Pi-RNA gebruikt om genactiviteit overerfelijk te regelen

piRNAi

Met de piRNAinterferentie-techniek zijn genen van wormpjes generaties lang uit te schakelen (afb: KAUST)

Wellicht dat je RNA-moleculen kent als ‘mal’ voor eiwitten, maar RNA’s hebben verschillende functies in de cel. Zo reguleren zogeheten piRNA’s de genactiviteit. Onderzoekers hebben die nu gebruikt om genactiviteit bij te sturen in wormpjes (rondwormen/nematoden). De ontwikkeling zou iets kunnen betekenen voor fundamenteel biomedisch onderzoek, voor de formulering van geneesmiddelen maar ook voor gentechnische behandelingen. Lees verder

siRNA is goed gereedschap, nu nog de juiste bezorger erbij

Aaliyah Shodeinde

Aaliyah Shodeinde (afb: univ. van Texas)

Voortdurend worden er op het front van de DNA-bewerking en/of gensturing allerlei soms uiterst listige nieuwe manieren en therapieën bedacht, die dan vervolgens stuklopen op wat praktikaliteiten. Zo zouden korte interferentie-RNA-moleculen goede diensten kunnen bewijzen bij het regelen van de genexpressie (-activiteit) in cellen, maar hoe krijg je dat ‘gereedschap’ in de juiste cellen? Onderzoeksters van de universiteit van Texas denken een (deel)oplossing gevonden te hebben. Lees verder

B-RNA aanpakken met CRISPR-techniek in embryo’s

RfxCas13d om b-RNA te bewerken

Het RfxCas13d-systeem in beeld gebracht (afb: Stowersinstituut)

De CRISPR-methode heeft inmiddels al een hele naam opgebouwd als bewerker van DNA, maar de laatste tijd wordt ook steeds vaker RNA bewerkt met de CRISPR-methode. Onderzoekers in Spanje en de VS hebben nu bij embryo’s van proefdieren boodschapper-RNA bewerkt. Die methode zou een bruikbaar alternatief zijn voor het bewerken van het embryogenoom als het bijbehorende gen, bijvoorbeeld, wezenlijk is voor de embryo-ontwikkeling. Deze benadering zou ook bruikbaar zijn voor de bewerking van RNA-moleculen die van de moeder afkomstig zijn. Lees verder

Moet je RNA-interferentie in sla stoppen?

RNAi plus groenten

RNA-interferntie in groenten een neiwue Groene Revolutie? (afb: WikiMedia Commons)

Een appel per dag brengt je huisarts van slag (oid). Het is natuurlijk bekend dat het belangrijk is wat je eet, maar moet je de medicijnen (of hoe je RNA-moleculen in dit geval moet noemen) in je eten stoppen? Onderzoekers van de universiteit van Nanjing (China) hebben sla (Lactuca sativa L.) genetisch zo veranderd dat die groente RNA-moleculen aanmaakt die een gen blokkeert. Voorlopig is die combinatie alleen nog op muisjes uitgeprobeerd, maar je mag toch hopen dat dit geen trend wordt (of ben ik te behoudend?). Het irritante daarbij is ook nog dat de onderzoekers het hierbij hebben over een Groene RevolutieLees verder

Eerste RNAi-medicijn op de Europese markt gebracht (?)

Transthyretine

Op dit plaatje is goed te zien dat transthyretine uit vier gelijke brokstukken bestaat (afb: WikiMedia Commons)

In dit blog lees je vooral dingen die nog niet in de dagelijkse praktijk worden gebracht. RNA-referentie is hier nogal eens ter sprake gebracht, maar die methode om bepaalde boodschapper-RNA’s te ‘dwarsbomen’, schijnt nu ook de markt te hebben gehaald. Het bedrijf Alnylam brengt het middel patisiran (merknaam ‘Onpattro’) naar het schijnt als eerste RNAi-product op de Europese markt als medicijn voor de ziekte amyloïdose. En het bedrijf is op dit gebied meer van plan. Lees verder

Weer manier ontdekt kankercellen kansloos te maken (?)

STAT3-Ser/Hes3-signaalas

De STAT3-Ser/Hes3-signaalroute (of -as) (afb: WikiMedia Commons)

Het is bekend dat kankercellen (vooral de kankerstamcellen) manieren hebben om het afweersysteem uit te schakelen, maar ook om allerlei min of meer vernuftige behandelmethoden het hoofd te bieden. Nu denken onderzoekers van de technische universiteit Dresden een manier gevonden te hebben om kanker(stam)cellen weerloos te maken tegen behandeling. Of dat inderdaad zo is valt vooralsnog moeilijk te zeggen (zeg ik er maar vast bij;as). Lees verder

CRISPR knipt ook ‘foute’ RNA-moleculen

Silvana Konermann en de RNA-schaar

Silvana Konermann (afb: Salk-instituut)

De onderzoekers of in ieder geval de persmensen van het Amerikaanse Salkinstituut doen net of het bewerken van RNA met de CRISPR iets nieuws is,  maar al in 2016 deden onderzoekers van het MIT in Cambridge dat met behulp van een andere genschaar dan de ‘gebruikelijke’ Cas9: C2c2 gedoopt. Destijds ging het echter om de techniek. De Salk-onderzoekers hebben nu ook toepassingen op het oog voor de RNA-schaar zoals het bestrijden van ziektes die worden veroorzaakt door ‘foute’ RNA-moleculen zoals frontotemporale dementie. Zij gebruikten de CasRx-schaar om in zieke zenuwcellen een onbalans van tau-eiwitten te herstellen. Lees verder

‘Kankergenen’ in kaart gebracht

Kankergenen

De gevonden ‘kankergenen’ en hun functie in een cel (afb: Broad-instituut)

Onderzoekers van MIT en de Harvarduniversiteit in Cambridge (VS) hebben een opzet gemaakt van een ‘genenkaart’  van kankers. Daarop staan meer dan 760 ‘genetische afhankelijkheden’ voor diverse kankersoorten. Daar zou iets mee te doen kunnen zijn bij de ontwikkeling van nieuwe behandelingen. Lees verder

‘Gendemper’ verlaagt cholesterolpeil met meer dan 50%

CholeterolInclisiran is wat een ‘gendemper’ zou kunnen worden genoemd, een stof van een, wellicht, nieuwe klasse verbindingen die de activiteit van een gen beinvloeden (dempen). Die stof blijkt het cholesterolgehalte drastisch te kunnen verlagen, zo blijkt uit een klinische proef. De techniek staat bekend als RNA-interferentie (RNAi). Inclisiran schakelt een van de genen uit die verantwoordelijk zijn voor de LDL-cholesterolaanmaak (het ‘slechte’ cholesterol). Lees verder

RNA-sproeistof kan genen tot zwijgen brengen

Besproeien boeren hun velden in de toekomst met RNA?

Besproeien boeren hun velden in de toekomst met RNA?

Bevalt de kleur van je rozen niet? Dan neem je een spuitbus met RNA-moleculen waarmee je zonder aan het DNA te sleutelen het uiterlijk van de rozen kan veranderen door sommige genen het zwijgen op te leggen. Dat is geen fictie, maar realiteit, voorlopig alleen nog in het lab. Bedrijven als Monsanto zijn al bezig dergelijke RNA-sproeistoffen te ontwikkelen om plaaginsecten te bestrijden. Nu schijnt een onderzoeksgroep in Australië er in geslaagd te zijn om met een RNA-spray bij planten bepaalde genen voor langere tijd (20 dagen) te deactiveren. Lees verder