Microgliacellen staan bij hersenziektes aan de ‘goede kant’

Mikrogliacel

Mikrogliacel repareert een bloedvaatje in de hersens (foto: neoweb.nl)

De hersens hebben een apart afweersysteem, waarin de microgliacellen een hoofdrol spelen. Van veel hersenziektes is de oorzaak onbekend en er zijn wel eens verdenkingen gerezen tegen die hersenafweercellen. Naar nu (b)lijkt staan de microgliacellen wel degelijk aan de ‘goede kant’ en zou, denken onderzoekers, stimulering van microgliacellen wel eens kunnen helpen bij het tegengaan van neurodegeneratieve ziektes zoals dementie of Parkinson. Lees verder

Hersenweefsel in petrischaal gekweekt

Weefsel gekweekt dat lijkt op middenhersens

De weefselstructuren (-tjes) in een petrischaal (afb: univ. van Luxemburg)

Volgens mij is het niet de eerste keer dat er in het lab hersenweefsel is gekweekt. Hoe dan ook, onderzoekers in Luxemburg hebben, uitgaande van uit huidcellen verworven pluripotente stamcellen in petrischalen een soortement hersenweefsel gekweekt dat trekken heeft van de middenhersens.
Lees verder

Uitschakelen gen lijkt succesvol tegen ALS en SCA2 (bij muisjes)

ALS-onderzoeker Stefan Pulst

ALS-onderzoeker Stefan Pulst

Het uitschakelen van het ataxine2-gen lijkt een middel dat succes zou kunnen hebben in de bestrijding van amyotrofe laterale sclerose (ALS) en van de minder bekende zenuwziekte spinocerebellaire ataxie type 2 (SCA2). Dat blijkt uit twee afzonderlijke onderzoeken, waarbij muizen als proefdieren werden gebruikt. De resultaten van beide onderzoeken zijn gepubliceerd in Nature.
Lees verder

Virus herprogrammeert hersencellen Parksinsonmuisjes

Hersencellen bij Parkinsonpatiënten produceren veel minder van de signaalstof dopamine

Hersencellen bij Parkinsonpatiënten produceren veel minder van de signaalstof dopamine (lichtblauw) (afb: Sciencephoto.com)

Het moet niet gekker worden, denk je soms als je over onderzoek leest, maar waarom zou je niet alle bondgenoten gebruiken die je kunt inzetten tegen ziektes? Neem nou virussen. Die micro-organismen, waarvan de geleerden nog niet weten of we die wel tot het ‘leven’ mogen rekenen, hebben we al in dienst genomen om allerlei klusjes te doen, zoals het afleveren van DNA aan cellen, waarom zouden we die niet inzetten tegen ziektes? Die van Parkinson, bijvoorbeeld, om hersencellen om te programmeren tot gezond. Zoiets. Bij muisjes leverde de aanpak resultaat op. Lees verder

Kikkervisjes leren zien met ogen in hun staart

Blind kikkervisje ziet met staartoog

Kikkervisje met staartoog (C en D). Linksboven een normaal ziend kikkervisje. Rechtsonder (H) is te zien dat er zich zenuwweefsel heeft gevormd (afb: Nature)

Blinde kwakbollen (kikkervisjes) bleken weer te kunnen zien via een op hun staart geïmplanteerd oog. Met hulp van een migrainemedicijn maakte het oog verbinding met het zenuwstelsel van de kwakbol. Mogelijk dat iets dergelijks ook bij mensen zou werken, denken de onderzoekers. “Als je een mens een oog op zijn rug implanteerde en dat verbond met het ruggenmerg. Zou die kunnen zien? Ik denk van wel”, zegt onderzoeker Michael Levin van de Amerikaanse Tuftsuniversiteit. Lees verder

Weefsels kweken ‘natuurlijker’ in kunststofspaghetti

Ruimtelijke weefsels kweken in 'spaghetti'

Enkele cellenbouwsels verwezenlijkt met de ‘spaghetti’. B en C geven aan wat het verschil is tussen kweken in een petrischaaltje en in de ‘spaghetti’ (afb: univ. van Lund)

De een doet het met spinazieblaadjes, maar met een soort poreuze spaghetti schijnt het ook aardig te lukken om min of meer natuurlijke weefsels te kweken. Het is nog steeds een droom om goed functionerende weefsels of organen in het lab te kweken, maar nu gebeurt dat vooral nog in platte petrischaaltjes. Dat is nauwelijks een natuurlijke omgeving, waar ruimtelijkheid wezenlijk is. Onderzoekers van de universiteit van Lund hebben het nu geprobeerd met kunststofspaghetti. Het lijkt een vooruitgang. Lees verder

MicroRNA repareert bij muizen deels isolatie zenuwcellen

Myelinevormende oligodendrocyten in zenuwweefsel

Na toediening van miR-129 bleken bepaalde gliacellen (groen) weer myeline te vormen (afb: Kinderziekenhuis Cincinatti)

Zogeheten microRNA blijkt bij muisjes de myelineschachten om zenuwcellen te repareren. Het afbreken van die beschermlaag leidt tot multiple sclerose. Vooralsnog zijn klinische proeven met mensen nog niet aan de orde.
Lees verder

‘Springende genen’ mogelijk verantwoordelijk voor Alzheimer e.a

retrotransposons

Alu-sequenties behoren tot de familie van retrotransposons die zichzelf kopiëren en elders in het DNA inbouwen (afb: Wiki Commons)

Het lijkt er op dat steeds meer Alzheimer-onderzoekers zich afwenden van de hypothese dat de beta-amyloïdeplaques de oorzaak van de ziekte zijn. De vraag is dan natuurlijk meteen weer: wat dan? Onderzoekers van de Amerikaanse Duke-universiteit stelden in 2004 al de hypothese op dat de problemen begonnen in de mitochondriën, de krachtcentrales van de cel, en komen nu met het idee dat die weer samenhangen met de ontsporing van ‘springende’ stukjes DNA, de zogeheten alu-sequenties, de alu-neurodegeneratiehypothese. Lees verder

Zijn proefdieren te vervangen door miniorganen-op-chip?

De minihersens van Hoffman-Kim

De minihersens van Hoffman-Kim

Twee jaar geleden kweekte Diana Hoffman-Kim haar eerste hersenbolletjes, piepkleine miniorgaantjes van hersencellen van muizen. Sedertdien heeft ze duizenden minihersentjes gekweekt die vol elektrisch leven zitten. Echt leven doen ze niet. Om zelfstandig zonder de hulp van labmedewerkers te kunnen bestaan hebben ze bloed nodig. Vorig jaar zagen studenten van Hoffman-Kim dat er in de minihersentjes spontaan bloedvaten onstonden. Dat was nog nooit waargenomen. Ze werkt nu aan de Amerikaanse Brown-universiteit met een collega aan miniorgaantjes op chip, voorziening van een kunstmatig ‘bloedvoorziening’, die bij, onder meer, medicijnonderzoek proefdieren zouden kunnen vervangen, denkt ze. Lees verder

Geherprogrammeerde huidcellen verkleinen hersentumor

Kunstmatige hersenstamcellen op jacht naar kankercellen

Geherprogrammeerde huidcellen op jacht naar tumorcellen (afb: Science)

Tot hersenstamcellen geherprogrammeerde huidcellen verkleinen hersentumoren bij muizen een ietsje: 2 tot 5%. De huidcellen werden omgeprogrammeerd tot ’tumordoelcellen’ die in de hersens op jacht gaan naar kankercellen. Heel erg effectief zijn ze dus niet, maar wie weet is het een beginnetje (zoals zoveel in het kankeronderzoek). De onderzoekers ontwikkelden een manier om de huidcellen in een stap om te zetten in hersenstamcellen, die de kans op ontsporing tot kankercellen zou verminderen. Lees verder