Wordt de mens een product zoals een auto?

Tot hersencellen omgeprogrammeerde huidcellen

Uit huidcellen ontwikkelde hersencellen (afb: UCL)

Ik ben ooit dit blog begonnen om de wereld, althans de lage landen, kond te doen van wat er zich afspeelt op het gebied van synthetische biologie, de door de mens bedachte en verwezenlijkte uitbreiding van het fenomeen dat leven is genoemd. Dan hebben we het over de aanpassing van het genoom van micro-organismen om dingen te doen of te produceren die ze in de natuur nooit doen of produceren, maar ook (en steeds vaker) op zaken gericht op de mens.
We praten dan over de pogingen erfelijke ziektes te voorkomen, over orgaansynthese en ook ontwerpbaby’s. Als we eenmaal weten hoe we dingen kunnen veranderen dan begint de natuur (het leven) steeds meer op gewone techniek te lijken. Als in een auto een onderdeel kapot of versleten is, kun je dat vervangen. Wordt de natuur, met inbegrip van de mens, een product en maakbaar? Philip Ball schreef er een boek over: How to Grow a Human (William Collins). Lees verder

Hartje geprint

hartje uit de bioprinter

Vetcellen worden omgeprogrammeerd tot hartspiecellen (CM) en bloedvatwancellen (EC) samen met een hydrogel voor de structuur (afb: univ. van Tel Aviv)

Al jaren worden er wegen gezocht om organen te kweken. Die zijn deels bedoeld voor onderzoeksdoeleinden, maar jhet is wwel degelijk bedoeld dat er organen worden gekweekt die dienen ter vervanging van versleten of onherstelbaar beschadigde organen. Nu blijken Israëlische onderzoekers met een 3d-printer een hartje van menselijke cellen te hebben gedrukt. Lees verder

Gekweekte bloedvaten voor dialysepatiënten e.a.

Kweek lege bloedvaten

Als de bloedvaten werden geïmplanteerd bevatten ze geen levende cellen alleen een eiwitstructuur (afb: Humacyte)

In het lab gekweekte, lege ‘bloedvaten’ zijn met succes geïmplanteerd. Die vulden zich in het lichaam met bloedvatcellen van de patiënt zelf en waren uiteindelijk niet van echt te onderscheiden. Heather Prichard van het Amerikaanse bedrijf Humacyte (-Mensencel) en haar (universitaire) collega’s kweekten die lege bloedvaten uitgaande van gladde spiercellen die in (slag)aderen voorkomen, maar die voor implantatie werden verwijderd. Lees verder

Ja hoor, daar is ie weer: de mammoet! (tigste keer)

restanten van mammoet Yuka

De restanten van de in 2010 opgegraven mammoet Yuka (afb: Nature)

Een vrij gaaf exemplaar van een babymammoet (afb: RT)[/caption]Al tijden zijn er wetenschappers die dromen van de wederopstanding van de mammoet. Onderzoekers in Japan zijn zo ver niet gekomen. Ze haalden kernen van cellen van de in 2010 in Rusland gevonden mammoet Yuka, die 28 000 stijfbevroren is geweest, en hebben die in muizeneicellen geplaatst. De muizencellen met de mammoetkern ontwikkelden zich niet tot een mammoetvrucht, zoals de onderzoekers gehoopt hadden, maar vertoonde toch enige tekenen van leven (biologische activiteit), zo meldden ze in Nature. Lees verder

Schade aan ruggenmerg ratten met gentherapie hersteld (?)

ruggenmerg

Doorsnede van het ruggenmerg (afb: gezondheidsuniversiteit.nl)

Laat ik even voorop stellen dat al vaak is beweerd dat er nu een methode is gevonden waarmee schade aan het ruggenmerg, met verlamming als gevolg, is hersteld (bij proefdieren). Ik wil daarmee niet zeggen dat dat allemaal flauwekul is, maar tot nu toe hebben al die pogingen niet geleid tot een therapie voor patiënten met een dwarslaesie. De jongste melding is van onderzoekers van de universiteit van Kazan (Rus) dat ze met, zoals ik het begrijp, een vorm van gentherapie erin geslaagd zijn om ratten met een ruggenmergbeschadiging weer aan het lopen te krijgen.
Lees verder

Onderzoekers willen eierstokken ontwikkelen

Eierstok van een merrie

Een eierstok met eiblaasjes van een merrie

Onderzoekers van de Friedrich-Alexanderuniversiteit in Erlangen-Neurenberg (D) rond Aldo Boccaccini en Ralf Ditrich zouden belangrijke vorderingen hebben gemaakt bij de ontwikkeling van kunstmatige eierstokken. Die zouden vooral bedoeld zijn voor vrouwen die door eierstokkanker en/of kankerbehandeling hun vruchtbaarheid (grotendeels) verloren. Lees verder

Alvleeskliercellen verleiden buren tot aanmaken insuline

psuedo-eilandjes van Langerhans

Alfa-cellen die normaal glucagon aanmaken (rood) worden door buren ‘verleid’ om insuline aan te maken (rood). (afb: univ van Genève)

Onderzoekers in Zwitserland hebben alvleeskliercellen die geen insuline produceren geherpro-grammeerd tot insulinepro-ducerende cellen en daarmee een mogelijke geneesmethode gecreëerd voor suikerpatiënten. Het bijzondere is dat cellen die waren omgeprogra-mmeerd om insuline aan te maken naburige glucagoncellen verleidden ook insuline aan te maken. Voorlopig gaat het nog om dierproeven. Lees verder

Elastiekeiwit tropo-elastine versnelt kweek stamcellen

Tropo-elastine versnelt kweek stamcellen

Mesenchymatische stamcellen (groen) gekweekt op tropo-elastine (afb: univ. van Sydney)

Stamceltherapieën zijn populair, maar het schijnt dat de vraag naar stamcellen vele malen groter is dan het aanbod. Er wordt veel onderzoek gedaan naar methoden om de kweek van stamcellen te versnellen. Nu lijkt het er op dat twee onderzoekers van de universiteit van Sydney, Giselle Yeo en Anthony Weiss, zo’n kweekversneller hebben gevonden in het eiwit tropo-elastine, een voorlopermolecuul van elastine, een eiwit dat bindweefsel elastisch maakt. Het werkte tenminste bij mesenchymatische stamcellen Lees verder

Bloedvaten in petrischaaltjes gekweekt

Gekweekt bloedvatnetwerk

Zoiets moet je je voorstellen bij een gekweekt bloedvat ‘organoïde’ (afb: UBC)

Het ideaal is nog steeds om in het lab volwassen organen te kweken en we geen orgaandonoren meer nodig hebben, maar zo ver is het nog lang niet (als het ooit zo ver komt). Organen bestaan uit allerlei ‘onderdelen’ en is het allemaal niet zo eenvoudig om die op de juiste wijze te laten integreren. Onderzoekers in de VS schijnen nu in het lab ‘perfecte menselijke bloedvaten’ te hebben gekweekt, voor studiedoeleinden vooralsnog. Dat is in ieder geval een aardig en nuttig begin. Lees verder

Herstel beschadigde zenuwen hangt op een paar genen (?)

ruggenmerg

Doorsnede van het ruggenmerg (afb: gezondheidsuniversiteit.nl)

Het fenomeen leven is een wonder maar daarmee (?) ook een groot raadsel. Al zeker vijftien, twintig jaar geleden vroeg ik aan onderzoekers die manieren zochten om beschadigd zenuwweefsel te herstellen, waarom ons lichaam weigert dat te doen. Waarom herstelt een snee in je vinger zich probleemloos (inclusief de zenuwen daarin), maar niet in de hersens en het ruggenmerg? De onderzoekers hadden geen flauw idee. Kennelijk was nog steeds niet duidelijk hoe dat ‘weigeringsproces’ in elkaar steekt, want nu lees ik dat onderzoekers denken dat het herstel van beschadigde zenuwbanen in het centrale zenuwstelsel zou hangen op het deactiveren van een paar genen. Lees verder