Dit is het idee, maar vooralsnog geen praktijk (afb: Neuron)

Het schijnt bedrijvig te zijn aan het ruggenmergfront. Zoals bekend, mag worden verondersteld, herstellen zenuwcellen in het centraalzenuwstelsel (hersens&ruggenmerg) niet van een beschadiging. Dat is dan ook het porbleem bij een dwarslaesie, waardoor mensen verlamd raken. Al tientallen jaren wordt er naar manieren gezocht die ‘onwil’ van de neuronen in het centraal zenuwstelsel te herstellen maar tot nu toe is dat niet gelukt. Niet zeggen onderzoekers van het Duitse centrum voor neurodegeneratieve ziektes (DZNE) en van de universiteit van de voormalige bondshoofdstad Bonn rond Frank Bradke te weten welke eiwitten daarvoor nodig zijn. De oplossing voor het probleem? Dat duurt nog wel even…
“Neuronen groeien geweldig in de embryonale ontwikkeling”, zegt Bradke. “Volwassen zenuwcellen groeien niet meer en herstellen zich niet.”
De onderzoekers achterhaalden de eiwitten die wezenlijk zijn voor dat proces, zeggen ze (waarbij ik me dan onmiddellijk afvraag waarom dat nooit er is gebeurd). Bradke: “Die eiwitten fungeren als de celstructuur en zijn daardoor de aanstichters van dynamische processen die je nodig hebt voor groei en herstel.”
“Al een hele tijd vroegen we ons af”, zegt medeonderzoeker Sebastian Dupraz, “of we dat proces in de vroege ontwikkelingsfase niet konden reactiveren.” In de loop der jaren hebben de onderzoekers in Bonn verschillende factoren geïdentificeerd die de groei van zenuwcellen beïnvloeden. Daarbij bleken eiwitten van de cofiline/ADF-familie een doorslaggevende rol te spelen. Gedurende de embryonale ontwikkeling sturen die eiwitten de vorming van uitstulpingen die zich uiteindelijk ontwikkelen tot axonen, de verbindingen tussen zenuwcellen. Dupraz: “In dit onderzoek vonden we dat precies die eiwitten groei en herstel stimuleren, ook in volwassen neuronen.”

Actinevezels

De onderzoekers ontdekten dat de groei en hergroei van de neuronen verband houdt met de aanmaak van actinevezels, die deel uitmaken van het celskelet. De cofiline/ADF-eiwitten lossen dat actineskelet deels op. Dat geeft de cel de gelegenheid om te veranderen, om te groeien en om te herstellen. Actine is dan ook het doelwit voor het herstel van het herstelvermogen van neuronen, denken de onderzoekers.
Ze bekeken die processen in ratten en in muizen in hun ruggenmergzenuwknoop. Dat is het verbindingspunt tussen de neuronen in het ruggenmerg en het perifere zenuwstelsel. De cellen daar hebben elk twee axonen, een centrale en een perifere. Het perifere axon kan zich herstellen, het centrale niet. Althans, die kan dat wel, maar alleen als de perifere tegenhanger ooit beschadigd is geweest. Bradke: “Waarom dat zo is is niet duidelijk. We gaan daar verder aan werken.”
Het schijnt een langlopend onderzoek dat maar stapje voor stapje vooruit komt. Voorlopig vallen er nog geen concrete resultaten te verwachten, stelt Bradke. “We doen onderzoek om een basis te hebben voor toekomstige behandelingen, maar helaas zal de patiënt geduld moeten hebben. Dat is nog een lange weg.”

Bron: Science Daily