Vogelgriep heerst weer eens en dat kost veel vogellevens. Onderzoekers hebben geprobeerd met behulp van de CRISPR-methode kippen resistent voor vogelgriep te maken, maar dat lijkt niet helemaal gelukt te zijn. Die methode heeft zo haar beperkingen, blijkt maar weer eens, al lijkt het vooral de razendsnelle genetische veranderingen die virussen ondergaan die hun bestrijding moeilijk maakt. Lees verder
Hybride DNA-eiwitstructuren (afb: Chenguang Lou et. al)
Onderzoekers met toevallig (?) een Chinese naam speculeren over de mogelijkheden om kunstmatig leven te creëren die als bestrijders zouden dienen om organismen zonder natuurlijke vijanden te bestrijden, zoals virussen. Hersenspinsels of een reële mogelijkheid? Lees verder
In maart 2022 wisten Chinese onderzoekers een ringRNA te synthetiseren tegen het coronavirus (afb: univ. van Peking/ Wensheng Wei et. al)
RNA-vaccins hebben furore gemaakt als bestrijders van de coronaziekte (dat heeft ook al een Nobelprijs opgeleverd), maar het probleem is dat die RNA-moleculen maar kort leven. Binnen een paar uur knabbelen enzymen die enkelstrengige moleculen aan stukken en functioneren ze niet meer. Zouden ringvormige RNA-moleculen niet een oplossing kunnen zijn voor dat (relatieve) tekort? Daar zitten geen eindjes aan waar die enzymen hun tanden in kunnen zetten? In theorie wel, maar vooralsnog moeten die ringRNA’s zich eerst maar bewijzen. Lees verder
Bloedcellen worden in het beenmerg aangemaakt. Links gezond merg, rechts is te zien dat bijna alle gezonde cellen zijn verdwenen en vervangen door kankercellen (paars).
Lijkt het maar zo of is het echt zo? De laatste tijd kom ik herhaal-delijk berichten tegen waarbij gesleuteld wordt aan de effectiviteit van de CAR-T-celtherapie, een immuuntherapie. Nu hebben onderzoekers het voor elkaar gekregen dat de veranderde T-cellen, die CAR-T-cellen (dus), langer in leven blijven om hun heilzame (maar dodelijke) werking tegen kankercellen langer voort te kunnen zetten. Dat deden ze door bij die CAR-T-cellen een bepaald stofwisselingsmechanisme af te remmen (waar ook kankercellen gebruik van maken). Bovendien ontstonden er geheugen-T-cellen die terugval effectief kan bestrijden. Lees verder
Bloedcellen (rood) zijn het talrijkst in ons lichaam (l), de skeletspiercellen (blauw) zijn bij een man van 70 kg goed voor 23,5 kg (r). Dan zijn er nog eens 38 biljoen micro-organismen in (en om?) deze man van 70 kg (afb: Max Planckinstituut/Ian Hatton et. al)
Ik weet niet waar het goed voor is (en eigenlijk een igNobelprijs waard), maar onderzoekers hebben eens uitgezocht uit hoeveel cellen en celsoorten een mens bestaat. Veel, blijkt. Een man van 70 kg (bestaan die nog?) heeft 36 biljoen (36 000 000 000 000) cellen. Een vrouw van 60 kg heeft er zo’n 28 biljoen en een kind van tien jaar 17 biljoen. Bloedcellen zijn het talrijkst, skeletspiercellen en vetcellen wegen het zwaarst. Nog een leuk weetje: hoe groter een cel(type) hoe minder er van zijn. Dan hebben we nog niet eens de cellen van micro-organismen in en aan ons lijf meegerekend (zie plaatje). Lees verder
Signaaleiwitten bepalen het ‘lot’ van de stamcellen van een embryo (maar die kunnen ook ‘eigenwijs’ zijn (afb: Max Planckinstituut)
Als een embryo ontstaat zijn in het begin alle cellen gelijk. Gedurende de zwangerschap worden de cellen steeds specialistischer tot ze uiteindelijk gerijpt zijn tot een van de rond tweehonderd verschillende celtypen die ons lichaam telt. De grote vraag is natuurlijk hoe cellen weten wat ze moeten worden. Onderzoekers van het Max Planckinstituut in Dortmund zouden nu hebben uitgevogeld dat daarvoor twee signaaleiwitten, BMP en FGF, als elkaars tegenhangers daar mede voor verantwoordelijk zijn. Op de een of andere manier kunnen stamcellen echter ook zelf hun lot bepalen. Als dat hele proces ontraadseld is zouden onderzoekers de weg weten om het lot van stamcellen te bepalen (wat nu niet mogelijk zou zijn) Lees verder
Eerder dit jaar schreef ik al een bericht van onderzoekers die, uitgaande van menselijke stamcellen, een embryo hadden gekweekt inclusief bijbehorend baarmoederweefsel. Nu lees ik in Futura-Sciences dat Israëlische onderzoekers iets soortgelijks hebben gedaan. Het Franse blad noemt de prestatie een revolutie, maar die heeft dan al plaatsgevonden. Lees verder
Toen in 2003 het Menselijkgenoomproject werd afgesloten dachten (in ieder geval) sommige wetenschappers dat we nu eindelijk de ‘handleiding’ voor leven en gezondheid hadden. Dat onderzoek heeft dertien jaar geduurd en heeft destijds zo’n 2,7 miljard dollar gekost (nu zo’n 2,5 miljard euro, maar zonder inflatiecorrectie). James Tabery, wetenschapsfilosoof en bioethicus aan de universiteit van Utah heeft een boek over de tirannie van het gen (‘Tyranny of the Gene’) geschreven en concludeert dat de gepersonifieerde geneeskunst een grote bedreiging is voor de volksgezondheid doordat die veel geld verslindt en weinig oplevert. Lees verder
CAR-T-celbehandeling met (l) en zonder T-celvernietiging (r) (afb: O’Neill et. al)
Ook in dit blog is al heel wat keren geschreven over de heilzame werking van de CAR-T-celtherapie, maar die behandeling is niet alleen erg duur maar veroorzaakt nogal nare bijwerkingen, deels doordat de niet veranderde afweercellen van de patiënt daarbij met chemo worden gedood, voordat de CAR-T-cellen worden ingebracht. Die afweerceldoding zou helemaal niet nodig zijn, waarmee die behandeling ook voor andere ziektes zoals lupus mogelijk zou zijn. Lees verder
Onder SAM-achtige verbinding, in het midden het ribosoom (slangetje) en boven de adenine (basegroep van de nucleotide) waar de moleculen aan ‘geklikt’ kunnen worden (afb: Höbartner et. al/Nature)
De meesten onder ons die opgelet hebben op school bij biologie zullen weten dat ribosomen in cellen dienen om eiwitten te synthetiseren. RNA-moleculen spelen daarbij een doorslaggevende rol: als boodschapper-RNA maar ook als onderdeel van die ‘eiwitfabrieken’. Nu schijnen onderzoeksters rond Claudia Höbartner van, onder meer, de Julius-Maximilianuniversiteit in Würzburg (D) een niet eerder ontdekt ribosoom te hebben gevonden, SAMURI gedoopt, dat cellen toegankelijk maakt voor klikchemie en (dus) voor nieuwe behandelwijzen van ziektes. Lees verder