Planten blijven knutselen aan genetische afwijkingen

RNA-berwerkers van planten doen het ook in bacteriën

Van C naar U (en terug?). Knoop staat links Mareike Scahllenberg-Rüdinger rechts (afb: univ van Bonn)

De natuur zit eigenaardig in elkaar. Aan de ene kant gebruikt ze maar weinig van wat de aarde aan variëteit biedt (vier DNA-bouwstenen, twintig aminozuren), maar aan de andere kant heeft de natuur een systeem ‘gebouwd’ dat afgrijselijk ingewikkeld is en waarbij er veel geregeld en gestuurd moet worden en, dus, veel fout kan gaan. Planten schijnen er helemaal een warboel van gemaakt te hebben. Daar deugt een hoop niet aan de genetische informatie die een plant opslaat en die moet constant gerepareerd worden door ‘bewerkers’.  Onderzoekers hebben dat ‘maffe’ reparatiesysteem nu in een bacterie overgezet en ze zagen dat die ‘bewerkers’ ook daar C-basen in U-basen omzetten (twee van de vier ‘letters’ van RNA). Lees verder

Onderzoekers willen eierstokken ontwikkelen

Eierstok van een merrie

Een eierstok met eiblaasjes van een merrie

Onderzoekers van de Friedrich-Alexanderuniversiteit in Erlangen-Neurenberg (D) rond Aldo Boccaccini en Ralf Ditrich zouden belangrijke vorderingen hebben gemaakt bij de ontwikkeling van kunstmatige eierstokken. Die zouden vooral bedoeld zijn voor vrouwen die door eierstokkanker en/of kankerbehandeling hun vruchtbaarheid (grotendeels) verloren. Lees verder

Immuuntherapie werkt lang niet altijd

Immuuuntherapie lang niet altijd succesvol

Immuuntherapie in het Antonie van Leeuwenhoekziekenhuis (afb: AVL)

Immuuntherapieën waarbij het afweersysteem wordt ‘aangemoedigd’ tegen, vooral, kankercellen op te treden worden als een grote sprong voorwaarts gezien in de strijd tegen kanker, maar uit Frans onderzoek blijkt dat maar een 25% van de aldus behandelde patiënten daar ook op de lange duur baat bij heeft (gehad). De onderzoekers baseerden zich daarbij op de uitkomst van negentien klinische proeven met een immuuntherapie. Lees verder

Alweer een strategie om Alzheimer te bestrijden (?)

BDNF heilzaam voor hersencellen

Brain derived neurotrophic factor (afb: WikiMediaCommons)

Bij muisjes met een vorm van Alzheimer blijkt dat als bepaalde gliacellen in de hersens het eiwit BNDF aanmaken hersencellen minder snel sterven dan normaal bij deze ziekte. Lees verder

Vitamine D en macrofagen bevorderen beenmergziekte

Myelofibrose veroorzaakt door fout gen in combinatie met vitamine D

Bloedstamcellen (blauw) met een defect op het JAK2-gen worden door vitamine D gestimuleerd ‘foute’ macrofagen aan te maken (afb: univ van K~obe)

De beenmergziekte myelofibrose wordt bevorderd door een oversignalering door vitamine D en door de afweercellen, macrofagen, zo ontdekten onderzoekers rond Kanako Wakahashi en Yoshio Katayama van de universiteit van Kobe (Jap). Dat afweercellen het probleem niet oplossen, maar juist verergeren moet toch een punt van zorg zijn voor aanhangers van de immuuntherapie die het eigen afweersysteem oppoken om de strijd aan te gaan met ziekteverwekkers of zieke (kanker)cellen. Lees verder

“Hersencellen realistischer te bestuderen met hersentumormodel”

Hersentumormodel

Gedrukt hersentumormodel (afb: UT)

Glioblastoom (glioom) is een agressieve hersenkanker, waarbij, zo lijkt het, bepaalde afweercellen, macrofagen, hand- en spandiensten leveren aan de kankercellen. Onderzoekers van de universiteit Twente hebben nu een minimodel van de hersens geprint om de ‘verkankering’ en effecten van immuuntherapie beter te kunnen bestuderen en waarmee het aantal proeven met dieren kan worden verminderd. Het versterken van het afweersysteem zou ook averechts kunnen werken. Lees verder

Afremmen springende genen bevordert gezond oud worden

Uitgebluste cel en de springende genen

De aanmaak van bepaalde eiwitten in uitgebluste cellen (SASP) en de schade die ze veroorzaken is verschillend, afhankelijk van de fase van de uitgebluste cel (afb: Nature)

Er zijn stukken in het DNA, retrotransposons oftewel springende genen, die zichzelf kunnen kopiëren en zich elders in het genoom kunnen vestigen. Dat zou schadelijk zijn. Het lijkt er nu op dat door het afremmen van dat proces je gezond ouder kunt worden. Bij muisjes werkte dat tenminste. Of je daarmee ook het eeuwige leven verkrijgt is voorlopig nog niet duidelijk (en ook hoogst onwaarschijnlijk). Een hiv-medicijn zou als remmer kunnen optreden. Lees verder

Aangepast virus als wapen tegen kanker

Veranderd adenovirus doodt kankercellen en geen gezonde

Verticaal links staan de verschillende cellijnen. De eerste vier betreffen kankercellen, de onderste twee gezonde cellen. De virusdoses staan bovenaan. Donkerblauw is een teken van leven, lichtblauw van dood (afb: univ. van Hokkaido)

Er worden allerlei listen bedacht om de trucs te omzeilen van kankercellen om aan hun dood te ontkomen. Onderzoekers van de universiteit van Hokkaido (Jap) hebben een virus genetisch zo veranderd dat dat heel specifiek kankercellen aanpakt en om zeep helpt. Dat adenovirus werd ontdaan van een gen (E4orf6) dat een rol speelt in diens vermeerdering. Dat zou aanzienlijk beter scoren dan tot een nu in klinische proeven getest ‘antikankervirus’, maar alvorens daarmee klinische proeven kunnen worden gedaan zullen er nog wel wat jaren onderzoek aan moeten worden gespendeerd. Lees verder

Kankercellen bij muisjes omgezet in onschuldige vetcellen

Kankercellen in vetcellen veranderd

Kankercellen (groen) en een gewone vetcel voor de behandeling. Na de behandeling veranderen veel kankercellen in vetcellen (rood+groen=bruin) (afb: univ. van Bazel)

Kankercellen zijn acrobaten. Ze kunnen zich soepel en flexibel makkelijk aanpassen aan de omstandigheden. Zo schijnen ze ook gevoelig te zijn voor transdifferentiëring, het zich omzetten in een ander type cel. Van die flexibiliteit hebben onderzoekers van de universiteit van Bazel gebruik gemaakt om bij muisjes (menselijke) borstkankercellen om te zetten in onschuldige vetcellen. Lees verder

CRISPR ingezet om nieuwe antibiotica te ontwikkelen

Conjugatie

Conjugatie (afb: WikiMedia Commons)

Door een al te overvloedig gebruik van antibiotica zijn diverse bacteriestammen ongevoelig geworden voor die bacteriedoders. Er wordt tegenwoordig, vooral in de VS, al gesproken van een ‘antibioticacrisis’. Onderzoekers hebben de genschaar CRISPR/Cas9 aangepast om uit te zoeken welke genen door antibiotica als doelwit dienen. Met die kennis zouden nieuwe antibiotica kunnen worden ontwikkeld waar bacteriën vooralsnog geen verweer tegen hebben. Ze noemden het aangepaste systeem mobile-CRISPRi (met de i van interferentie). Lees verder