Moet je je lichaam (kanker)medicijnen laten aanmaken?

Eiwitproductie

Via boodschapper-RNA worden stukjes DNA in het ribosoom omgezet in eiwitten (afb.: vib.be)

Het is niet elke dag bal, maar toch vrij vaak komen onderzoekers met het ei van Columbus als het gaat om het genezen van kanker. Dat is al tientallen jaren zo. Veel onderzoek is gericht om het opnieuw activeren van het eigen afweersysteem, maar onderzoekers in Noorwegen denken dat het nuttig zou kunnen zijn als het lichaam zelf kankermedicijnen zou aanmaken, waarbij ze het vooral hebben gemunt op tripelnegatieve borstkanker. Dat zou mogelijk zijn via de boodschapper-RNA-therapie, die trouwens ook bij andere ziektes zou zijn te gebruiken. De vraag is of dat de oplossing is. Lees verder

Macrofagen met een ‘rugzak’ keren zich (weer) tegen kanker

Macrofagen aangemoedigd kanker aan te pakken

Rechts de ‘bepakte’ macrofagen (afb: Science)

Macrofagen zijn afweercellen die constant op zoek zijn naar ongerief zoals virussen of kankercellen en dat ongerief ook meteen opruimen. Kankercellen blijken echter een truc te hebben om die ‘veelvraten’ op non-actief te zetten. Die scheiden een stof af waardoor die macrofagen van vijand vriend worden en zich ‘in dienst’ stellen van het kankergezwel. Pogingen om macrofagen uit het lichaam te halen en ze weer tot vijanden van kanker te maken, zoals met T-cellen gebeurt, hebben gefaald omdat die terug in het lichaam door kankercellen dan weer simpelweg worden ‘kaltgestellt’. Onderzoekers van, onder meer, de Harvarduniversiteit hebben nu een ‘rugzak’ bedacht waarmee die macrofagen zich niet meer laten omturnen. Lees verder

Onze biorobot bezorgt overal medicijnen

E. coli-bacteriën

E. coli-bacteriën

Als we medicijnen nodig hebben slikken we die (of wat dan ook) en hopen dat die op de bestemde plek terecht komen om hun heilzame werk te doen. Het grootste deel wat we slikken gaat vaak verloren. Al heel wat jaren wordt er onderzoek gedaan om medicijnen daar in het lichaam af te leveren waar ze nodig zijn. Voor zover ik weet (maar ik weet ook maar weinig) wordt die techniek in de praktijk nog nauwelijks toegepast. Onderzoekers van, onder meer, het Max Planckinstituut rond Metin Sitti hebben uitgaande van genetische verander E. coli-bacteriën mikrongrote ‘rototjes’ gemaakt die overal in ons lichaam medicijnen kunnen bezorgen. Die maken gebruik van de bacteriële ‘zintuigen’ om daar hun weg te vinden, aangestuurd door magnetische of geluidssignalen. Lees verder

Met ‘slimme’ eiwitten ‘computer’ gemaakt van mensencellen

Logische eiwitpoorten in mensencel

Logische eiwitpoorten zou het ‘besturen’ van cellen makkelijker maken (afb: UW)

Er wordt al een tijd gewerkt aan de mogelijkheden om dat prachtige DNA-systeem in te zetten voor de verwerking en opslag van informatie, aan computers dus.  Aan de andere kant worden worden er ook computerachtige constructies bedacht om levende cellen te kunnen sturen.  Onderzoekers van de universiteit van de staat Washington hebben nu ‘slimme’ eiwitten ontworpen om logische EN-poorten te maken in menselijke cellen. Lees verder

Immuuntherapie met controlepostremmers onveilig (?)

edocrinologe Zoe Quandt

Zoe Quandt (afb: UCSF)

Immuuntherapieën bij kanker hebben de volle aandacht en de vooruitzichten zijn ook niet slecht. Nu blijkt dat met een bijzondere immuuntherapie waarbij zogeheten controlepostremmers worden gebruikt er afwijkingen aan de schildklier kunnen ontstaan. De techniek is goedgekeurd in de VS voor een groot aantal kankersoorten, waaronder blaas-, darm-, lever- en longkanker. Lees verder

Digitale cel voorspelt hoe kankers uitzaaien

Virtuele cel

Claudine Chaouiya (afb: Gulbenkianinstituut)

Een ‘virtuele’ cel voorspelt hoe de omgeving van kankergezwellen van invloed is op de uitzaaiing. Met die techniek zou het (ook) mogelijk zijn de complexiteit van moleculen te begrijpen die betrokken zijn bij het fenomeen kanker. Die kennis zou kunnen leiden tot het manipuleren van signalen die die moleculen afgeven om de agressiviteit van een kanker te temperen. Lees verder

Een cruciale rem op de afweer ontdekt

EGR4

EGR4 blijkt bijzonder veelzijdig te zijn (afb: GeneCards)

Ons afweersysteem, ik heb het hier al vaak gezegd, is een prachtig systeem om ons gezond te houden. Dat is een heel uitgebalanceerd systeem, want het moet niet om elk wissewasje in het geweer komen en ook niet al te laks zijn bij echte bedreigingen. Nu is er (weer) een eiwit ontdekt dat een rem zet op de activiteit als een vreemd organisme niets kwaads in de zin heeft of ons zelfs voordeel brengt. Meteen wordt er ook weer een verband gelegd met kanker, aangezien kankercellen vaak middelen hebben die afweer in slaap te sussen. Lees verder

Afvalcentrale cel mogelijk ingezet tegen kanker

Proteasoom, de afvalcentrale van een cel

Proteasoom (afb: WikiMedia Commons)

Cellen gaan, anders dan mensen, heel zuinig met hun grondstoffen om. Eiwitten die niet meer nodig zijn of niet (meer) voldoen worden in de afvalcentrale van de cel, het proteasoom, ontleed in zijn bouwstenen (aminozuren). Die worden hergebruikt voor het aanmaken van nieuwe eiwitten. Onderzoekers van de universiteiten van Bonn en Ulm denken dat die afvalcentrale goede diensten kan bewijzen bij het onschadelijk maken van kankercellen. Lees verder

‘Verjongde’ afweercellen werken beter tegen kanker

ND-cellen

In het lab uit pluripotente stamcellen gemaakt ND-cellen (pijltjes) (afb: Sturgeon et. al)

Het is hier al wel vaker gezegd dat ons afweersysteem wel degelijk optreedt tegen kanker, maar de diverse kankers hebben vaak methoden ontwikkeld om dat afweersysteem voor de gek te houden. Bij een immuuntherapie worden die afweercellen van een patiënt weer weerbaar gemaakt (je hebt ook immuuntherapie waarbij donorafweercellen worden gebruikt). Nu blijkt dat ‘verjongde’ afweercellen, verkregen uit pluripotente stamcellen, beter werken dat de weerbaar gemaakte eigen afweercellen van de patiënt (in dit geval een muisje). Ook in kweken van menselijke cellen werkte de truc om potentere  afweercellen te maken. Lees verder

Alvleesklierkanker lijkt tijdig te ontdekken

Vezelachtig weefsel schermt alvleeskliertumor af

Alvleeskliertumoren worden omringd door vezeligachtig weefsel (rood) dat de kankercellen effectief afschermt (afb: DeNardo-lab)

Het grootste probleem met alvleesklierkanker is dat de woekering pas in een laat stadium wordt ontdekt als de kanker al veel verwoestend werk heeft gedaan en er vaak al uitzaaiingen zijn naar andere organen. Met een diagnose alvleesklierkanker heb je in vrijwel alle gevallen hooguit nog maar een jaar of vijf te leven. Het idee is dat het genezingspercentage aanzienlijk zou stijgen als er een methode zou zijn die moorddadige ks
nker bijtijds te ontdekken. Nu lijken onderzoeksters in Australië onder leiding van Yuling Wang er in geslaagd te zijn met behulp van met antilichamen bedekte nanodeeltjes alvleesklierkanker in het bloed aan te tonen. Het punt is alleen of dat echt helpt. Lees verder