Categorie archieven: Genen

Herinnering lijkt, bij muizen, erfelijk te kunnen zijn

Geplaatst op door
Beantwoorden

Het is bekend dat ervaringen en omgeving effect hebben op de activiteit van genen. Dat wordt epigenetica genoemd. Nu blijkt echter dat ook ervaringen aan het nageslacht kunnen worden doorgegeven. Bij muizen bleek althans dat angsten erfelijk kunnen zijn. Zelfs het nanageslacht, de kleinkinderen hadden angsten die ook de grootouders hadden. Angstige ervaringen bleken de genactiviteit in zaadcellen te veranderen, waardoor die werden doorgegeven aan het nageslacht. Lees verder →

Mikrogliacellen zijn belangrijk voor hersens

Geplaatst op door
Beantwoorden
Mikrogliacel

Mikrogliacel repareert een bloedvaatje in de hersens (foto: neoweb.nl)

Tot voor niet zo heel lang geleden bestonden de hersens uit neuronen. Gliacellen waren wel ontdekt, maar die cellen, die de helft van het hersenvolume innemen, werd slechts een bescheiden functie toegedacht als vuller en schoonmaker (glia is Grieks voor lijm). Vrij recent blijkt dat de gliacellen, vooral de mikrogliacellen,  wezenlijk zijn voor het functioneren van de hersens. Steffen Jung van het Israelische Weizman ontwierp een genetische ‘knop’ om te achterhalen wat die ‘lijmcellen’ nu precies doen. Recent ontdekte Jung en zijn medeonderzoekers dat de mikrogliacellen een rol spelen bij de muisvariant van multiple sclerose (MS).  Lees verder →

Twee genen bepalend voor mannelijkheid (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden

Y-chromosoomTwee genen bepalen de mannelijkheid. Bij muizen, tenminste. Daar schijnt de rest van het Y-chromosoom, dat bepaalt of een dier een mannetje is (ook bij de mens) wel iets, maar niet heel veel aan bij te dragen. Dieren zonder Y-chromosoom ontwikkelen met die twee genen sperma. Onrijp, maar Monika Ward van de universiteit van Hawaii, slaagde er in de onvruchtbare vader kinderen te laten krijgen via spermainjectie in de eicel. Lees verder →

Uitgestorven steenbok (misschien) tot nieuw leven gewekt

Geplaatst op door
Beantwoorden
Pyrenese steenbok

De Pyrenese steenbok (v)

Spaanse onderzoe-kers van het centrum voor onderzoek en voedings-technologie in Aragon (CITA) willen in in 2000 uitgestor-ven Pyrene-se steenbok, de bucardo, terugklonen uit bewaard gebleven cellen, die in vloeibare stikstof worden bewaard. In 2003 werd op die manier een kalf geboren, maar dat overleed al enkele minuten na de geboorte. Die geboorte was een primeur: het eerste uitgestorven dier dat weer tot leven werd gewekt. Opmerkelijk is dat de jachtvereniging van Aragon de geldschieter is van het kloonproject. Lees verder →

Gentherapie in de maak voor bloederziekte

Geplaatst op door
Beantwoorden
Bloedplaatjes maken stollingsfactor aan

De gele kleur geeft aan dat de stollingsfactor in de bloedplaatjes wordt aangemaakt (foto: Lily Du)

Het lijkt er op dat een gentherapie lijders aan de bloeder-ziekte kan helpen aan de zo node gemiste stollingsfactor-en. Het bloed van die patiënten stolt moeilijk omdat bepaalde stollingsfactor-en ontbreken en elke bloeding zou fataal kunnen zijn. Amerikaanse onderzoekers hebben daar nu een gentherapie voor ontwikkeld. De reparatie van het defect begint met het in bloedstamcellen inbouwen van het gen dat zorgt voor de aanmaak van de ontbrekende stollingsfactor of -factoren. Vervolgens worden die ‘gerepareerde’ bloedstamcellen bij de patiënt weer ingespoten. Proeven met honden bleken succesvol: tweeeneenhalf jaar na de behandeling hadden de honden nog steeds geen last van de voor bloederlijders typerende heftige bloedingen. Lees verder →

Geeft een slapend gen ons het eeuwige leven?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Lin28a-muizen

Haar bij muizen met geactiveerd Lin28a-gen groeit sneller aan (foto: Science)

Geeft een slapend gen ons het eeuwige leven? Voor sommigen zou dat mooi zijn, maar ik heb zo mijn twijfels. Onderzoekers van de Harvard-universiteit in Cambridge (VS) denken tenminste dat ze een stap op de weg naar het eeuwige leven hebben gemaakt. Dat slapende gen, aangeduid met Lin28a zou daarbij de sleutel (kunnen) zijn. Dat gen is actief in embryo’s van vele zoogdieren (ook de mens),  maar ‘slaapt’ bij volwassenen. Muizen met een geactiveerd Lin28a-gen herstelden veel sneller de schade aan spieren en (bepaalde) weefsels dan muizen met een inactief Lin28a-gen. Ook hun haar groeit sneller. Ook nooit weg. De onderzoekers meldden niet dat de muizen langer leefden.
Lees verder →

HIV-eiwit maakt gentherapie wat minder riskant

Geplaatst op door
Beantwoorden
Retrovirus

Een (retro)virus dat, ontdaan van DNA, dienst doet als ‘voertuig’ bij gentherapie.

Gentherapie kan goed uitpakken, maar het kan ook vreselijk fout gaan. Bij gentherapie wordt vaak gebruik gemaakt van het Murine Leukemie-virus (LMV), maar dan ontdaan van zijn DNA; een zogeheten vector. Als het mis gaat dan krijgt de behandelde patiënt leukemie en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Onderzoekers van de Katholieke universiteit Leuven hebben de oplossing gevonden in een eiwit van een ander berucht virus: HIV.
Lees verder →

‘Zwervend’ RNA effectief wapen voor schimmel, maar in de mens?

Geplaatst op door
Beantwoorden
RNA-vesikels

De RNA-vesikels (groen) zijn opgenomen in een afweercel (dendritische cel), zo liet onderzoek aan de VUMC zien. De rode stip is de kern van de cel. (foto: D.M.Pegtel)

Het moet toch niet gekker worden. Het erfelijkheidsmolecuul DNA en zijn ‘afdruk’ RNA horen in een cel. Zo heb ik het geleerd en zo hoort het ook. Toch constateren onderzoekers al tientallen jaren dat ook buiten de cellen in het lichaam DNA- en RNA-moleculen rondzwerven. Waarom dat is, is, zoals veel in het leven, een mysterie. Recent onderzoek lijkt er op te wijzen dat ‘rondzwervend’ RNA een soort boodschapper is tussen verschillende weefsels van een organisme maar soms zelfs daarbuiten. Sterker nog een bepaald schimmel gebruikt zijn eigen RNA om het afweersysteem van planten het zwijgen op te leggen. Ook in mensen zwerft RNA in een soort ‘scheepjes’. Waarom? Ook bij wijze van communicatie? In de VS is door het NIH een apart onderzoeksproject opgezet om daar achter te komen.

Lees verder →

Is de mens een product van zijn HARoom?

Geplaatst op door
Beantwoorden

Wat maakt de mens mens?Wat maakt dat de mens een mens geworden is? Katherine Pollard van de universiteit van Californië in San Fransisco (UCSF) denkt dat, wat aangeduid wordt met, menselijk versnelde delen DNA (een wat kromme vertaling van het kromme Engelse human accelerated regions oftewel HAR’s) daar een speciale rol in spelen. Die gedeelten van DNA worden zo genoemd omdat ze, evolutionair gezien, nogal snel verander(d?)en en omdat ze geassocieerd worden met menselijke eigenschappen. Niet omdat dieren die niet hebben, maar omdat die anders zijn dan bij de mens. Pollard was op zoek naar de ontwikkeling van mensspecifieke kenmerken in het DNA op zoek naar een antwoord op de vraag: Wat maakt ons mens? Lees verder →

Veel hersencellen hebben afwijkend genoom

Geplaatst op door
Beantwoorden

Lang is gedacht, en ik denk het nog steeds, dat alle cellen in ons lichaam hetzelfde DNA hebben. Onderzoekers van het Amerikaanse Salk-instituut in La Jolla hebben die zekerheid nu op losse schroeven gezet. Een groot deel van onze hersencellen, zo heeft hun studie aannemelijk gemaakt, heeft afwijkend erfgoed dat ze, die cellen, uniek maakt. Dat zou ook voor andere celtypen kunnen gelden (en waarom ook niet?) Lees verder →