Andrew Yoo (l), Michelle Richner en Matheus Victor
Onderzoekers van de Washington-universiteit in St. Louis (VS) zijn er in geslaagd huidcellen direct om te zetten in hersencellen. Dat is al eerder gebeurd, maar daarbij werden de huidcellen eerst omgevormd tot (pluripotente) stamcellen. Met deze nieuwe techniek zou de omvorming een veel hogere opbrengst opleveren. De onderzoekers denken op deze manier ook heel gericht andere type hersencellen te kunnen maken.
Lees verder
De wand van de slokdarm blijkt epitheelstamcellen (blauw) te bevatten (afb: Cell)
Onderzoekers van de universiteit van Pittsburgh (VS) hebben stamcellen ontdekt in de slokdarm. Tot nu toe werd aangenomen dat die daar niet te vinden zouden zijn. De ontdekking (is een pdf-document) zou gevolgen kunnen hebben voor het bestrijden van slokdarmkanker of de Barrett-slokdarm, waarbij de slokdarmwandcellen veranderen in cellen die lijken op maag- en darmwandcellen. Lees verder
Na het inspuiten van uit stamcellen gekweekte epitheelcellen in de ogen, bleek het zicht vaak verbeterd (foto: Dan McCoy/Getty)
Het lijkt er op of er, dankzij de vorderingen van de synthetische biologie, steeds meer succes te melden valt op het gebied van blindheid en slechtziendheid. Begin dit jaar bleek een gentherapie al een positieve werking te hebben op een patiënt met maculadegeneratie. Nu is bekend gemaakt dat 18 patiënten met een teruglopend gezichtsvermogen baat hebben gehad bij een stamceltherapie. Een van de patiënten heeft genoeg zicht om weer te kunnen paardrijden en een vrouw die bij de oogarts geen letters kon onderscheiden op de letterkaart, ziet na de operatie de eerste vier rijen. Het lijkt er op dat de behandeling aanslaat (tot 3 jaar na de operatie). Of dat ook op de langere duur het geval is moet worden afgewacht. Lees verder
De geïmplanteerde beta-cellen in de muis gingen na twee weken bij stijging van de suikerspiegel insuline (groen) produceren (foto: Douglas Melton)
Voor suikerziekte, waarbij de alvleesklier van de patiënt geen of onvoldoende insuline aanmaakt, zijn al verschillende oplossingen bedacht. Normaal is dat de patiënt zich ‘bedient’ van de insulinespuit. Daar valt goed mee te leven, maar het zou toch mooi zijn als alles weer normaal zou worden. Die kans op een normaal leven groeit na de geslaagde gentherapie waarbij muizen, menselijke, beta-cellen kregen geïmplanteerd, die netjes insuline gingen produceren en de muis suikerpatiënt af was. Lees verder
Het enzym PDI zichtbaar gemaakt in borstkankercellen (foto: Ludwig-Maximlian-uni)
Bijna dagelijks kun je wel ergens een artikel of persbericht vinden, waarin staat beschreven hoe we kanker de definitieve klap kunnen geven of dat we een heel eind op die weg zijn. Het feit dat kanker nog steeds niet is uitgeroeid – en naar ik vrees ook nooit zal worden – geeft aan dat aan al die onderzoeken veel meer haken en ogen zaten dan in de publiciteit werden gebracht of, en dat is lang niet denkbeeldig, door mij over het hoofd zijn gezien. Duitse onderzoekers hebben een stofje gevonden dat in combinatie met een kankerdoder kankercellen gevoeliger maakt voor geprogrammeerde celdood. Amerikaanse onderzoekers zien in een mutatie die leidt tot een zeldzame bloedziekte (aangeboren verhoorningsstoornis of dyskeratose) mogelijkheden kankercellen hun ongebreidelde deelzucht te ontnemen. Lees verder
Grafische voorstelling hoe de genezende blaasjes uit de zenuwstamcellen de bedreigde zenuwcellen binnenkomen (afb: Cell)
Zenuwstamcellen blijken volgens een onderzoek van, onder veel meer, de universiteit van Cambridge (VK) zich niet alleen te kunnen omvormen tot elk type zenuwcel, maar ontpoppen zich ook als een onderdeel van ons afweersysteem. Ze leveren een soort ‘doos’ met medicijnen aan bedreigde hersencellen.
Lees verder
De geelwitte stipjes zijn de plaatsen waar de gele vlek is aangetast, waardoor het zicht slechter wordt.
Een 70-jarige Japanse vrouw wier gezichtsvermogen achteruit ging, is in een ziekenhuis in Kobe met een nieuwe celtherapie behandeld. Uitgaande van huidcellen werden via de omvorming in pluripotente stamcellen verjongde pigmentepitheel-cellen gemaakt. Overigens zal de nieuwe therapie de vrouw, die lijdt aan maculadegeneratie, niet genezen. Toch achten de medische onderzoekers de proef belangrijk omdat voor het eerst een mens met (de ‘producten’ van) gekweekte pluripotente stamcellen is behandeld. Lees verder
Menselijke stamcellen worden, onder meer, ‘geoogst’ uit de navelstreng
Stamcellen die op een zachte ondergrond groeien ontwikkelen zich tot zenuwcellen (afb: Kiessling-lab)
Stamcellen blijken zich wat van hun omgeving aan te trekken. Dat was al geconstateerd door stamcellen in petrischaaltjes te ‘sturen’ met mengsel van chemicaliën en eiwitten, zodat ze zich ontwikkelen tot een van de ruim 200 verschillende cellen die ons lichaam telt. Nu blijkt uit Amerikaanse onderzoek dat stamcellen ook gevoelig zijn voor fysieke prikkels zoals de ondergrond waarop de stamcellen groeien. Lees verder
Michael Rudnicki (foto: univ. van Otttawa
Onderzoekers van de universiteit van Ottawa (Can) hebben ontdekt dat stamcellen gaandeweg hun vermogen verliezen om schade aan spierweefsel te repareren doordat de manier verandert waarop de informatie uit de omgeving via een zogeheten signaleringsroute de stamcel binnenkomt. Door die JAK/STAT-route te blokkeren met behulp van medicijnen, bleek het bij proeven met oudere dieren mogelijk die achteruitgang te stoppen. Lees verder