Bacterie als trojaans paard gebruikt bij immuuntherapie

Bacteriële immuuntherapie

Bacteriën dringen de tumor binnen (links). De bacteriën leveren hun voor de tumor funeste lading af in geprogrammeerde cycli (rechts) (afb: Danino-lab)

Immuuntherapieën worden gebruikt om het eigen afweersysteem aan te zetten kankercellen te vernietigen, maar voorlopig werkt dat lang niet bij alle kankers. Onderzoekers van de Amerikaanse Columbiauniversiteit gebruiken nu ‘programmeerbare’ bacteriën om in moeilijk bestrijdbare vaste tumoren door te dringen en daarin de voor het tumor dodelijke lading af te leveren. Bij muisjes lijkt dat te werken. Ook de uitzaaiingen schenen te worden opgeruimd. 
Van immuuntherapieën werd/wordt veel verwacht bij de bestrijding van kanker, maar vooralsnog is het resultaat niet over om naar huis te schrijven. Alleen bij een handjevol vaste tumoren werkt die behandeling en de bijwerkingen zijn niet te verwaarlozen. Daar valt nog heel wat aan te verbeteren.
De onderzoekers van de Columbiauniversiteit denken in die strijd bacteriën als een soort paard van Troje te kunnen gebruiken om in die moeilijk bestrijdbare tumoren door te dringen. Die bacteriën leverden een eiwitblokkeerder af in de kankergezwellen bij de muisjes. Die Trojaanse behandeling leidde niet alleen tot het verdwijnen van de tumoren bij de muisjes (het ging om lymfekanker), maar ook uitzaaiingen werden onschadelijk gemaakt.
“Het is de eerste demonstratie van een bacteriële kankertherapie waarbij zowel het primaire gezwel als de onbehandelde tumoren (uitzaaiingen; as) reageren op de behandeling”, zegt onderzoeker Tal Danino. “Dat betekent dat we bacteriën kunnen gebruiken om het primaire gezwel aan te pakken, waarna het afweersysteem gestimuleerd wordt om tumoren en uitzaaiingen op te zoeken die te klein zijn om te detecteren.”
De onderzoekers gebruikten voor hun bacteriële therapie ‘onschuldige’ E. coli’s. Die dringen de tumor binnen en vermenigvuldigen zich daar. Als het aantal boven een bepaalde grens komt dan sterven ze af en leveren hun lading af. Daarmee wordt ook voorkomen dat bacteriën elders snode daden zouden kunnen verrichten. Een klein aantal overleeft die massasterfte en daarmee start een nieuwe cyclus. De onderzoekers hadden al een aantal jaren geleden gepresenteerd hoe je bacteriën zo ver kunt krijgen.

De lading van de bacteriën bestond uit een nanolichaampje dat het gemunt heeft op het eiwit CD47. Dat eiwit, het eet-me-niet-signaal, beschermt kankercellen tegen afweercellen zoals macrofagen en dendritische cellen. Vele vaste tumoren bij mensen maken gebruik van dat eiwit. Het vervelende is echter dat CD47 ook elders in het lichaam aanwezig is. “Alleen CD47 aangrijpen werkt averechts zo is in recente klinische proeven bewezen”, zegt hoofdauteur en promovendus Sreyan Chowdhury. “Daarom hebben we de bacteriën zo geprogrammeerd dat ze CD47 alleen aangrijpen in tumoren, waardoor bijwerkingen worden vermeden.”

Gecombineerd effect

Het gecombineerde effect van de bacteriële ontsteking in de tumor en de blokkade van CD47 leidde uiteindelijk tot een grotere activiteit van T-cellen binnen de tumor. Zonder (stervende) bacteriën en zonder het nanolichaampje dat CD47 blokkeert gebeurde er niets.
De onderzoekers bekijken nu de veiligheid en het effect van hun methode in een reeks tumortypen in muisjes. Als die succesvol verlopen dan zouden klinische proeven met mensen de volgende stap zijn op weg naar klinische toepassing.

Bron: EurekAlert

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.