Tag archieven: celdifferentiëring

Mechanische stimuli bepalen mede ‘lot’ stamcellen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Jiwon Jang

Jiwon Jang (afb: Postech)

Het ziet er naar uit dat het ‘lot’ van stamcellen mede bepaald wordt door ook mechanische stimuli. Daarin zou het eiwit ETV4 een hoofdrol spelen, ontdekten onderzoekers rond Jiwon Jang van de universiteit van Pohang (Postech) in Zuid-Korea (waar hij niet te vinden is; as). Een aanverwant onderzoek onder leiding van Roberto Mayor van de universiteit van Santiago in Chili en het universiteitscollege in Londen laat zien dat ook druk het ‘lot’ van stamcellen kan veranderen.
Lees verder →

Een badje waarin hersenstamcellen zich prettig voelen

Geplaatst op door
2
hersenstamcelbadje

Hersenstamcelbadje waarvan lading en toegevoegde groeifactor FGF2 bepalen welke hersencellen er ontstaan (NPSC=hersenstamcellen, astrocyten zijn een vorm van gliacellen) (afb: Kristine Glotzbach et. el/ACS)

Onderzoekersters hebben een badje gevonden waar hersenstamcellen zich prettig in voelen en dat aanmaak van nieuwe hersencellen zou kunnen bevorderen. Zenuwcellen in het centrale zenuwstelsel herstellen nauwelijks doordat zich bij beschadiging met vloeistof gevulde holtes en bindweefsel vormen die herstel tegengaan. Het idee is die holtes op te vullen met een ‘badje’ waarin hersenstamcellen zich optimaal voelen. Het ‘badje’ bestaat uit positief geladen hydrogels met wat toevoegingen. Lees verder →

Kankercellen omgevormd in gezonde (spier)cellen door uitschakelen NF-Y-gen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Spierweefsel

Spierweefsel

R(h)abdomyosarcoom is een wekedelenkanker die vrij zeldzaam is en vooral bij kinderen voorkomt. Daarbij zijn spierstamcellen ‘aangetast’. Die vorm van kanker schijnt lastig te behandelen te zijn. Nu zijn onderzoeksters er in geslaagd die woekercellen weer om te vormen tot gewone spiercellen door het NF-Y-gen uit te schakelen. Dat zou volgens hen mogelijk ook bij andere wekedelenkankers kunnen werken. Lees verder →

Simpele weg naar kweken echtere orgaantjes (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden
Orgaantje in kubus

In het kubusje (l) krijg je een orgaantje met verschillende celtypes (r) (afb: Masaya Magiwara et. al)

Over de hele wereld proberen onderzoekers in het lab organen te kweken, vaak uitgaand van pluripotente stamcellen die zijn ‘gewonnen’ uit, onder meer, huidcellen. Daaruit ontstaan minuscule ‘orgaantjes’ die wel wat weg hebben van het echte werk maar daar toch uiteindelijk verre van blijven, zeker als het doel is die te kweken voor implantatie ter vervanging van kapotte organen. Nu stellen onderzoekers rond Masaya Hagiwari van het befaamde RIKEN in Japan een methode met hydrogel en simpele pipet te hebben ontwikkeld die een stap in de goede richting zou betekenen. Lees verder →

Ook RNA-methylering bepaalt expressie van genen, maar hoe?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Eiwitproductie

Via boodschapper-RNA worden stukjes DNA in het ribosoom omgezet in eiwitten (afb.: vib.be)

Ooit ten tijde van het ontrafelen van de opbouw van het menselijk genoom zo’n twintig jaar geleden leefde de gedachte, ook onder wetenschappers, dat we daarmee de ‘handleiding’ van het (menselijk) leven hadden ontcijferd. Niets is minder waar. Genexpressie, welke gen is actief en in welke mate, speelt een wezenlijke rol in het proces dat we leven noemen. Nu hebben onderzoekers rond Chuan He van de universiteit van Chicago wat meer zich gekregen op een van de processen die de genexpressie sturen: de RNA-methylering. Lees verder →

Weten we nu hoe stamcellen zich tot gerijpte cellen ontwikkelen?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Darmwand

De darmwand met de darmvlokken (villi) en damrcryptes waar darmcellen zich delen (afb: ISTA)

Stamcellen kunnen zich, afhankelijk van hun ‘status’, ontwikkelen tot een scala aan celsoorten, maar wie wat maakt wat zo’n stamcel uiteindelijk wordt. Onderzoekers denken daar nu meer licht op geworpen te hebben na het ontdekken van zo’n differentiëringsmechanisme in de ingewanden van muisjes. Het zou zijn gebleken dat de richting van de ontwikkeling (mede) bepaald wordt door de plaats in het organisme en door bewegingen in de omgeving. Lees verder →

Embryocellen ontwikkelen zich door trekken en duwen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Embryonale huidcellen kip in een petrischaaltje

De embryonale huidcellen organiseerden zich in een petrischaaltje tot een ring en, uiteindelijke, tot veerfollikelcellen (afb: Rockefelleruniversiteit)

Embryo’s bestaan oorspronkelijk uit dezelfde cellen. Al langer leeft de vraag hoe daaruit een organisme kan ontstaan met wel honderden verschillende celsoorten. Het lijkt er op dat trekken en duwen van de embryocellen leidt tot die celdifferentiëring, https://doi.org/10.1016/j.cell.2022.04.023“>zo concluderen onderzoeksters op basis van onderzoek aan kippenembryocellen. Geïsoleerde embryonale huidcellen van kippen organiseerden zich spontaan doordat cellen aan elkaar trekken en duwen. Daardoor vormden zich in 48 uur haarzakjes voor de veren van de kip in wording. Lees verder →

De omgekeerde wereld (?): RNA stuurt eiwit en daarmee celgroei

Geplaatst op door
Beantwoorden

RNA bindt aan ENO1

Zo bindt RNA aan ENO1 en bepaalt zo mede de celgroei en de differentiëring van de cel (afb: EMBL)

Terwijl ze bestudeerden hoe boodschapper-RNA bindt aan het eiwit ENO1 ontdekten onderzoeksters dat, anders dan in de meeste gevallen waarin eiwitten RNA sturen, ook het omgekeerde proces bestaat (ribosturing). Daarmee heeft die RNA-sturing gevolgen voor de celgroei, maar ook voor de differentiëring van stamcellen naar gespecialiseerde cellen zoals levercellen. Het leven (b)lijkt een steeds ingewikkelder proces (te zijn). Lees verder →

Actieve en ‘stille’ genen bevinden zich in twee fases: vast en ‘vloeibaar’

Geplaatst op door
Beantwoorden
bloedwandcellen

Bloedwandcellen; de celkernen zijn blauw gekleurd, de mitochondriën oranje en het celskelet groen (afb: WikiMedia Commons)

Toen zo’n twintig jaar geleden het menselijk genoom was ontcijferd/uitgelezen dachten veel onderzoekers dat we nu het ‘boek van het menselijk leven’ in handen hadden. Hoe naïef. Zo langzamerhand komen we stukje bij beetje er achter hoe DNA werkt, met diverse systemen om genen te (de)activeren. Het lijkt er nu op dat actieve genen zich in een andere fase bevinden dan niet-actieve: vloeibaar (gel) en vast (sol) (achtereenvolgens). Lees verder →

Epigenoom van veel cellen tegelijk bepalen lijkt mogelijk

Geplaatst op door
Beantwoorden
Chromatine

Chroma tinestructuur is (mede)bepalend voor de werking van een cel (afb: WikiMedia Commons)

Het epigenoom van een cel geeft aan welke genen daarin actief zijn en welke niet. Dat bepaalt ook de actieve functies en de rol van een cel. Het lijkt er op dat onderzoekers van het Zweedse Karolinska-instituut een methode gevonden hebben om van tienduizenden cellen tegelijk de (afzonderlijke) genexpressie te bepalen.
Lees verder →