Twee eiwitten zouden het ‘lot’ van een stamcel bepalen

Rijping stamcellen embryo

Signaaleiwitten bepalen het ‘lot’ van de stamcellen van een embryo (maar die kunnen ook ‘eigenwijs’ zijn (afb: Max Planckinstituut)

Als een embryo ontstaat zijn in het begin alle cellen gelijk. Gedurende de zwangerschap worden de cellen steeds specialistischer tot ze uiteindelijk gerijpt zijn tot een van de rond tweehonderd verschillende celtypen die ons lichaam telt. De grote vraag is natuurlijk hoe cellen weten wat ze moeten worden. Onderzoekers van het Max Planckinstituut in Dortmund zouden nu hebben uitgevogeld dat daarvoor twee signaaleiwitten, BMP en FGF, als elkaars tegenhangers daar mede voor verantwoordelijk zijn. Op de een of andere manier kunnen stamcellen echter ook zelf hun lot bepalen. Als dat hele proces ontraadseld is zouden onderzoekers de weg weten om het lot van stamcellen te bepalen (wat nu niet mogelijk zou zijn) Lees verder

Robotvisje gestuwd door hartcellen kan ons veel leren

Nepvisje

Nepvisje met hartcellen (afb: Wyssinstituut Harvard)

Het  robotvisje was ‘opgetrokken’ uit kunststof, gelatine en voorzien van hartcellen die voor de voortstuwing moesten zorgen. Onderzoekers denken dat dergelijke visjes ons veel kunnen leren over (de ziektes van) het hart en het ook mogelijk zou kunnen maken harten te kweken. Lees verder

Er schijnen zelfgenezende hartcellen te zijn

Roger Foo zelfgenezing hart.

Roger Foo (afb: uni. van Singapore)

Hartcellen hebben de eigenaardige gewoonte dat ze zichzelf niet kunnen herstellen, in afwijking van veel andere cellen in ons lichaam. Nu lijkt het erop dat onderzoekers in Singapore een molecuul ontdekt hebben (Singheart gedoopt) dat die ‘afwijking’ zou kunnen rechtzetten. Lees verder

Hartcellen gemaakt in lab van stamcellen

Nieuwe hartcellen slaan aan in rattenharten

Een nieuwe hartcel die is uitgerijpt in het hartje van pasgeboren ratjes (afb: Kwon-lab)

Het schijnt nogal lastig te zijn om uitgaande van menselijke of dierlijke stamcellen functionele hartcellen te maken. Dat schijnt onderzoekers van de John Hopkinsuniversiteit in de VS nu wel gelukt te zijn. De gekweekte cellen zouden met succes zijn geïmplanteerd in rattenharten en daar verder gerijpt tot volwassen hartcellen. Dat lukte zowel met muizen- als met mensencellen (van personen met en zonder hartaandoening). Lees verder

Huidcellen met cocktail om te vormen tot orgaancellen

Uit huidcel gevormde hartcel

Uit huidcel door chemische herprogrammering gevormde hartcel (afb: Gladstone-instituut)

We doen of het al helemaal normaal is, maar de methode om van gespecialiseerde cellen weer pluripotente stamcellen te maken en van daar uit weer gespecialiseerde cellen is nog jong. Bij die herprogrammering worden vier zogeheten transcriptiefactoren gebruikt. Voor de ontdekking van die methode kregen Shinya Yamanaka en John Gurdon in 2012 de Nobelprijs voor de geneeskunde. Nu zijn twee onderzoeksgroepen, hoofdzakelijk bestaand uit onderzoekers met Chinese namen, er in geslaagd uitgaande van huidcellen met behulp van een chemische cocktail orgaanspecifieke cellen te maken zoals hartcellen en hersenstamcellenLees verder

Waarom het hart zichzelf niet herstelt

Hartspiercellen

Hartspiercellen delen zich niet meer omdat vlak na de geboorte het centrosoom onttakeld raakt.

Het menselijk of, bij uitbreiding, het zoogdierlichaam zit vol raadsels. Een van die raadsels is waarom het hart gaandeweg het vermogen verliest schade te herstellen. Onderzoekers van de Friedrich-Alexander-universiteit in Erlangen/Neurenberg (D) rond Felix Engel en David Zebrowski denken daar nu een verklaring voor gevonden te hebben. Het centrosoom (spoellichaampje), dat een belangrijke rol speelt bij de celdeling, van hartspiercellen schijnt kort na de geboorte in het ongerede te raken doordat bepaalde eiwitten dat speollichaampje verlaten. Engel: “Dat proces zorgt er voor dat het centrosoom in twee centriolen breekt, waarmee de cel het vermogen verliest zich te reproduceren.” Lees verder

Twijfels over ‘verjongingseiwit’ GDF11

Bloedzak

Bloed van jonge muizen ‘verjongt’ het herstelvermogen van oudere dieren

Het was vorig jaar groot nieuws en ik heb dat kennelijk gemist: het eiwit GDF11 zou er de oorzaak van zijn dat bloed van jonge muizen spieren vernieuwt in oudere muizen. Onderzoek van het Novartis-onderzoekscentrum zet nu vraagtekens bij dat opzienbarende onderzoeksresultaat. Lees verder

Een hart in een doosje als ‘proefdier’

'Kunsthart'

Het Californische ‘kunsthart’

Dierproeven zijn bij farmaceutisch onderzoek bijna onontkoombaar, maar al jaren worden er pogingen in het werk gesteld die te mijden. Dat is niet zo zeer of niet alleen ingegeven door dierenliefde, maar ook door de ‘onvoorspelbaarheid’ van dierproeven. Proeven die met proefdieren een positief resultaat opleveren hoeven niet per se ook bij mensen te slagen. Er wordt gewerkt aan proefsystemen die beter voorspellen hoe therapieën of kandidaatmedicijnen op mensen uitwerken. Onderzoekers van de universiteit van Californië in Berkeley hebben hartcellen gekweekt om als ‘proefdier’ te fungeren. Ze hadden de hartcellen gekoppeld aan een voedselvoorziening en testen daarop hartmedicijnen. Lees verder

Nieuws? Menselijke stamcellen repareren apenharten

Apenhartreparatie

Menselijke hartcellen (groen) nemen de plaats in van beschadigde hartcuardian)

Ik weet het, stamcellen zijn de grote mode. Is er niet weer ergens een nieuwe methode gevonden om uit volwassen cellen stamcellen te maken (echt of niet), dan is er wel weer een nieuwe stamceltherapie die bij muizen of apen allerlei verbluffende resultaten te zien heeft gegeven. Nu lees ik weer in verschillende bladen (waaronder the Guardian) dat embryonale stamcellen met succes zijn ingezet bij apen om schade na een hartaanval te repareren. Hè, gister maakte ik een berichtje over ongerijmdheden bij klinische proeven waar beenmergstamcellen die werden gebruikt om de hartfunctie bij mensen te verbeteren. Ik ben maar een eenvoudige boerenl.., maar dit lijkt toch op non-nieuws. De  onderzoekers gebruikten weliswaar menselijke embryonale stamcellen, maar proeven bij muizen hadden al aangetoond dat menselijke cellen het gewoon ‘doen’ in die muizenhartjes. Dus nogmaals de vraag: wat is het nieuws? Een vervelende bijkomstigheid van de proef met de apen was dat ze last kregen van hartritmestoringen. Die verdwenen na een tijdje, maar dat lijkt me toch een lastige complicatie. Onderzoeker Charles Murray van de universiteit van Washington in Seatlle denkt dat het mogelijk is dat er over vier jaar klinische proeven met deze techniek worden gedaan. Bij gebruik van vreemde cellen, moet het afweersysteem worden onderdrukt om te voorkomen dat de cellen onmiddellijk weer worden afgebroken. Ik zou toch opteren voor de beenmergcelroute. Daarbij gaat het om eigen cellen.

Bron: the Guardian

Zwemmende ‘zaadcellen’ gemaakt

Niet zo lang geleden bracht ik het berichtje dat zaadcellen met een harnasje te sturen zijn. Nu hebben onderzoekers van de universiteit van Ilinois rond Taher Saif een synthetische ‘zaadcel’ gemaakt (het is alleen qua motoriek vergelijkbaar met een zaadcel) . Ze hebben met hun knutselwerkje zelfs het blad Nature Communications gehaald. Saif: “We kennen  de wereld van de micro-organismen alleen door de microscoop. Nu hebben we een stukje techniek gemaakt dat in die onderwereld is doorgedrongen.” Zonder natuur ging het niet. Hartcellen zorgen voor de beweging. Die cellen stemmen hun actie op elkaar af en zorgen er voor dat de staart beweegt en daardoor de ‘zaadcel’. Met twee staarten bleek het nog sneller te gaan. De kunstmatige ‘zaadcellen’ zouden allerlei medische hand- en spandiensten kunnen doen, zoals het afleveren van geneesmiddelen of het bestrijden van kankercellen.

Bron: Eurekalert