Het perifere (geel) en het centrale zenuwstelsel (rood)
Beschadigde zenuwcellen in het centrale zenuwstelsel herstellen nauwelijks als ze zijn beschadigd. Er wordt al jaren naar oplossingen voor dat probleem gezocht, maar tot nog toe is dé oplossing niet gevonden. Nu hebben onderzoeksters geconstateerd dat het middel finofibrate er bij muisjes voor heeft gezorgd dat beschadigde zenuwcellen in het centrale zenuwstelsel wel herstellen. Het middel is in de VS toegelaten. Lees verder
De kweek van traankliertjes (afb: Cell Stem Cell
Toen Shinja Yamanaka en collega’s zo’n vijftien jaar geleden ontdekte hoe je gewone cellen kon omprogrammeren tot (pluripotente) stamcellen groeide de hoop dat daarmee therapeutisch een hoop kon worden gedaan. Die pluripotente stamcellen kon je omvormen tot alle celtypen die het organisme mens telt (zo’n tweehonderd). Tot dan toe moesten onderzoekers hun stamcellen putten uit embryo’s of ‘destilleren’ uit de navelstreng. Vooral dat eerste lag ethisch moeilijk. De resultaten op het gebied van stamceltherapieën zijn vooralsnog niet erg spectaculair, maar er lijken betere tijden aan te komen. Zou er, bijvoorbeeld, een stamceltherapie komen voor Parkinsonpatiënten (om maar iets te noemen)? Lees verder
Betacellen. Geel is insuline, rood de celkernen (afb: Corbis)
Proeven bij muisjes zou aannemelijk hebben gemaakt dat uit stamcellen voortgekomen beta-cellen voor de alvleesklier wel eens met succes een einde zouden kunnen maken aan suikerziekte fase I, een autoimmuunziekte. Die cellen, die insuline produceren, moeten dan wel worden beschermd tegen het eigen afweersysteem. ER wordt gewerkt aan een oplossing daarvoor, maar makkelijk is dat niet. Lees verder
Axolotls hebben iets extra’s waardoor ze een bijna perfect regeneratievermogen hebben, bij klauwkikkers is dat een stuk minder (afb: Cell)
Sommige dieren hebben een fabelachtig herstelvermogen. Bekend is het verhaal van salamanders die een nieuwe staart krijgen nadat ze de oude hebben afgeworpen om een belager te ontlopen. De Mexicaanse axocotl, een salamander die ook wel wandelende vis wordt genoemd, slaat dat staaltje regeneratievermogen van zijn medesalamanders. Daarbij groeien volwaardig poten weer aan nadat het beest er een verloren heeft. Onderzoeksters hebben eens gekeken waarom dat wel bij die salamanders gebeurt en niet bij kikkers. Verder dan dat de genexpressie van herstelstamcellen op de beschadigde plek anders is kwamen ze voorlpig nog niet. Lees verder
Björn Schuhmacher (afb: univ. van Keulen)
Veroudering is een ingewikkeld proces dat leidt tot achteruitgang in organen en weefsels. Hoe dat komt is nog voornamelijk duister. Nu denken onderzoekers van de universiteit van Keulen en de Rotterdamse Erasmusuniversiteit aanwijzingen gevonden te hebben dat DNA bij de veroudering de hoofdrol speelt. Lees verder
Chimere aap/mensembryo (afb: Kumminguniversiteit)
Voor het eerst hebben onderzoekers een makaakembryo’s voorzien van mensencellen. Deze zogeheten chimere vruchten werd negentien dagen in leven gehouden. Deze en soortgelijke proeven liggen bijzonder gevoelig. Lees verder
De met cellen beladen hydrogels vervormen door een verschil in zwelsnelheid (afb: univ. van Illinois)
Materialen die, beheersbaar, van vorm veranderen in de tijd worden 4d-materialen genoemd (de drie ruimtedimensies plus de tijddimensie). Onderzoekers in de VS hebben een 4d-systeem ontwikkeld voor het creëren van biostructuren dat, mogelijk, iets kan betekenen voor de kweek van weefsels en/of organen in het lab. Lees verder
Gebitsopname (afb: WikiMedia Commons)
Japanse onderzoekers zouden bij muisjes weer tanden en kiezen hebben laten aangroeien met behulp van monoklonale antilichamen. De muisjes hadden een erfelijke afwijking waardoor hun gebit niet compleet zou zijn.
Lees verder
1. Rechterboezem 2. Linkerboezem 3. Bovenste holle ader 4. Aorta 5. Longslagader 6. Vier longaders 7. Mitralisklep 8. Aortaklep 9. Linkerhartkamer 10. Rechterhartkamer 11. Onderste holle ader 12. Tricuspidalisklep 13. Pulmonalisklep (afb: WikiMedia Commons)
Kinderen waarvan de hartkleppen niet goed meer functioneren krijgen dan vaak meermalen een kunstklep. Onderzoekers van de universiteit van Minnesota (VS) zouden voor het eerst in het lab gekweekte hartkleppen hebben geïmplanteerd bij jonge lammeren, die daar een jaar lang meegroeiden met de ontvanger. Dat zou, op den duur, ook bij mensen mogelijk zijn, maar vooraleer dat zover is zal er nog wel het een en ander moeten worden uitgezocht. Lees verder
Elysiella pusilla eet groenwier om fotosynthese te ‘verwerven’ (afb: WIkiMedia Commons)
Bij verschillende dieren is het regeneratievermogen aanzienlijk groter dan bij de mens. Bekende voorbeelden zijn hagedissen die een nieuwe staart krijgen als ze zich ontdaan hebben van de oude. De kieuwloze zeenaaktslak (Sacoglossa) slaat wat regeneratievermogen betreft de hagedis met vlag en wimpel. Die slakken hebben alleen hun kop nog maar nodig om uit te groeien tot een volwaardige slak. Het zou kunnen dat de zeeslakken dat doen om irritante parasieten kwijt te raken. Lees verder