Met ‘minigen’-aanpak repareert CRISPR aangeboren leverziekte

Minigen

Het gen werd niet vervangen de mutaties niet gerepareerd, maar er werd een minigen (gekleurd) ingebouwd (afb: PennState)

Bij muisjes, moet ik er eerlijkheidshalve bij zeggen, wat nog niet meteen betekent dat dat bij mensen ook gebeurt. Het bijzondere is dat het hier om een leverziekte gaat waarbij een gen op honderden plaatsen is gemuteerd. Die werden gecorrigeerd door een nieuw stukje gen in te voegen in het niet goed functionerende OTC-gen, vandaar dat ‘minigen’. Ik begrijp niet goed waarom die onderzoekers dan niet het hele OTC-gen vervangen. Het zou te maken kunnen hebben met de grootte van het gen. Bij de CRISPR-methode, waar we het hier over hebben, moet je je gereedschap en het in te bouwen genetische materiaal wel de cel binnen kunnen loodsen. Dat gebeurt met ‘lamgemaakte’ virussen, maar daarbij mag de ‘lading’ niet al te groot zijn. Deze minigenaanpak zou volgens de onderzoekers te gebruiken zijn voor erfelijke ziektes met meer mutaties in hetzelfde gen. Lees verder

Genoombewerking met CRISPR lijkt veilig te zijn maar geen succes

CRISPR-complex

De structuur van Integrate-CRISPR, waarbij het donkerblauwe deel het cascade-enzym is (Cas), het roze het gids RNA en het lichtblauwe het enzym transposase waarmee stukjes DNA in het genoom kunnen worden ‘gelast'(afb: Sternberg & Fernández Labs, Columbiauniversiteit)

Immuuntherapieën waarbij afweercellen met behulp van de CRISPR/Cas9-methode zo worden veranderd dat ze extra geactiveerd zijn gezondheidsbedreigingen tegen te gaan lijken veilig te zijn. Dat is een conclusie van een klinische proef met drie kankerpatiënten. Het gaat om voorlopige resultaten. Die aangepaste afweercellen waren overigens niet erg effectief tegen de kanker van de patiënten. Een van hen overleed. De andere twee krijgen een andere behandeling
Lees verder

Wordt gendruk het middel tegen insectenplagen?

Koolmot

Koolmot (afb: WIkiMedia Commons)

De koolmot (Plutella xylostella), die vrijwel overal op de wereld voorkomt, is de schrik van de kooltelers. De insecten zouden resistent zijn geworden tegen bestrijdings-middelen. Het Engelse bedrijf Oxitec zou met succes genetisch veranderde koolmottenmannetjes ingezet hebbenom een koolmottenplaag te bestrijden. Lees verder

Stamcelgemeenschap wil gedragscode voor stamcelonderzoek

Jennifer Doudna

Jennifer Doudna, een van de ontwikkelaars van de CRISPR-methode (afb: KNAW)

De internationale vereniging voor stamcelonderzoek, ISSCR, wil haar richtlijnen dienaangaande bijwerken in een reactie op de jongste ontwikkelingen. Die nieuwe richtlijnen moeten er begin volgend jaar zijn. De mogelijkheden te knutselen aan het (menselijk) genoom komen steeds meer binnen handbereik en dat brengt ethische, klinische en maatschappelijke kwesties met zich mee. De organisatie vindt dat de wetenschappelijke gemeenschap op dat punt zijn verantwoordelijkheid moet dragen. Lees verder

Een ‘noodstop’ voor CRISPR moet methode veiliger maken

Anti-CRISPR-eiwitten

De werking van anti-CRISPR-eiwitten. Links in een CRISPR-bewerking type I (Cas3) en rechts in CRISPR-bewerking type 2 (Cas9) (afb: Nature)


De CRISPR-methode is in een paar jaar tijd razend populair geworden onder genetici en over de hele wereld zijn onderzoekers aan de slag gegaan met die bacteriële afweer om ‘foute’ stukjes in DNA te repareren en om het genoom te bewerken voor onderzoeksdoeleinden. Vervelend is alleen dat de methode niet zo nauw kijkt en nog wel eens een ander stukje DNA ‘meeneemt’ (ook al wordt dat door sommigen weer tegengesproken of tenminste gerelativeerd). Er zijn methoden om die onbedoelde genoombewerking een halt toe te roepen, maar voorlopig zou de enig echte en veilige ‘noodstop’ voor CRISPR er nog niet te zijn. Nature geeft een overzicht. Binnenkort in dit theater? Lees verder

Drie jaar gevangenis voor Jiankui He

Jankui He, manipulator van embryogenoom (?)

Jiankui He op het genoomcongres in Hongkong bij zijn bekendmaking

De Chinese onderzoeker Jiankui He die als eerste het genoom van mensen zou hebben veranderd, is tot drie jaar cel veroordeeld. He zou het vorig jaar het genoom van een meisjestweeling zo hebben veranderd dat ze niet vatbaar zouden zijn voor hiv. Hij heeft ook een boete gekregen van driemiljoen yuan, bijna 400 000 euro. Lees verder

Weer een methode om invoegen DNA met CRISPR te verbeteren

CRISPR-complex

De structuur van Integrate-CRISPR, waarbij het donkerblauwe deel het cascade-enzym is (Cas), het roze het gids-RNA en het lichtblauwe het enzym transposase waarmee stukjes DNA in het genoom kunnen worden ‘gelast'(afb: Sternberg & Fernández Labs, Columbiauniversiteit)

Heb je net een manier beschreven waarmee het invoegen van stukken DNA in het genoom met de CRISPR-methode aanzienlijk doelmatiger wordt, zie ik een ander berichtje dat ook gericht is op het verbeteren van de methode om DNA in te voegen in het genoom. Tot nu toe wordt bij de CRISPR-methode het invoegen overgelaten aan het DNA-reparatiemechanisme van de cel. Een toevoeging van een extra enzym zou dat invoegen veel minder ‘lukraak ‘maken. Lees verder

‘Versierde’ uiteinden verhogen efficiëntie invoeging DNA

CRISPR-Cas9 met gids-RNA en doel-DNA

Het Cas9-complex (blauw) ‘omarmt’ het gids-RNA (geel) en doel-DNA (rood) (afb: Bang Wong)

De CRISPR-methode is momenteel hét instrument geworden om het genoom mee te bewerken, maar helemaal feilloos is dat niet. Alom wordt er gesleuteld aan de methode om de precisie en de efficiëntie vergroten en daarmee de bruikbaarheid in de klinische praktijk (zover is het nog niet). Nu schijnen onderzoekers van de universiteit van Illinois de methode om stukken DNA in te voegen tot vijf keer efficiënter te hebben gemaakt door iets te veranderen aan de uiteinden van het stukje in te voegen genetische materiaal. Lees verder

Nana en Lulu zouden onbedoelde mutaties kunnen hebben

Jiankui He

Jiankui He fraudeur? (afb: WikiMedia Commons)

De Chinese tweeling waarvan het genoom door onderzoeker Jiankui He zo is veranderd dat ze hiv-resistent zouden zijn, zouden mogelijk zijn opgezadeld met onbedoelde mutaties. Het blad MIT Technology Review geeft een uittreksel uit het onderzoeksverslag van de illegale genoombewerker en concludeert dat He ethische en wetenschappelijke normen aan zijn laars heeft gelapt. Vooralsnog houden onderzoekers de genoombewerkingsmethode  CRISPR nog te onbetrouwbaar om te worden toegepast op het erfgoed van mensen, anders dan onderzoekers rond Nico Katsanis beweren.
Lees verder

CRISPR/Cas9 zou zeer weinig onbedoelde mutaties veroorzaken

zebravisjes

Zebravisjes zijn populaire proefdiertjes

De CRISPR/Cas9-methode wordt een grote toekomst toegedicht in het repareren van ziekmakende genetische afwijkingen, maar de grote vraag is nog steeds: hoe veilig is die techniek? Is het middel misschien erger dan de kwaal? Verscheidene onderzoeken zouden hebben aangetoond dat die methode niet alleen de bedoelde veranderingen aan het genoom bewerkstelligen maar ook onbedoelde. Nu melden onderzoekers dat blijkt uit onderzoek bij zebravisjes dat de CRISPR/Cas9-methode een erg laag risico zou hebben op onbedoelde mutaties. Met andere woorden: CRISPR/Cas9 zou veilig (genoeg) zijn om ziekmakende mutaties in (ook) het menselijke genoom te herstellen. Lees verder