Hoe loopt de bedrading van ons zenuwstelsel?

Neuronencircuits en gedrag

Een neuron wordt geactiveerd. De reactie van de made is zijn kopje buigen of intrekken (afb: Nature)

Er wordt vaak heel geleerd gedaan over de werking van onze hersens, maar eigenlijk weten we er
geen bal van. Zelfs de bedrading en het functioneren van simpele netwerken stelt ons voor grootst mogelijke raadsels. Wereldwijd worstelen onderzoekers met die materie en proberen via het achterhalen van de functies van verschillende neuronverbindingen bij lagere diersoorten enige greep op die zaken te krijgen. Een uiterst moeizaam proces. Lees verder

Methode ontdekt om ontspoorde afweercellen te helen

T-cellen vallen kankercel aan

Twee T-cellen vallen een kankercel aan.  (foto: Science)

Bij autoimmuunziektes en allergieën functioneert ons afweersysteem niet naar behoren. Nu schijnen onderzoekers een klein molecuul gevonden (2-aminooxy)azijnzuur) te hebben dat ontspoorde afweercellen, in dit geval T-cellen, weer in het gareel brengt Lees verder

VS volgen China in bewerking DNA mensenembryo’s

CRISPR/Cas9-techniek verbeterd

De CRISPR-techniek zou nog niet precies genoeg zijn om mensen te behandelen (afb: WikiMedia Commons)

Het is opmerkelijk. In China hebben al verschillende onderzoeksgroepen het genoom van menselijke embryo’s met de CRISPR/Cas9-genschaartechniek veranderd, maar pas als dat in de VS gebeurt is genoombewerking groot nieuws. Onderzoekers rond Shoukhrat Mitalipov van de universiteit van Oregon hebben die techniek gebruikt om een defect gen te repareren dat leidt tot een hartziekte die vaak de oorzaak is van het plotse overlijden van jonge sporters.   Lees verder

Kan hét kankermedicijn een biowapen worden?

John Sotos over de gevaren van een kankermedicijn als biowapen

John Sotos van Intel

Stel, we vinden het medicijn dat ons, eindelijk, verlost van kanker. Zou dat medicijn tegelijkertijd een dodelijk biowapen kunnen worden? Dat vroeg John Sotos zich af op, opmerkelijk, een een bijeenkomst van e-krakers in Las Vegas. Het probleem is natuurlijk van alle tijden: met een mes kun je brood snijden of een houten beeldje maken, maar ook iemand vermoorden. Lees verder

‘Kankergenen’ in kaart gebracht

Kankergenen

De gevonden ‘kankergenen’ en hun functie in een cel (afb: Broad-instituut)

Onderzoekers van MIT en de Harvarduniversiteit in Cambridge (VS) hebben een opzet gemaakt van een ‘genenkaart’  van kankers. Daarop staan meer dan 760 ‘genetische afhankelijkheden’ voor diverse kankersoorten. Daar zou iets mee te doen kunnen zijn bij de ontwikkeling van nieuwe behandelingen. Lees verder

Organisatie DNA in de kern is een zootje

De organisatie van DNA/chromatine

Op het achterste plaatje zijn de chromatinedraden te zien (zwart). Het voorste plaatje geeft de pakkingsdichtheid aan: rood voor dichte pakking tot blauw voor minste pakkingsdichtheid (afb: Salk-instituut)

Veel zaken rond het systeem dat we leven noemen zijn (ons mensen) duister. Neem nou de organisatie van DNA in de kern van een cel. Volgens de leerboeken zit dat superlange molecuul, keurig ingepakt in histonen, netjes geordend in de kern, als een soort parelketting die steeds dikkere ‘draden’ vormt. Nu zijn onderzoekers er voor het eerst in geslaagd de organisatie van het chromatine (DNA plus omringende histonen) te bekijken. De leerboeken moeten herzien worden. De organisatie ziet er op het eerste gezicht erg chaotisch uit: een ordeloze kluwen, zo lijkt het. Waarschijnlijk is die ‘ordeloosheid’ een georganiseerde chaos.  Lees verder

Hersenstamcellen houden muizen jong

microRNA en veroudering

Vormen microRNA’s de de weg naar de ontraadseling van het verouderingsproces

Het lijkt er op dat hersenstamcellen in de hypoythalamus je jong houden, tenminste dat schijnt zo te zijn bij muizen. Daarbij spelen microRNA-moleculen een, nog onbekende rol. Ligt er een medicijn tegen veroudering in het verschiet? Lees verder

Cellen programmeren lukt steeds beter

De RNA-schakelaar van Green et.al

De RNA-schakelaar van Green et.al. Het trigger-RNA is wat in dit artikel  RNA-boodschap wordt genoemd (afb: A. Green)

Er wordt wel gespeculeerd over de informatische toepassingen van kernzuren (DNA en RNA) of over de geweldige opslagcapaciteit van een DNA-geheugen, maar ik, leek op ieder terrein, denk dat die toepassingen meer liggen in de biologische sferen, in het ‘programmeren’ van cellen, bijvoorbeeld. De Amerikaanse onderzoeker Alex Green van de universiteit van Arizona heeft wat informatische trucs uitgehaald met levende cellen. Qua toepassingen moet je denken aan gerichte medicijnafgifte, diagnostisering, nanorobotjes die azen op kankercellen of het uitschakelen van afwijkende genen. Lees verder

Albumine levert genblokkerend siRNA-molecuul af bij tumor

Albumine levert genblokkeerder siRNA-L2 af in tumor

De penetratie van de genblokkeerder siRNA-L2 met behulp van albumine (links) en een synthetische drager (rechts) (afb: Vanderbildt-universiteit)

Onderzoekers van de Amerikaanse Vanderbildt-universiteit hebben het bloedeiwit albumine gebruikt als ideale drager voor een RNA-molecuul dat kankercellen aanzet tot zelfdoding. De zoveelste veelbelovende remedie voor kanker? Lees verder

“Gendruk geen wondermiddel”

Uitleg gendruk

Een insect (of ander dier) met een ‘neutraliseringsgen’ D krijgt nakomelingen (blauw). Met Cas9 wordt corresponderend gen (allel) weggeknipt (2de plaatje) en vervangen door D-gen (3de plaatje) of die vervanging mislukt (4de plaatje; R= weerstand) en einde oefening (afb: Bull JJ, Malik HS (PLOS 2017))

Gendruk (Amerikaans: gene drive) is geen wondermiddel om, bijvoorbeeld, schadelijke insecten te neutraliseren. Bij gendruk is het de bedoeling dat een bepaald ‘neutraliserinsgen’ zich razendsnel in een populatie verspreidt, maar onderzoekers van de Cornell-universiteit vonden bij experimenten met fruitvliegjes dat een klein deel tot een vrij groot deel van de proefpopulaties niet werden getroffen door het ingebrachte ‘neutraliseringsgen’. “Bij zulke hoeveelheden werkt gendruk niet”, zegt onderzoeker Philipp Messer. “Er zal meer onderzoek gedaan moeten worden om gendruk effectief te maken.” Lees verder