Categorie archieven: DNA-bewerking

Wordt de mens een product zoals een auto?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Tot hersencellen omgeprogrammeerde huidcellen

Uit huidcellen ontwikkelde hersencellen (afb: UCL)

Ik ben ooit dit blog begonnen om de wereld, althans de lage landen, kond te doen van wat er zich afspeelt op het gebied van synthetische biologie, de door de mens bedachte en verwezenlijkte uitbreiding van het fenomeen dat leven is genoemd. Dan hebben we het over de aanpassing van het genoom van micro-organismen om dingen te doen of te produceren die ze in de natuur nooit doen of produceren, maar ook (en steeds vaker) op zaken gericht op de mens.
We praten dan over de pogingen erfelijke ziektes te voorkomen, over orgaansynthese en ook ontwerpbaby’s. Als we eenmaal weten hoe we dingen kunnen veranderen dan begint de natuur (het leven) steeds meer op gewone techniek te lijken. Als in een auto een onderdeel kapot of versleten is, kun je dat vervangen. Wordt de natuur, met inbegrip van de mens, een product en maakbaar? Philip Ball schreef er een boek over: How to Grow a Human (William Collins). Lees verder →

Genetisch veranderd fagen als bacteriedoder gebruikt

Geplaatst op door
Beantwoorden

Helen ~Spencer (l) met Isabelle en haar ouders (afb: Helen Spencer)

Een 15 jarige meisje met taaislijmziekte kreeg in september 2017 een dubbele longtransplantatie. De operatie was geslaagd, maar het meisje deed een bacteriebesmetting op. Het ging daarbij om de antibioticaresistente bacterie Mycobacterium abscessus. Haar behandeldende arts Helen Spencer van een Londens ziekenhuis besloot tot een ‘faagtherapie’. Fagen zijn bacteriedodende virussen. Een gok die goed uitpakte. Lees verder →

CRISPR-methode verfijnder gemaakt met twee ‘knoppen’

Geplaatst op door
Beantwoorden
CRISPR/Cas9 aan het werk met DNA

Het CRISPR/Cas9-complex aan het werk aan DNA (rood) (afb: univ. van Californië)

Twee moleculen zouden de genoom-bewerkings-methode CRISPR kunnen verfijnen en daarmee veiliger kunnen maken, denken onderzoekers van, onder meer, de Havard-universiteit. Lees verder →

Planten virusresistent maken kan leiden dat resistente virussen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Cassave met mozaïekziekte

Een tekening van een cassave met mozaïekziekte (afb: WikiMedia Commons)

Als planten met behulp van genoombewerking resistent voor bepaalde virussen worden gemaakt, dan zou dat wel eens kunnen leiden tot resistente virussen, zo blijkt uit recent onderzoek van plantendeskundigen van de universiteit van Alberta (Can), de universiteit van Luik en van de technische hogeschool in Zürich. Zij ontdekten dat pogingen om planten door genetische veranderingen ongevoelig voor het mozaïekvirus te maken resulteerden in het het ontstaan van gemuteerde virussen die geen last hadden van de genetische veranderingen van het plantgenoom. Lees verder →

Nieuwe CRISPR-methode zou leiden tot effectievere kankerbehandeling

Geplaatst op door
Beantwoorden

Cas9 tov Cas12a

De Cas12a-schaar schijnt betrouwbaarder te zijn dan Cas9

Onderzoekers van het genoombewerkingsinstituut van Christiana Care in Wilmington (VS) en het Israëlische biotechbedrijf NovellusDx hebben  een CRISPR-techniek ontwikkeld om DNA tegelijkertijd op diverse plaatsen te veranderen. Dat instrument zou handzaam zijn voor de bepaling welke mutaties bij een patiënt verantwoordelijk zijn voor zijnhaar kanker en daarmee de behandeling effectiever (kunnen) maken. Lees verder →

CRISPR-basebewerkers veranderen ook RNA

Geplaatst op door
Beantwoorden
Basebewerking DNA

Het principe van de basevervanging in DNA (afb: bechling.com)

De ontwikkeling van de CRISPR-methode, geleend van bacteriën, staat niet stil. Zo’n drie jaar geleden werd een CRISPR-techniek ontwikkeld om afzonderlijke basen in DNA te vervangen in plaats van hele genen. Daarmee nam de verfijndheid van die techniek om het genoom te bewerken aanzienlijk toe, maar nu blijkt dat die basevervangers ook RNA-moleculen veranderen. Dat zou wel eens fnuikend voor de veiligheid van deze genoombewerkingstechniek kunnen zijn, maar de onderzoekers denken al oplossingen gevonden te hebben. Lees verder →

DNA-versnipperaar gaat verder dan CRISPR/Cas9-schaar

Geplaatst op door
Beantwoorden
Cas3 versnippert lange delen DNA

Het ‘recept’ voor de CRISPR/Cas3-aanpak (afb: Zhang Lab)

Als we het over de CRISPR-methode hebben dan het hebben we het over de ‘genschaar’ Cas9, die stukken uit DNA knipt, maar de CRISPR-methode kent meer genscharen. Nu schijnen onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Michigan een andere bacteriële genschaar ontdekt te hebben die lange stukken DNA opzoekt, wegknipt en versnippert: type I CRISPR/Cas3. Dat biedt nieuwe mogelijkheden voor genoombewerking, denken ze, maar ook voor de bestudering van het niet-coderende deel van DNA (98%). Lees verder →

“Even geen CRISPR-baby’s meer”

Geplaatst op door
Beantwoorden

CRISPR-baby'sNa de aankondiging van de Chinese onderzoeker Jiankui He dat hij twee meisjes via een ingreep in hun genoom immuun voor hiv had gemaakt, brak er in de onderzoekswereld een storm van protest los. Dat had niet zo veel te maken met de ethische kant van de ingreep, maar meer met de nog ontoereikende kennis over de ‘reikwijdte’ van dergelijke ingrepen. Nu pleiten genetici er in het blad Nature voor om zeker de eerste vijf jaar niet aan CRISPR-baby’s te beginnen. Een moratorium, dus. Lees verder →

“Synthetische biologie een onderschatte dreiging milieu”

Geplaatst op door
Beantwoorden
CRISPR en de lussen van DNA

Is de CRISPR/Cas9-schaar een zegen of een vloek?

Genetische gemanipuleerde dieren, de ontdooiing van de ‘eeuwig’ bevroren gronden en de averechtse effecten van klimaatmaatregelen zijn volgens de Unep, de milieuorganisatie van de VN, onderschatte bedreigingen van het milieu, die ons op den duur zullen opbreken. Lees verder →

Onderzoekers maken ‘expressieknop’ voor genen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Een op CRISPR gebaseerde 'expressieknop'

Cellen in dat deel van de rattenhersens dat wordt gezien als het beloningscentrum (nucleus accumbens). Groen zijn de cellen die een bepaald eiwitten aanmaken, rood de cellen die het gids-RNA produceren en blauw die met het met het virus meegestuurde DNA hebben aangemaakt, ten teken dat de ‘machine’ heeft gewerkt (afb: UAB)

Het is hier al vaker gesteld dat de epigenetische toestand in een cel een cel maakt tot wat ie is: een levercel, botcel, vetcel of nog een van de honderden verschillende celtypen in ons lichaam. De regeling van de genexpressie (welk gen is hoe actief) is dan ook een aardig middel om erachter te komen hoe cellen werken en het lijkt er op dat onderzoekers van de universiteit van Alabama in het Amerikaanse Birmingham zo’n ‘expressieknop’ hebben gevonden, waarmee ze de expressie in hersencelkweken maar ook in de hersencellen van levende ratten kunnen veranderen. Met de expressieknop kan de activiteit van een enkel gen worden veranderd, maar ook van meer genen tegelijk. Opmerkelijk. Lees verder →