepaalde receptoren niet (normaal) of te weinig worden aangemaakt. Door die aanmaak te herstellen kregen die Alzheimermuisjes tijdelijk hun geheugen- en geestelijke functies weer terug. Dat zegt natuurlijk nog niets over een genezend middel voor die ziekte, maar het lijkt er op dat de onderzoekers weer een klein stukje van de Alzheimersluier hebben opgelicht. Lees verder
Mikrogliacel repareert een bloedvaatje in de hersens (foto: neoweb.nl)
Mutatie van het TREM2-gen zou het risico op Alzheimer aanzienlijk kunnen verhogen, ontdekten onderzoekers van het Duitse centrum voor neurodegeneratieve ziektes en de Ludwig Maximilianuniversiteit in München bij dierproeven. TREM2 activeert afweercellen in de hersens, de microgliacellen, beta-amyloïdeklonteringen (kenmerkend voor de ziekte) op te ruimen. Als dat gen niet goed functioneert als gevolg van een mutatie zou dat kunnen leiden tot dementie, denken de onderzoekers. Lees verder
De groene cellen zijn gliacellen, de rode stippen de kernen van neuronen. De muis die bij dit beeld hoort had Alzheimer.
Chinese onderzoekers hebben een methode ontwikkeld om zogeheten gliacellen in de hersens om te programmeren tot neuronen. Daarmee zou schade aan hersens ontstaan door beroerte of hersenziektes (enigszins) kunnen worden gerepareerd, is de gedachte. Of dat ook daadwerkelijk zo is zal nog moeten worden bewezen. Voorlopig zijn er alleen nog maar dierproeven gedaan. Lees verder
De gekweekte hersenstructuur onder de microscoop. Groen zijn neuronen en de astrocyten zijn rood. Blauw is de mal van collageen en zijde die moet zorgen voor de ruimtelijke structuur (afb: Tuftsuniv.)
Uitgaande van pluripotente stamcellen hebben onderzoekers van, onder meer, de Tufts-universiteit in de VS met behulp van zijde en collageen bij wijze van mal ruimtelijke zenuwcelweefsels gemaakt, die eigenschappen zouden hebben als die van het centrale zenuwstelsel, met inbegrip van de hersens. Dat deden ze, onder meer, uitgaande van cellen van patiënten met hersenziektes als Parkinson en Alzheimer. De zenuwcelweefsels zijn in de eerste plaats bedoeld om het functioneren van zenuwcellen en het voortschrijden van hersenziektes mee te bestuderen. Lees verder
De, fluorescerende, sensor licht op als cellen met elkaar ‘praten’ via neurotransmitters (afb: Zhu-lab)
Een neusspray tegen Alzheimer?
Voorlopig schiet het nog niet erg op met de ontwikkeling van geneeswijzen voor allerlei hersenziektes als Alzheimer en Parkinson, die, omdat we steeds ouder worden, als een epidemie om zich heen lijken te grijpen. Onderzoekers van de universiteit van Heidelberg (D) denken met een ‘neusspray’ een nieuwe, adequate manier gevonden te hebben om onze hersens zo lang mogelijk gezond te houden. De hersens van muisjes die na een beroerte werden behandeld met de spray, hadden minder hersenschade dan onbehandelde muisjes. De spray zou ook werken bij neurodegeneratieve ziektes als Alzheimer, Huntington en ALS, maar vooralsnog is dat nog een speculatie. Lees verder