Staat de elektrospin aan de basis van leven? Nou uhh nee

Onderscheid enantiomeren

Linksdraaiend helicine heeft een voorkeur voor het rechter kobalteilandje, terwijl bij het kobalteiland links met een tegenovergestelde magnetiseringsrichting die linksdraaiende helicines slechts aan de rand verschijnen (afb: Empa/Karl-Heinz Ernst et. al)

Enantiomeren zijn stoffen die dezelfde scheikundige opbouw en eigenschappen hebben, maar met gespiegelde structuren die niet overlappen zoals de linker- en rechterhand. De verschillen zijn te zien door de draaiing die beide optische isomeren geven aan gepolariseerd licht: links- of rechtsom. Opmerkelijk is dat het leven van deze optisch actieve stoffen steeds de ene variant kiest. Zo zijn alle aminozuren die het leven gebruikt linksdraaiend. Waarom dat zo is heeft al heel wat wetenschappers onoplosbare hoofdbrekens bezorgt sinds de ontdekking van de enantiomerie door Louis Pasteur. Zouden elektrische of magnetische velden daar de oorzaak van kunnen zijn? Dat weten we nog niet zeker, maar het zou kunnen. Lees verder

Hebben we onze snelle hersens aan virussen te danken?

Hersencel

De uitlopers (dendrieten en axonen) zorgen voor het elektrische contact met andere zenuwcellen (afb: Wikicommons)

Menigeen zal zich ergens tijdens de coronacrisis hebben afgevraagd  wat nou toch in godsnaam het nut is van virussen. Dan bedoelen meestal wat wij mensen aan zoiets hebben. Nu lijkt het er op dat retrovirussen de bron zouden zijn van een retrotrasposon dat wezenlijk is voor de productie van myeline, een eiwit dat weer van groot belang is is voor ons centrale zenuwstelsel. Met enige overdrijving zou je kunnen zeggen dat die virussen ons mensen hersens hebben bezorgd evenals andere gewervelden. Lees verder

Ongeslachtelijke voortplanting planten binnen handbereik (?)

Zandraket

Zandraket (Arabidopsis thaliana)

Wanneer de vrouwelijke geslachtscellen in planten worden bevrucht, activeert een signaal van het sperma de celdeling en worden er nieuwe plantenzaden gevormd. Deze activering kan ook zonder bevruchting door mannelijke gameten (geslachtscellen) worden geactiveerd, zoals onderzoekers van de universiteit van Zürich aannemelijk hebben gemaakt. Daarin speelt een cycline, een eiwit dat de celcyclus reguleert, een belangrijke rol. Dit opent nieuwe wegen voor de ongeslachtelijke voortplanting van gecultiveerde planten, waardoor ingekweekte eigenschappen niet meer verloren gaan zoals bij geslachtelijke bevruchting. Lees verder

Lijmenzym repareert DNA bij dubbele breuk

DNA-reparatie

DNA-reparatie na een dubbele strengbreuk. PARP1 is en dirigent van het proces. FET staat voor drie hersteleiwitten waaronder FUS (afb: Nagaraja Chappidi et. al/Cell)

DNA is een ongelooflijk lang molecuul. Dat werkt alleen goed in zijn oorspronkelijke ‘gestalte’, maar door verschillende oorzaken kan dat gigantische molecuul stuk gaan. Als een van de twee strengen breken dan is dat probleem vrij simpel op te lossen (de ene streng is een spiegelbeeld van de andere), maar als beide strengen breken hebben we een probleem. Naar nu blijkt zorgt het enzym PARP1 ervoor dat beide delen niet te ver uit elkaar drijven en weer netjes aan elkaar gehecht kunnen worden. Lees verder

CAR-T-celmethode mogelijk werkzaam tegen vaste tumoren

Immuuntherapie vrij succesvol bij agressieve leukemiesoort

De CAR T-behandeling in beeld gebracht (afb: hematon.nl)

CAR-T-therapieën worden al met enig succes ingezet tegen bloedkankers, maar onderzoekers zijn voortdurend bezig die immuuntherapie ook tegen andere kankersoorten. Onderzoekers rond Kole Roybal van de universiteit van Californië in San Francisco en collega’s hebben een mutatie van het eiwit CARD11PIK3R3 (volgens GeneCards twee eiwitten) gevonden waarmee de CAR-T-cellen ook in vaste tumoren binnendrongen en daar hun dodelijke werk deden. Lees verder

T-cellen met CRISPR-methode hersteld in zeldzame ziekte

FHL-genreparatie

De reparatie van het foutieve gen mbv perforatie en de CRISPR/Cas9-techniek (afb: Klaus Rajewsky et. al/Science)

De ziekte wordt hemofagocytische lymfohistiocytose genoemd, FHL (de F van familie, want aangeboren), en is zeldzaam. Het treft zuigelingen en peuters en de overlevingskans is gering. De mutaties bij die kinderen verhinderen dat cytotoxische T-cellen, giftige afweercellen, hun werk goed kunnen doen. Onderzoekers hebben met de CRISPR/Cas9-genoombewerkingsmethode de mutaties in die T-cellen gerepareerd, eerst bij muisjes en daarna met succes bij gemuteerde T-cellen van twee jeugdige patiëntjes met FHL. Lees verder

Vaccin tegen alvleesklierkanker geeft hoopvolle resultaten

RNA-vaccin tegen KRAS-mutaties in kankercellen

De vaccinaties zijn gericht op de T-cellen in het lymfestelsel. Die kunnen daardoor de kankercellen herkennen aan het antigeen (oranje) (afb: Eileen O’Reilly et. al/Nature)

Al eerder meldde ik (=as) in dit blog dat alvleesklierkanker, normaal gesproken een zeer dodelijke vorm, met succes was behandeld met een RNA-virus. Nu melden onderzoeksters rond Eileen O’Reilly van het Memorial Sloane Ketteringkankercentrum in de VS dat ze  een vaccin hebben beproefd dat het afweersysteem beter in staat zou stellen om mutaties in het KRAS-gen (vaak betrokken bij alvleesklierkanker) op te sporen. Die behandeling zou goede resultaten hebben behaald, maar het gaat slechts om fase I-onderzoek, waarin de veiligheid van een behandeling moet worden aangetoond. In latere fases (II en III) wordt ook (beter) naar de werkzaamheid gekeken. Lees verder

Is herstel mitochondriën hersencellen de oplossing voor Alzheimer?

Dimethylsuccinaat

De structuur van dimethylsuccinaat (afb: chemoxy.com)

Hersencellen vragen een enorme hoeveelheid energie. Bij de ziekte van Alzheimer is die energievoorziening, die wordt geleverd door de mitochondriën, ernstig verstoord. Daardoor worden de verbindingen tussen hersencellen via de synapsen slechter en verdwijnen die, met alle kwalijke gevolgen van dien. In kweken van hersencellen van Alzheimerpatiënten wisten onderzoekers die energiecentrales weer te activeren, waardoor neuron/neuronverbindingen weer hersteld werden. Zou dat een adequate behandeling van deze ziekte zijn? Lees verder

Naast bacteriën en virussen bevatten je ingewanden ook obelisken (schijnt)

Obelisk obline-1

De obelisk obline-1 volgens Ivan Zheludev et. al (afb: Ivan Zheludev et.al)

In ons binnenste en, naar mag worden aangenomen, van de meeste levende wezens, leven naast allerlei micro-organismen en virussen ook obelisken, stukjes RNA, zo lijken onderzoekers te hebben uitgevist (het artikel is nog niet beoordeeld). Die obelisken zijn nog kleiner dan virussen en ze zouden niet tot het leven gerekend mogen worden, maar ze coderen voor verbindingen (bevatten sequenties) die de wetenschappers nog niet kenden. Uiterst vreemd. Lees verder

Eeuwig jong met CAR-T-behandeling (?)

Corina Amor Vegas CSH-lab

Corina Amor Vegas van het Cold Spring Harbor-lab (afb: CSH-lab)

Er is al heel wat afgeprutst om veroudering te bestrijden op zoek naar de eeuwige jeugd. Nu lijkt het er op dat met een immuuntherapie, CAR-T, T-cellen kunnen worden geïnstrueerd om uitgewerkte cellen op te ruimen. Op die manier behandelde oudere muisjes leken fitter, minder dik en bevattelijk voor ouderdomsziekten te worden, maar is die proef al niet eerder gedaan? Jawel. Door de leidster van dit onderzoek, Lees verder