Helpt het beruchte Softenon tegen kanker?

CBRN 'verlijmd' met BCL-2

C6, een van de drie Thalomidederivaten van Cheng c.s., bindt merker CBRN ook aan gemuteerde BCL-2-eiwitten (afb: Xinlai Chen et. al/Cell)

Er is waarschijnlijk geen medicijn dat in de lage landen meer turbulentie en angst heeft veroorzaakt dan Softenon (‘zondagse’ naam thalidomide), Softenon is een merknaam), het slaapmiddel en de pijnstiller die het ongeboren leven drastisch verminkte. Overigens wordt het middel nog steeds tegen een groot aantal ziektes ingezet ook tegen kanker. Zo zou het middel de bloedvataanwas in tumoren remmen en daarmee de kankercellen doden. Thalodomide zou zeer effectief zijn tegen multipele myeloom  (ook wel ziekte van Kahler genoemd) en andere beenmergkankers. Nu hebben onderzoekers in Duitsland drie thalidomideachtige verbindingen ontwikkeld die effectief zouden kunnen zijn tegen kanker.
Lees verder

Voegt het ‘splitsosoom’ introns weer in het DNA?

Het splitsosoom

Zo ongeveer zou het splitsosoom werken (afb: Manuel Ares/UCSC)

Introns zijn ‘rare’ stukjes in een gen waarvan vrij duister is wat hun functies zijn. Als een gen gekopieerd wordt moeten uit het ‘ruwe’ boodschapper-RNA die ‘rare’ stukjes er eerst nog uitgeknipt worden alvorens het RNA in ribosoom kan worden afgelezen en het bij het gen behorende eiwit kan worden gevormd. Het mechanisme/complex dat zorgt voor de verwijdering wordt  (door mij=as) splitsosoom genoemd. Volgens onderzoekers zou dat splitsosoom de weggeknipt stukjes ook wel weer eens in het DNA kunnen invoegen. Met welk doel? Nuttig hergebruik? Voorlopig moeten de onderzoekers dat nog uitzoeken.
Lees verder

Mechanische stimuli bepalen mede ‘lot’ stamcellen

Jiwon Jang

Jiwon Jang (afb: Postech)

Het ziet er naar uit dat het ‘lot’ van stamcellen mede bepaald wordt door ook mechanische stimuli. Daarin zou het eiwit ETV4 een hoofdrol spelen, ontdekten onderzoekers rond Jiwon Jang van de universiteit van Pohang (Postech) in Zuid-Korea (waar hij niet te vinden is; as). Een aanverwant onderzoek onder leiding van Roberto Mayor van de universiteit van Santiago in Chili en het universiteitscollege in Londen laat zien dat ook druk het ‘lot’ van stamcellen kan veranderen.
Lees verder

Eiwitstructuurvoorspeller AlphaFold kan dat nu ook met niet-eiwitten

eiwitstructuur

De structuur van eiwitten zegt veel over zijn functionaliteit

De vorm van een eiwit zegt veel over waar dat voor dient. Tot niet zo heel lang geleden moest die vorm vaak met veel moeite worden achterhaald, tot Google in 2019 met AlphaFold op de proppen kwam. Dat schijnt het eiwitonder-zoek, in combi-natie met kunst-matige intelligentie, een heel eind op weg gebracht te hebben. Nu kan AlphaFold ook de structuur (en daarmee wisselwerking met andere verbindingen) voorspellen van andere biomoleculen dan eiwitten. Lees verder

‘Nieuwe’ organellen in de cel, de migrasomen, in beeld gebracht

Migrasomen

De blaasjes op vezels van muiscellen zichtbaar gemaakt met een confocale microscoop en een fluoreserend eiwit(afb: Li Yu & Yuweih Huang)

In 2015 ontdekten onderzoekers rond Li Yu van de Tsinghua-universiteit in Peking nog niet eerder ontdekte cellichaampjes: de migrasomen. Dat zijn blaasjes met diameters tussen van 0,5 tot 3 µm die zich vormen op de vezels aan de achterkant van zich verplaatsende cellen. Die structuren zijn nu in beeld gebracht door Yu en zijn collega Yuwei Huang van de Xi’an Jiaotong-universiteit in Xi’an (China). Lees verder

Zicht van LCA-patiënten verbetert door CRISPR-behandeling

Genoombewerking oogziekte OHSU

Al in 2020 werden de eerste ingrepen verricht om het CEP290-gen te repareren in netvliescellen (afb: OHSU/Kristyna Wentz-Graff)

In een proef zijn veertien deelnemers (waaronder twee kinderen) een zeldzame vorm van aangeboren slechtziendheid/blindheid, zou het grootste deel baat hebben gehad  bij een in vivo-genoombewerking met de CRISPR-techniek. Zes van de veertien deelnemers stelden dat met de behandeling hun levenskwaliteit vooruit was gegaan. Er zouden geen ernstige bijverschijnselen zijn geconstateerd. Lees verder

Een gepersonifiëerd RNA-vaccin werkt snel tegen hersenkanker

Gepersonifiëerde RNA-vaccins tegen glioom,

De (gepersonifiëerde) RNA-vaccins zouden het afweersysteem snel activeren (afb: Elias Sayour et. al/Cell)

In een proef met vier patiënten hebben onderzoekers met een op de persoon afgestemd RNA-vaccin het afweersysteem zo ‘omgebouwd’ dat het een hersentumor (glioom) agressief aanviel. Die (bescheiden) klinische proef had dezelfde uitkomst als een proef met tien honden met hersentumoren (uiteraard met toestemming van de eigenaars). Dat is een eerste aanwijzing dat glioom, een zeer dodelijke vorm van hersenkanker, wellicht te genezen is, maar of dat werkelijk zo is zal nog in een groter opgezette klinische proef moeten worden bewezen.
Lees verder

Leidt CAR-T-celbehandeling soms tot kanker? Ehh…

CAR-T-cellen vallen kankercel aan

CAR-T-cellen (blauw) vallen kankercel aan (afb: SKI)

De immuun-behandeling CAR-T-celtherapie wordt gezien als beloftevol in, vooral, de bestrijding van kanker, maar in een aantal gevallen (er zijn drie-endertig zaken bekend) kregen de behandelde patiënten (weer) kanker. Er wordt nu allerwegen hard gezocht of dat door de gebruikte therapie komt of dat de oorzaken elders liggen. Voorlopig is het definitieve antwoord nog niet gevonden. Lees verder

Truc waarbij T-cellen B-cellen doden de oplossing voor reuma (?)

Blinatumomab en ALL

Blinatumomab verbindt bij de bestrijding van ALL (acute lymfatische leukemie) kankercel en de cytotoxische T-cel (afb: National Cancer Institute)

Onderzoekstersters van, onder meer, de Friedrich-Alexander-universiteit in Erlangen-Neurenberg hebben een antilichaam, BLINA, gebruikt om T-cellen aan B-cellen te koppelen. Die gedwongen verbinding loopt slecht af voor de B-cellen. Dat zou bij (zes) reumapatiënten een eind hebben gemaakt aan de ontstekingsreacties van het eigen afweersysteem. Lees verder

Truc gebruikt om grote stukken DNA in plantengenoom in te voegen

Geninbouw in planten

Inbouw van grote stukken DNA (gen X) in een tabaksplant. Van links naar rechts het resultaat met een inactieve Cas9-variant, een actieve DNA-variant en een combinatie met endonuclease (afb: Leibnizintituut IPB)

Wetenschappers rond Alain Tissier van het Leibnizinstituut voor plantenbiochemie (IPB) zijn er naar het schijnt voor het eerst in geslaagd grote gensecties op een stabiele en nauwkeurige manier zeer efficiënt in het DNA van  planten in te voegen. Daartoe veranderden ze de CRISPR/Cas-methode voor het bewerken van genen. Het verbeterde proces biedt volgens de onderzoekers grote kansen voor gerichte genoombewerking van hogere planten voor zowel veredeling als wetenschap. Lees verder