Kankercellen bij muisjes omgezet in onschuldige vetcellen

Kankercellen in vetcellen veranderd

Kankercellen (groen) en een gewone vetcel voor de behandeling. Na de behandeling veranderen veel kankercellen in vetcellen (rood+groen=bruin) (afb: univ. van Bazel)

Kankercellen zijn acrobaten. Ze kunnen zich soepel en flexibel makkelijk aanpassen aan de omstandigheden. Zo schijnen ze ook gevoelig te zijn voor transdifferentiëring, het zich omzetten in een ander type cel. Van die flexibiliteit hebben onderzoekers van de universiteit van Bazel gebruik gemaakt om bij muisjes (menselijke) borstkankercellen om te zetten in onschuldige vetcellen. Lees verder

Kankerbestrijdend interleukine-2 zonder bijeffecten ‘gebouwd’

Veilige variant voor leukine-2 als aanjager afweersysteem

De interleukine-2-variant (rood) koppelt alleen aan de beta- en gamma-receptor (paars en grijs) (afb: UW)

Voor mensen met een agressieve vorm van nier- of huidkanker is het eiwit interleukine-2 (IL-2) een uitkomst. Dat eiwit stimuleert het afweersysteem om de kanker aan te vatten, maar bij de doses die nodig zijn kan het geneesmiddel averechts werken en zelfs levensbedreigend zijn. Tel uit je winst. Onderzoekers hebben nu een eiwit ontworpen en gesynthetiseerd dat qua werking lijkt op IL-2, maar niet de levensgevaarlijke bijwerkingen kent. Vooralsnog is het alternatieve IL-2 met succes uitgeprobeerd op proefdieren. Klinische proeven bij mensen zouden in het verschiet liggen. Lees verder

Nog een mechanisme ontdekt om genactiviteit te regelen

RNA-polymeraser II (bakkersgist)

Het enzym RNA-polymerase II van bakkersgist (~afb: WikiMedia Commons)

Genen bevatten naast informatie over hoe het bijbehorende eiwit er uit moet zien, maar ook over zijn functioneren in de cel. Of een gen actief is of niet en in welke mate, we hebben het dan over genexpressie, wordt net zo nauwkeurig gestuurd als een productielijn in een moderne fabriek. Onderzoekers van, onder meer, het centrum voor genoomsturing (CRG) in Barcelona en het Helmholtzcentrum in München hebben een tot nog toe onbekende stap in die ‘productielijn’ ontdekt, die de activiteit van genen stuurt die belangrijk zijn bij de overleving van kankercellen. Die ontdekking zou weer een tipje van de sluier rond dat duistere fenomeen kanker hebben opgelicht en de mogelijkheid bieden van een nieuwe behandelingsstrategie. Lees verder

‘Politie-eiwit’ houdt afweersysteem in toom

JunB en het afweersysteem

De transcriptiefactor JunB heeft een temperend effect op het afweersysteem (afb: OIST)

Ik heb hier al vaker mijn bewondering uitgesproken over het wonder van het afweerssysteem. Ik geef het je maar te doen een systeem te beschermen, dat overigens (huid, longen e.d.) wijd open staat voor de wereld en haar bedreigingen. Niet elke bacterie is een vijand, integendeel soms. Hoe slaagt dat systeem er in niet keer op keer de fout in te gaan? Daarbij speelt een eiwit, een zogeheten transcriptiefactor, een belangrijke rol in, denken onderzoekers in Japan ontdekt te hebben (tenminste bij muisjes). Lees verder

Direct uit huidcellen dendrietcellen gemaakt

Dendrietcellen

Dendrietcel (afb: WikiMedia Commons)

Dit is niet voor het het eerst dat er direct vanuit volwassen cellen andere typen cellen te maken en niet via de ‘omweg’ van de pluripotente stamcellen, maar het zou voor het eerst zijn dat huidcellen direct zijn geherprogrammeerd tot dendrietcellen. Dendrietellen zijn de ‘schildwachten’ van het  afweersysteem. Deze ontwikkeling zou nieuwe vormen van immuuntherapie mogelijk maken, denken de onderzoekers, met name op het gebied van kankerbestrijding. Lees verder

Hoe zet je longkanker schaakmat? Met ontstekingsremmers (?)

Schaken tegen kanker

Maak kankercellen eerste agressief met een Ezh2-remmer en slacht ze vervolgens af met een ontstekingsremmer is de strategie (afb: J~EM)

Er zijn mensen die bezwaar hebben tegen het woord strijd in verband met kanker, maar ik zie het probleem niet zo. Natuurlijk is het niet zo dat als kanker ‘wint’ je niet genoeg ‘strijd’ hebt geleverd, maar het verslaan van kanker op cel- en molecuulniveau heeft alle kenmerken van strijd, een wedstrijd zelfs. Onderzoekers van, onder meer, het Max Delbrückcentrum (MDC) voor moleculaire geneeskunde (D) hebben het over de overeenkomsten tussen schaken en kanker. Kankercellen gebruiken allerlei listen om aan het afweersysteem te ontkomen en je zult een slimme strategie moeten zien te vinden om de tegenstander te verslaan. De MDC-onderzoekers probeerden bij en vorm van longkanker bepaalde kankercellen agressief te maken om ze vervolgens in de val te lokken…. Schaakmat. Lees verder

Epigenetische kankerbehandeling kan averechts werken

agressieve kankercellen

Agressief oprukkende kankercellen (groen) (afb: IRB)

Er zijn, heb ik het idee, talloze manieren bedacht om kanker aan te vatten. Een daarvan is de zogeheten epigenetische behandeling, waarbij genen in een cel worden geactiveerd of gedeactiveerd. Onderzoekers van het kinderziekenhuis in Boston ontdekten dat die veelbelovende therapie bij longkanker averechts werkt. Die leidde tot meer kankerstamcellen, bronnen voor nieuwe gezwellen. Ze zouden al een methode hebben bedacht om dat tegen te gaan. Bij muisjes werkte die. Ook uit een andere studie kwam naar voren dat epigenetische behandelingen kunnen leiden tot agressievere vormen van kanker. Lees verder

Virus in de strijd geworpen tegen kanker

Kankercellen (darmen) plus 'misleide' steuncellen

Kankercellen in de darmen (blauw) omringd door ‘misleide’ bindweefselcellen die de kankercellen beschermen tegen het afweersysteem (afb: Human Protein Atlas)

Onderzoekers van de universiteit van Oxford hebben een virus ‘uitgerust’ met een eiwit dat niet alleen kankercellen doodt, maar ook de naburige cellen die door de kankercellen zijn ‘misleid’ om de tumor te beschermen tegen het afweersysteem. Dat laatste zou niet eerder vertoond zijn. Lees verder

Antilichamen begeleiden gif naar kankercellen

Hans-Georg Lerchen koppelt kankermedicijn aan antilichamen

Hans-Georg Lerchen werkt al sedert 1988 bij Bayer (afb: Bayer AG)

Het klinkt beloftevol en het zou kunnen helpen tegen allerlei soorten kanker, maar al vaker zijn er doorbraken op dit terrein aangekondigd. Het doden van kankercellen met chemo heeft nogal wat nare bijwerkingen. Door specifieke antilichamen te binden aan een ‘dodelijke last’ kunnen die het dodelijke middel gericht afgeven bij de woekercellen. Bayeronderzoekers gebruikten een koppelmolecuul tussen het antilichaam en de ‘last’ waarmee hun activiteit is te sturen en een breed scala aan kankers is aan te pakken. De eerste proeven met celkweken en proefdieren zien er bemoedigend uit, aldus de onderzoekers. Lees verder

MicroRNA’s kunnen dodelijk zijn voor kankercellen


MicroRNA's

MicroRNA’s vervullen allerlei taken in een cel zoals bij de eiwitvorming

Elke cel heeft een ‘noodknop’ die onder bepaalde omstandigheden wordt gebruikt om de cel te laten sterven. Dat is om te voorkomen dat het misgaat met het organisme. Bij kankercellen zou die ‘noodknop’ ook in werking moeten treden, maar dat gebeurt kennelijk niet altijd. Stoffen die worden gebruikt MicroRNA’s spelen een belangrijke rol in de zelfdoding van kankercellen. Onderzoekers ontwikkelden toxischer varianten van de natuurlijke.voor chemotherapie kunnen die ‘knop indrukken’, maar onderzoekers van de Amerikaanse Northwesternuniversiteit denken nu te weten hoe dat moet. Zonder chemo, dus. Lees verder