Kunnen herinneringen gericht gereactiveerd worden?

Actieve neuronen vormen herinnering

De neuronen die van belang zijn voor het vastleggen van de herinnering lichten groen op (afb: Ana Oliveira)

Hoe herinneringen worden opgeslagen is nog steeds volslagen duister, maar dat de mens gaandeweg herinneringen kwijtraakt is niet ongewoon. Onderzoeksters rond Ana Oliviera van de universiteit van Heidelberg (D) hebben ontdekt dat het verhogen van de concentratie van het eiwit Dnmt3a2 (ja, het wordt er niet leuker op) in hersencellen waar herinneringen worden opgeslagen die verloren gegane herinneringen weer kan oproepen, en nog wel gericht ook. Voorlopig is dat alleen nog maar bij muisjes aangetoond. Lees verder

‘Kunsthersens’ communiceren via licht met neuronen

>Elektrica/hersencelcommunicatie

Het groene gedeelte is het neurale netwerk, rechts het ‘biologische neurale netwerk’ in een kweekschaaltje (afb: Nature)

Er zijn veel wetenschappers bezig om een ‘aansluiting’ te zoeken tussen elektronica en onze hersens. Het idee bestaat dat dat kan helpen om problemen in ons denkraam te verhelpen. Nu lijken onderzoekers er in geslaagd te zijn om elektronische neurale netwerken te koppelen aan biologische neurale netwerken (de hersens). Beide systemen communiceren via lichtsignalen. Het idee is die hersencellen ‘aan te sturen’ met uiteindelijk doel een ‘hersenprothese’ te maken. Zoiets als een kunsthand, maar dan veel ingrijpender (lijkt me). Lees verder

Nieuwe kleurtechniek toont organen en celtypen in lichaam

Een 'vlekken'beeld van een jong zijdeaapje

Een ‘vlekken’opname van een jong zijdeaapje (afb: RIKEN)

Een groep onderzoekers van het Japanse RIKEN heeft een ‘kleurtechniek’  zodanig verbeterd dat daarmee organen in het lichaam zichtbaar zijn te maken, maar ook een bepaalde type cellen. Met die techniek zijn, bijvoorbeeld, ook bepaalde hersencellen zichtbaar te maken. Die techniek zou handig zijn bij het vergelijken van weefsels/organen tussen soorten, maar ook tussen gezonde en zieke mensen en zou kunnen helpen bij het stellen van een diagnose. Lees verder

Geherprogrammeerde cellen bouwen vreemde constructies

Vreemde celconstructies

Vreemde celconstructies ((afb: Baolab, Stanford)

“We hebben cellen omgevormd tot chemische fabriekjes die materialen die wij ze geven omzetten in functionele polymeren”, zegt Karl Deisseroth van de Amerikaanse Stanforduniversiteit. Ze herprogrammeerden zenuwcellen om ze het enzym APEX2 te laten maken waardoor het bekende labwormpje Caenorhabditis elegans ander gedrag ging vertonen. Lees verder

Antilichaam ingezet in de strijd tegen Alzheimer

Antilichaam activeert microgliacellen

Het antilichaam voor de TREM2-receptor (rechts) stimuleert microgliacellen (afb: EMBO Journal)

Zo’n tweeënhalf jaar geleden stond in dit blog een verhaal over de positieve rol van microgliacellen
in de bestrijding/voorkoming van hersenziektes. Die afweer- en onderhoudscellen in de hersens waren ook het onderzoeksonderwerp van wetenschappers in Duitsland op zoek naar een geneeswijze voor de ziekte van Alzheimer. Ze stimuleerden die afweercellen zo dat ze langer leefden en meer deelden. Bij muisjes met een vorm van Alzheimer had die stimulans positieve gevolgen. Lees verder

Nieuwe hersencellen ‘kweken’ met gentherapie

Gliacellen omgezet in neuronen

Een gliacel (groen) is met succes omgeprogrammeerd tot GABAergische hersencel (afb: Gong Chen en Zheng Wu)

Onderzoekers van de universiteit van Jinan in China onder aanvoering van Gong Chen (e-@dres) hebben hersencellen gevormd met behulp van een gentherapie. Ze gebruikten die therapie om muisjes met een vorm van de vrij zeldzame ziekte van Huntington te behandelen. De hersenziekte gaat gepaard met bewegingsstoornissen en ook verstandelijke achteruitgang en wordt veroorzaakt door een mutatie in het Huntingtine-gen. De muisjes zouden baat hebben gehad van de behandeling. Lees verder

Afweercellen doen meer dan afweren

Muzlifah Haniffa

Immunologe Muzlifah Haniffa (afb: Wellcome Trust)

Afweercellen komen in actie als ziekteverwekkers de gezondheid van het organisme bedreigen, maar ze doen meer dan dat. Ze helpen bij het herstel van weefsel, zorgen mede voor een gezond zwangerschap en regelen mede de vernieuwing van van huid- en bloedvatcellen, om maar wat te noemen. Tijd voor een nieuwe naam?
Lees verder

Kandidaat-Alzheimermedicijnen werken niet

Beta-amyloïdeplaques

Beta-amyloïdeplaques (geel)

Het lijkt er op dat twee beloftevolle kandidaatmedicijnen voor Alzheimer niet werken. Het gaat om solanezumab, geproduceerd door Eli Lilly & Co, en om gantenerumab van Genentech, beide antilichamen. De middelen werden beproefd in klinische proeven in het kader van een internationaal evaluatieprogramma DIAN-TUA, waarbij mensen worden getest met  met een zeldzame, aangeboren genetische afwijking, waardoor ze op relatief jonge leeftijd Alzheimer krijgen. Hoewel de onderzoekers teleurgesteld zijn willen ze nog niet meteen de handdoek in de ring gooien. Het is mogelijk dat de gebruikte doseringen in de klinische proef niet deugden. Lees verder

Afweercellen activeren verjongt hersens muisjes

Lymfecellen

Lymfocyten (in dit geval ILC2) zijn op diverse manieren te beïnvloeden (afb: riken.jp)

Onderzoekers van de geneeskundige hogeschool in Albany (New York) onder aanvoering van Qi Yang en Kristen Zuloaga denken te weten dat het activeren van bepaalde afweercellen in de hersentjes van bejaarde muisjes dat orgaan beter laten functioneren. Het geheugen van de oudjes ging er op vooruit. De onderzoekers denken dat zo’n behandeling ook een goede methode zou kunnen zijn om de aftakeling van dat belangrijke orgaan tegen te gaan (of op zijn minst te vertragen). Lees verder

Weer een kandidaatmedicijn tegen Alzheimer?

BACE1 (betasecretase) knipt het eiwit APP in beta-amyloïdestukken

Betasecretase en gammasecretase knippen het amyloïdevoorlopereiwit APP in beta-amyloïdestukken (afb: WikiMedia Commons)

We hebben geen idee hoe de ziekte van Alzheimer, een van de meest voorkomende vormen van kindsheid, ontstaat maar desalniettemin wordt er driftig gezocht naar middelen die, vooral, de vorming van eiwitophopingen van beta-amyloïde of tau-eiwitten tegengaan. Een nieuwe kandidaat voor een Alzheimermedicijn zou zich hebben aangediend: een remmer van het enzym gammasecretase, C1 gedoopt.  Dat eiwit knipt het voorlopermolecuul van amyloïde in beta-amloïdestukken.
Lees verder