E. coli’s verleid om synthetische eiwitten aan te maken

Aanmaak van synthetische eiwitten door E. coli's

Het transportsysteem wordt ‘verleid’ om niet natuurlijke aminozuren in de E- coli-cel binnen te laten, waar die, na wat manipulatie, ook daadwerkelijke niet-natuurlijke eiwitten gaat aanmaken (afb: Kathrin Lang et al./Nature)

Het (ook ons) leven gebruikt maar twintig aminozuren om de werkpaarden van dat leven te bouwen: de eiwitten. Onderzoeksters van ETH Zürich hebben nu een bacterieel transportsysteem zo aangepast dat het efficiënt grote hoeveelheden onnatuurlijke aminozuren, vermomd als een Trojaans paard, in cellen kan aanmaken. Daardoor zouden eiwitten kunnen worden gemaakt met meer, andere functies dan de natuurlijke is de gedachte. Of dat echt zo is moet nog wel worden aangetoond. Lees verder

RNA-polymerase II leidt de dans bij het aflezen van DNA

RNA-polymeerase II

De structuur van RNA-polymerase II (afb: wikiMedia Commons)

Als we op school geweest zijn dan weten we dat ons leven is vastgelegd in een 2 m lang molecuul: DNA. De instructiedelen van DNA (=genen) worden afgelezen en overgebracht op RNA dat op zijn beurt weer wordt afgelezen om eiwitten te vormen, de werkpaarden in wat leven heet. Een belangrijke rol in die dans speelt het enzym RNA-polymerase II (Pol II)
Het is bekend dat Pol II zich langs het gen moet voortbewegen in perfecte harmonie met andere biologische processen. Afwijkingen in de beweging van dit enzym zijn in verband gebracht met kanker en veroudering, maar technische obstakels verhinderden het om precies te bepalen hoe deze belangrijke moleculaire machine zich door het DNA beweegt en wat de pauzes en versnellingen ervan regelt. Een nieuwe studie zou veel van de kennishiaten invullen, aldus de betrokken onderzoekers. Lees verder

Onderzoekers vinden remmer voor ‘woekersignaalroute’ kankers

HRas

Structuurformule van HRas. RAS is eigenlijk een familie van eiwitten (afb: WkiMedia Commons)

Onderzoekers hebben (weer) een nieuwe manier gevonden om kankergroei te stoppen zonder gezonde cellen te beschadigen. Ze ontdekten een stof die het signaal blokkeert dat kankercellen aanzet tot woekering. De behandeling werkte bij muisjes met long- en borsttumoren en veroorzaakte geen schadelijke bijwerkingen die bij eerdere medicijnen werden gezien. Deze ontdekking, die nu op mensen wordt getest, zou de deur kunnen openen naar veiliger en nauwkeuriger kankerbehandelingen, maar dat is al vaker beweerd. Klinische proeven moeten uitmaken of dat ook voor mensen geldt. Lees verder

Algoritmes die vertellen of DNA ‘gevaarlijk’ is missen wel eens wat

Bioveiligheid

Methodes om te voorkomen dat je gevaarlijke DNA-sequenties creëert bleken lek, maar hoe voorkom je misbruik van de eiwitontwerpsystemen? (afb: Eric Horvitz et al./Science)

Bedrijven die DNA synthetiseren gebuiken algoritmes om te voorkomen dat ze DNA-strengen maken die gevaarlijk zijn, bijvoorbeeld doodat die coderen voor ziekmakende of anderszins schadelijke eiwitten. Maar zoals alle code zijn die algoritmes niet onfeilbaar. De onderzoekers beschrijven hoe je die beveiligingsfase kunt doorbreken met behulp van kunstmatige intelligentie (het zal niet). Onmiddellijk gebeurt er dan wat er ook in de digitale wereld gebeurt: er wordt een ‘pleister’ gemaakt om de boel te repareren, maar net als in de digitale wereld zullen in die beveiliging steeds nieuwe gaten ontdekt worden. Lees verder

Kankercellen mogelijk het ‘stresswapen’ ontnomen

Voorbeelden van IRE1-remmers

Voorbeelden van IRE1-remmers op de kinase-bindplaats of het RNAse-domein (afb: Peng Wu et al./Nature Communications)

Kankercellen lijken behoorlijk ‘slim’ te zijn. Ze kapen overlevings- en genezingsprocessen van cellen om hun groei te stimuleren, zich door het lichaam te verspreiden en hun eigen overleving te garanderen. De ontvouwde eiwitrespons, die cellen beschermt tegen stress, is zo’n overlevingsmechanisme. Een van de belangrijkste regulatoren, het inositol-afhankelijke enzym 1 (IRE1), is een veelbelovend doelwit gebleken voor de ontwikkeling van therapieën tegen kanker en diverse andere ernstige ziekten. Nu hebben onderzoekers rond Peng Wu van het Max Planck Instituut voor Moleculaire Fysiologie in Dortmund hebben een middel ontwikkeld dat IRE1 remt via een ander mechanisme dan bestaande remmers. Dit zou nieuwe therapeutische mogelijkheden kunnen openen voor de behandeling van kanker en andere ziekten. Lees verder

Celplasma dichter ‘bevolkt’ dan celkern

Celdichtheid

Celkernen blijken minder dicht gepakt dat het omringende celplasma. De verhouding is verschillend tussen soorten cellen maar blijft vrij constant, blijkt (afb: Simone Reber et al./Nature Communications)

De cel is dicht’bevolkt’. Tot nu toe werd gedacht dat de celkern, met daarin een molecuul dat uitgerekt zo’n 2 m lang is, het dichtst ‘bevolkt’ was, maar onderzoekersters in Duitsland en de VS zagen dat het het omringende celplasma nog drukker was met allerlei eiwitten, kernzuren e.d. In een recente studie maten ze de subcellulaire dichtheid van een breed scala aan organismen. Doel van dit soort onderzoek is om biomoleculaire processen in allerlei cellen, variërend van gistcellen tot menselijke cellen, beter te begrijpen. Lees verder

Deeltje van verhaal over het ontstaan van leven scheikundig ‘verklaard’

Vereenvoudigde voorstelling van het ribosoom

Vereenvoudigde voorstelling van het ribosoom (afb: groenegezondheid.nl)

Regelmatig worden er pogingen gedaan om de ‘geschiedenis’ van het ontstaan van leven te ontrafelen, maar er lijkt altijd wel weer wat te ontbreken om het hele verhaal te verklaren. Nu hebben onderzoekers van het Londense universiteitscollege (UCL) een hernieuwde poging gedaan. Ze lieten zien hoe RNA en aminozuren (de bouwstenen van eiwitten) zich spontaan met elkaar ‘verstaan’ hebben om het begin van het leven op aarde zo’n viermiljard jaar geleden te beginnen. Ik(=as) zou zeggen: al weer een deeltje van de ‘geschiedenis’ van het ontstaan van het leven… Lees verder

Nieuwe ‘route’ ontstaan ziekte van Alzheimer ontdekt

signaaloverdracht via synapsen

De signaaloverdracht via synapsen van buurcellen in de hersens (afb: OIST)

Onderzoekers onder leiding van neurobioloog Hilmar Bading van de universiteit van Heidelberg hebben een moleculair mechanisme ontdekt dat significant bijdraagt ​​aan de progressie van de ziekte van Alzheimer. Ze toonden aan, aan de hand van proeven met muisjes, dat een neurotoxisch eiwit-eiwitcomplex verantwoordelijk is voor het afsterven van zenuwcellen in de hersenen en de daaruit voortvloeiende cognitieve achteruitgang. Deze ontdekking zou nieuwe perspectieven openen voor de ontwikkeling van effectieve behandelingen, maar dat wordt vaker beweerd zonder dat dat zo is. Lees verder

Niet eerder ontdekt herstelsysteem DNA in mensencellen gevonden

kernmembraan

Het kernmembraan (afb: WikiMedia Commons)

Er zijn verschillende systemen om beschadigd DNA te herstellen. Nu schijnt er een niet eerder ontdekt herstelsysteem ook in mensencellen te zijn gevonden. Daarbij reageren eiwitten in het kernmembraan direct op beschadigingen in het DNA. Het onderzoek stond onder leiding van Younghoon Kee van de afdeling nieuwe biologie van het Daegu Gyeongbuk-instituut in Zuid-Korea. Lees verder

Slecht functionerende mitochondriën veranderen kernstructuur

Mitochondriën

Mitochondriën

Onderzoeksters onder leiding van Aleksandra Trifunovic van de universiteit van Keulen hebben ontdekt dat cellen in weefsels met een hoge energiebehoefte anders reageren dan normaal op slecht functionerende mitochondriën, ‘energiecentrales’ van de cel. In plaats van die uit te schakelen, passen de cellen hun stofwisseling aan als reactie op de stresssignalen en produceren ze een specifiek molecuul, D-2HG, dat de functies van de celkern verandert. Lees verder