Er zijn miljoenen ‘DNA’s’ mogelijk

Vreemde DNA-letters

Vreemde letters voor DNA. Er blijken honderdduizenden alternatieven te zijn

Het leven heeft maar mondjesmaat gebruik gemaakt van de keur aan mogelijkheden die de organische scheikunde biedt. Van alle aminozuren die er kunnen bestaan gebruikt het leven er maar twintig en DNA evenals RNA is maar opgebouwd uit vier verschillende nucelotiden. Theoretisch zouden er miljoenen DNA’s en RNA’s kunnen bestaan. Waarom slaat het leven de informatie op zoals dat het doet en waarom verwerkt ze die op die manier. Betekenen die immense oceaan aan alternatieven ook dat het leven er niet alles uit haalt wat er in zit en kunnen wij mensen daar wat mee? Er blijken inderdaad vele alternatieven te bestaan lieten onderzoekers de computer uitpluizen. Lees verder

Weer een idee hoe het leven ontstaan is

Ontstaan van het leven

Hoe is het leven ontstaan? Spontaan in een oeroceaan, voordat er cellen waren? (afb: Luigi Luisi/Molecular Systems Biology)

Er wordt een hoop afgespeculeerd, al of niet ondersteund door proefnemingen, over het ontstaan van het leven. Hoe is toch in godsnaam (!) dat ingewikkelde systeem begonnen dat ondanks de grote vormverscheidenheid opvallende overeenkomsten heeft? Probleem is dat waarschijnlijk nooit iemand met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid zal kunnen bewijzen dat haarzijn theorie de enig juiste is.  Wetenschappers van het universiteitscollege in Londen denken dat vesikels (‘bootjes’) een belangrijke rol hebben gespeeld bij het ontstaan van leven. Zij maken aannemelijk dat de omstandigheden die heersen bij warmwaterbronnen (‘schoorstenen’) in de diepzee niet alleen de vorming van de protocellen mogelijk maken, maar ze zelfs bevorderen. Lees verder

Muisjes krijgen donorlongen ‘aangemeten’

longen van donorstamcellen

Longen van donorstamcellen (afb: Columbia-universiteit)

Onderzoekers van de Columbia-universiteit in New York hebben bij muisembryo’s longen laten groeien na een transplantatie van pluripotente stamcellen van andere muisjes. De longen waren volledig functioneel. De onderzoekers denken dat het kweken van menselijk longen in dieren longpatiënten zou kunnen helpen. Lees verder

Eerste klinische proef in VS met CRISPR bewerkte afweercellen

Aangepaste CAR-T-techniek tegen kanker

Aangepaste CAR-T-techniek lijkt veilig (afb: Penn)

In de VS wordt de eerste, kleinschalige, klinische proef gehouden waarbij afweercellen van de patiënt met behulp van de de CRISPR-techniek genetisch zo te veranderd worden dat ze de kankercellen van die patiënt aanpakken. Het gaat maar om drie (kanker)patiënten), waarvan twee met een multipel myeloom en een met een sarcoom. Vooralsnog zien de resultaten er goed uit. Bij het onderzoek werken wetenschappers van de universiteit van Pennsylvania samen met het Parkerinstituut voor immuuntherapie en het bedrijf Tmunity Therapeuetics. Lees verder

En weer wordt de CRISPR-techniek preciezer gemaakt (?)

Aangepaste genschaar Cas9 preciezer

SaCas9-HF maakt volgens de onderzoekers 90% minder fouten dan het ‘wilde’ enzym (afb: Zheng et al)

Wetenschap vordert vaak met minuscule stapjes. Fröbelen in de marge, zou je dat oneerbiedig kunnen noemen, maar net als in de (team)sport kunnen de sterren niet zonder waterdragers, de zwoegers. De ontdekking dat het CRISPR-systeem van bacteriën uitstekend te gebruiken is voor het knutselen aan ons erfgoed was zo’n grote stap vooruit, maar, zoals in dit blog ook al vaak opgemerkt, dat systeem is niet feilloos. Voortdurend wordt daar aan gesleuteld en nu melden Chinese onderzoekers dat ze CRISPR weer een stuk preciezer hebben gemaakt. Lees verder

Mutatie zou Colombiaanse vrouw beschermen tegen Alzheimer

Wel beta-amyloïde maar niet dement

PET-opname van de hersens van de Colombiaanse vrouw die vol zitten met beta-amyloïdeplaques zonder dat ze last van dementie heeft (afb: Aaron Schultz)

In 2016 vloog een 73-jarige vrouw uit Medillin (Colombia) naar Boston om een hersenscan te laten maken, haar bloed te laten onderzoeken en naar haar genoom te laten kijken. Ze had een genetische afwijking in haar familie waardoor dementie vaak al op hun vijftigste toesloeg. Zij had nergens last van. Dat bleek het gevolg te zijn van een zeldzame mutatie aan het ‘Alzheimergen’ APOE. “Dit is een bijzonder geval”, zegt neurowetenschapper Yadong Huang van de Gladstone-instituten in San Francisco. “Mogelijk opent dit interessante wegen voor onderzoek en voor therapie. Lees verder

Bacteriofagen gentisch aangepast om als antiobiotica te fungeren

Bacteriofagen als antibiotica

Bacterioofagen aangepast voor de antibiotische arbeid en andere doeleinden (afb: Kilcher/ETHZ)

Met behulp van synthetische biologie zijn bacteriofagen (bacterie-‘etende’ virussen) door onderzoekers van het ETH in Zürich zo aangepast dat ze geschikt zouden zijn geworden voor de bestrijding van bacterie-infecties, bij wijze van antibiotica dus. Deze ontwikkeling is in gang gezet nu steeds meer bacteriën voor steeds meer antibiotica ongevoelig zijn geworden. Lees verder

Levend huidweefsel uit de printer

De huid

De huid is een knap ingewikkeld orgaan. Op dit plaatje ontbreken de lymfevaten

Onderzoekers van het Amerikaanse Rensselaer-instituut zeggen een nieuwe techniek ontwikkeld te hebben om levend huidweefsel compleet met bloedvaten te printen. De techniek zou een belangrijke stap zijn op weg naar transplanteerbaar weefselmateriaal uit een printer.  Het zou meer op het echte werk lijken dan wat er toe nu toe werd geproduceerd. Lees verder

De ene kant op of de andere: DNA blijkt steeds veelzijdiger

Voorkeursreichting openen DNA

Helicases (groen) hebben bij het openen van DNA een voorkeursrichting (liever de paarse kant op dan de rode) (afb: SISSA)

Nog niet eens zo heel lang geleden werd DNA gezien als het molecuul waar ons leven in is vastgelegd. Gaandeweg blijkt dat allemaal wat ingewikkelder te liggen. Zo heeft de enzymfamilie de helicases tot taak om het stevig ingebakerde molecuul te openen om te kunnen worden afgelezen (de transcriptie). Nu hebben onderzoekers van, onder meer, het SISSA in Triëst (It) daar eens naar gekeken. Het blijkt dat het niet hetzelfde is als je het DNA de ene kant op afleest of de andere. De helicases blijken een voorkeursrichting te hebben. Zo blijken er gaandeweg steeds meer manieren ontdekt te worden waarop we dat ‘boek van het leven’ kunnen lezen.
Lees verder