We blijven knutselen aan de CRISPR-methode

CRISPR/Cas9-techniek verbeterd

De CRISPR-techniek zou nog niet precies genoeg zijn om mensen te behandelen (afb: Wiki Commons)

In de CRISPR-methode is gids-RNA onontbeerlijk om de genschaar (een van de Cas-familie) naar de juiste plek op het DNA te brengen. De binding tussen de genschaar en DNA is van invloed op het resultaat. Nu proberen onderzoekers die bindingskracht tussen DNA en genschaar (een van de Cas-en dus) regelbaar te maken. Lees verder

Muisjes met een soort MS genezen na CAR-T-behandeling (?)

Bij multipele sclerose tasten eigen immuuncellen de beschermende laag om de zenuwbanen aan.

De immuuntherapie CAR-T lijkt ook werkzaam te zijn tegen multipele sclerose (MS), althans muisjes met een vorm van MS, een autoimmuunziekte, leken genezen na zo’n behandeling. Lees verder

Een rat zonder Y-chromosoom zou een blik in de toekomst zijn

Amamistekelrat

Amamistekelrat (Tokudaia Osimensis) (afb: Asato Kuroiwa)

Mannetjes-zoogdieren hebben en X- en een Y-chromosoom terwijl wijfjes twee X-chromosomen hebben. Al verschillende onderzoekers hebben de dreigende teloorgang van het Y-chromosoom opgemerkt, maar een mannetjes(?)rat zonder Y-chromosoom? Onderzoeksters hebben uitgevogeld hoe de Amamistekelrat (Amami is een Japanse eilandengroep) dat chromosoom zijn kwijtgeraakt en wat er voor in de plaats kwam. Lees verder

Lecanemab lijkt niet het aangewezen medicijn: tweede dode bij Alzheimerproeven

Rudolph Castellani

Rudolph Castellani (afb: NW-universiteit)

Lecanemmab leek Alzheimerpatiënten enige ‘verlichting’ te brengen maar inmiddels zijn bij proeven met dat (veronderstelde) medicijn al twee doden gevallen. De laatste dode is een 65-jarige Alzheimerpatiënte die, hoogstwaarschijnlijk ten gevolge van de Alzheimerbehandeling een hersenbloeding gekregen en aan de gevolgen daarvan is overleden. Eerder was al het overlijden van een 80-jarige man gemeld die met lecanemab werd behandeld in dezelfde klinische proef. Lees verder

Ki-systeem ontwerp DNA om de genactiviteit te sturen

DNA-sequentie biergist (

Een DNA-sequentie van biergist waarmee het ki-systeem werd getraind (af: Chalmersuniversiteit)

De meeste nieuwe medicijnen zijn eiwitten+, maar het is nogal lastig (en dus duur) die te maken. Nu hebben onderzoekers van de Zweedse Chalmersuniversiteit een stuk DNA in elkaar gezet waarmee die productie een stuk makkelijker en sneller wordt (zou kunnen worden). Lees verder

Met CRISPR-methode nu ook lange stukken DNA te vervangen

Serine-integrases

De serine-integrases voegen de grote DNA-brokken, waarbij CRISPR/Cas9 heeft gezrgd voor de ‘landingsplaats’ (afb: Marshall Stark univ. van Glasgow)

Onderzoekers van het MIT in Cambridge (VS) hebben de CRISPR-techniek weer wat verder opgerekt. Met die techniek zouden nu ook hele genen zijn te vervangen tot zo’n 36 000 basenparen (nucleotideparen; de bouwstenen van DNA). Bovendien zou dat veiliger en efficiënter gebeuren dan tot nu toe mogelijk is met de ‘genschaar’. Ze gebruikten hun nieuwe techniek, PASTE (Plak) genoemd, bij muizen- en mensencellen. De techniek zou bij uitstek geschikt zijn bij ziektes waarbij een gen op veel plaatsen gemuteerd is zoals bij de taaislijmziekte. Lees verder

Mogelijk werkt CAR-T-techniek ook tegen lupus

B-cellen en antilichamen

B-cellen maken antilichamen aan in reactie op ziekteverwekkers (afb: Zeneca.nl)

Genetisch aangepaste afweercellen T-cellen, bekend als CAR-T-cellen, lijken heel wat in hun mars te hebben, maar dan vooral op het gebied van bloedkankers. Nu lijkt het er op dat de techniek zich heeft uitgebreid naar andere ziektes. Voorlopig resultaten van Duitse onderzoekers rond Georg Schrett van het Duits immuuninstituut DZI bij een klein groepje proefpersonen met een vorm van de autoimmuunziekte lupus zouden hoop geven. Lees verder

Ook virussen gebruikten de CRSIPR-methode

CRISPR-complex

De structuur van Integrate-CRISPR, waarbij het donkerblauwe deel het cascade-enzym is (Cas), het roze het gids-RNA en het lichtblauwe het enzym transposase waarmee stukjes DNA in het genoom kunnen worden ‘gelast’ (afb: Sternberg & Fernández Labs, Columbiauniversiteit)

Wij mensen hebben CRISPR-methode van bacteriën. Die gebruiken CRISPR om zich tegen bacetrievirussen (bactriofagen) te beschermen. Nu schijnen die bacteriofagen juist die CRISPR-methode te hebben gejat als onderdeel van de wapenwedloop tussen beide organismen. Mogelijk dat dat tot nieuwe toepassingen van de ‘genschaar’ leidt, speculeert Mazhar Adli van de Noordwestuniversiteit, die niet bij het onderzoek betrokken was. Lees verder

CRISPR-behandeling voor blindheid werkt voor maar weinigen

Editas

CRISPR-behandeling (afb: Editas)

Wat werd gezien als ‘vulkanische’ ontdekking om met de CRISPR-methode een zeldzame vorm van blindheid te behandelen zal maar weinigen baat geven. Het betrokken bedrijf zoekt partners om de behandeling te vervolmaken, opdat meer blinden er profijt van kunnen trekken. Lees verder

Genvariant die gevoelig maakt voor Alzheimer verstoort ook aanmaak myeline

Cyclodextrines

Cyclodextrine is een verzamelnaam. Dit zijn de drie meest voorkomende cyclodextrines. Overigens blijkt cyclodextrine niet het aangewezen medicijn te zijn.(afb: WikiMedia Commons)

Wat de oorzaken voor de ziekte van Alzheimer zijn is nog steeds niet bekend, maar een van de APOE-varianten, APOE4, schijnt dragers een grotere kans op Alzheimer te geven dan dragers van de andere drie varianten. Nu lijkt het er op dat die ‘Alzheimer-variant’ ook grote invloed heeft op de aanmaak van myeline, een stof die ‘uitlopers’ (axonen) van zenuwcellen isoleert en ook zorgt voor een snelle overdracht van signalen tussen die cellen. Lees verder