Lang is gedacht, en ik denk het nog steeds, dat alle cellen in ons lichaam hetzelfde DNA hebben. Onderzoekers van het Amerikaanse Salk-instituut in La Jolla hebben die zekerheid nu op losse schroeven gezet. Een groot deel van onze hersencellen, zo heeft hun studie aannemelijk gemaakt, heeft afwijkend erfgoed dat ze, die cellen, uniek maakt. Dat zou ook voor andere celtypen kunnen gelden (en waarom ook niet?) Lees verder
Schematische voorstelling van de eiwitproductie in een (klei)hydrogel (afb.: Nature-artikel)
Hebben we net een paleontoloog (fossieldeskundige) gehad die zeker weet hoe het leven op aarde een aanvang nam, nu moeten we die mededeling weer met een korrel zout nemen, (b)lijkt. Onderzoekers van de Amerikaanse Cornell-universiteit beweren dat het leven begonnen is in klei. Ze hebben hun stelling proberen te onderbouwen door in klei met behulp van DNA en aminozuren eiwitten te produceren. Hypothese nummer zoveel (met wat onderbouwing, dat wel). Lees verder
Leven, ik heb het al vaker opgemerkt, is een vreemd fenomeen. Het is nog steeds totaal duister waaraan een systeem moet voldoen om ‘leven(d)’ te worden. Onderzoekers van de Britse universiteit van Nottingham hebben een tamelijk minimale vorm van leven ontdekt, die onder moeilijke omstandigheden blijkt te kunnen standhouden en die zich op een vreemde manier voortplant. Het gaat om het archaeon Haloferax volcanii, die is aangetroffen in de onbarmhartige want uiterst zoute Dode Zee.
Haloferax volcanii
De bolletjes met een kern van goud, waarop de nucleïnezuren geplakt zijn (afb: aurasensetherapeutics.com)
Glioblastoma multiforme is een uiterst agressieve en ongeneesbare vorm van hersenkanker, waaraan de bekende Amerikaanse senator Edward Kennedy (broer van president John F.) is overleden. Aan de Amerikaanse Northwestern-universiteit is een techniek ontwikkeld om het gen het zwijgen op te leggen, dat verantwoordelijk zou zijn voor het in leven houden van de kankercellen. Bij dierproeven leidde toediening van het geneesmiddel, nucleïnezuurbolletjes, tot een 20% hogere gemiddelde levensverwachting. Lees verder
Meteorietenregen op vroege aarde (afb.: techn.univ. van Texas)
Leven is één groot raadsel. Niemand kan een sluitende definitie geven van wat leven is en er zijn talloze speculaties over hoe het hier op aarde is ontstaan, maar niemand weet hoe het precies is gebeurd. Nu is er weer een eigenwijze paleontoloog van Indiase afkomst die doceert aan de technische universiteit van Texas die weet hoe leven ontstond. Sankar Chatterjee, zo heet die paleontoloog, heeft waarschijnlijk de zoveelste onbewezen versie, maar dat houdt het debat levendig. Hij doet zijn verhaal op een geologische bijeenkomst in Denver op 30 oktober. Lees verder
Emanuel Nazareth (foto: univ. v. Toronto)
Aan de universiteit van Toronto heeft een groep onder-zoekers een methode ontwikkeld om de ontwikkeling van stamcellen beter te sturen. “Hierdoor begrijpen we beter hoe we stamcellen kunnen omzetten in klinisch belangrijke celtypen”, zegt promovendus Emanuel Nazareth werkzaam bij het Zandstra-lab van de Canadese universiteit. Lees verder
Via boodschapper-RNA worden stukjes DNA in het ribosoom omgezet in eiwitten (afb.: vib.be)
Het is al weer een paar jaar geleden (2010) dat Hamilton Smith en zijn mede-werkers van het Venter-instituut het erfgoed (DNA) van een bacterie (Mycoplas-ma mycoides) hebben ‘nagebouwd’, met wat eigen grapjes er in (stukjes tekst uit het boek Ulysses van James Joyce). Nu schijnen onderzoekers er bij de universiteiten van Harvard en Yale (VS) in geslaagd te zijn het genoom van een bacterie (een E. coli) helemaal te herschrijven, waardoor die ongevoelig is geworden voor virussen. “Dit is de eerste keer dat de genetische code fundamenteel is veranderd”, stelt onderzoeker Farren Isaacs, moleculair bioloog bij Yale. “Door een organisme met een nieuwe genetische code te maken hebben we de mogelijkheden biologische functies aan te passen aanzienlijk uitgebreid.” Het lijkt op het begin van een tijdperk.
Lees verder
Borstkankercellen (foto: Futura-Sciences)
Wat is goed en wat is slecht? Wie zal het zeggen. Vroeger was cholesterol slecht, want verantwoordelijk voor het dichtslibben van de aderen. Later ontdekte men dat het genuanceerder lag: er was ‘goed’ cholesterol (HDL) en ‘slecht’ cholesterol (LDL). Nu blijkt uit onderzoek aan de Amerikaanse Thomas Jefferson-universiteit dat dat ‘goede’ cholesterol bortskanker (mede)veroorzaakt. Er is echter ook een tegengif: een stof die HDL-receptors van cellen blokkeert.
Lees verder
Kunstmatig gekleurde endotheelcellen onder een microscoop. De kern is blauw, het celskelet groen, de actinedraden rood (foto: Wikicommon)
Onderzoekers van het Weill-instituut van de Cornell-universiteit in Ithaca (New York) speculeren over de mogelijkheid dat endotheelcellen (het endotheel is de wand van bloedvaten), ingespoten in de bloedvaten, zieke of beschadigde organen zouden kunnen herstellen. Daarmee zou orgaandonatie op den duur overbodig kunnen worden en zou een einde komen aan de moeizame zoektocht naar orgaandonors. Lees verder
Een plaatje van een aantal cellen met de relatieve positie van transcriptiemoleculen of -factoren in een cel ten opzichte van het celmemebraan (afb: Pelkmans-lab)
Aan de universiteit van Zürich (Zwitserland) is een methode ontwikkeld om de activiteit van afzonderlijke genen in een cel zichtbaar te maken. De methode schijnt zo succesvol te zijn, dat, voor het eerst, de activiteit van 1000 genen in tienduizend menselijke cellen tegelijkertijd is te volgen. Het blijkt dat de activiteit van de genen en de ruimtelijke organisatie van de ontstane transcriptiemoleculen of -factoren sterk wisselen per cel. Lees verder