Sommige longcellen repareren hun DNA in een wip

Griep A-virus)

Griep A-virus (afb: WikiMedia Commons)

Het lichaam (leven) zit raar in elkaar. De natuur heeft allerlei prachtige systemen ontwikkeld om ziekteverwekkers (ook natuurproducten) onschadelijk te maken, maar er mankeert altijd wel wat. Zo is het griep A-virus in staat om nogal wat longcellen de dood in te drijven, maar blijken er ander cellen te zijn die hun DNA razendsnel repareren om de virusaanval te kunnen overleven. Die afwijkende overlevingsstrategie van die speciale longcellen werd door onderzoekers van, onder andere, de Duke-universiteit ontdekt. Ik denk dan: waarom hebben niet al onze cellen die mogelijkheid? Lees verder

Heel voorzichtig bouwen we ‘cellen’

kunstcellen voor van alles en nog wat gemaakt

Calciumionen (lichtblauw) komen via een eiwitporie (donkerblauw) de cel binnen, waardoor een enzym in de cel geactiveerd wordt en deeltjes in de vesikels (bolletjes in de cel) oplichten (afb: ICL)

De oorsprong van dit blog is synthetische biologie. De laatste tijd is dat verbreed tot alle onderwerpen waarbij gemorreld wordt aan genen, maar de synbiologie blijft mijn speciale aandacht houden (want veelbelovend, maar ook ‘link’). Al tijden wordt er gespeculeerd en gewerkt aan kunstmatige cellen, maar veel soeps was het allemaal nog niet. Ik geef het je ook te doen iets na te bootsen waar ‘de natuur’ al miljarden jaren aan geknutseld heeft. Onderzoekers van het Imperialcollege in Londen (ICL) hebben nu ‘cellen’ gemaakt die, onder meer, medicijnen vrijgeven als de omgeving aan bepaalde voorwaarden voldoet. Gerichte medicijnafgifte, dus. Ook zouden ze gevaarlijke (want giftige) stoffen in het lichaam kunnen opruimen (ook micro-organismen?). Lees verder

Kunstmatig eiwit lijkt grote regelneef van een cel

Synthetische regeleiwit LOCKR

Het synthetische wondereiwit LOCKR (afb: UW)

Onderzoekers van de universiteit van Californië in San Fransisco en van de universiteit van Washington hebben een eiwit ontworpen en gesynthetiseerd, LOCKR gedoopt, waarmee processen in een cel kunnen sturen zoals de genexpressie. LOCKR staat voor de onmogelijke uitdrukking Latching, Orthogonal Cage/Key pRotein (oftewel: vergrendeling, orthogonaal kooi/sleuteleiwit; duidelijk?). LOCKR zou het eerste ontworpen biologische instrument zijn Lees verder

Ontwikkeling leven op aarde blijkt anders dan gedacht

Choanocyt

De doorsnee van een choanocyt (afb: univ. van Queensland)

Hoe leven is ontstaan is nog steeds onderhevig aan driftige speculatie. Eigenlijk komt het er op neer dat men (= de betrokken wetenschappers) het niet weet. Ook de ideeën hoe meercellige organismen zoals planten en dieren ontstonden lijken voor herziening vatbaar. Onderzoekers van de universiteit van Queensland (Aus) denken dat de cellen van de eerste meercelligen een stuk ingewikkelder waren dan tot nu toe is aangenomen. Lees verder

Ons lijf stikt van de mutaties

Mutaties in weefsels

De weefsels waarvan monsters zijn genomen (bij mannen en vrouwen verschillend) en van de cellen het RNA is uitgelezen (afb: Gad Getz et. al.)

Een analyse van de RNA-gegevens van zo’n 500 proefpersonen van 29 verschillende weefsels heeft aangegeven dat ons lijf stikt van de mutaties. We zijn heftig mozaïsch oftewel door die mutaties hebben cellen in een weefsel verschillende genomen. Dat mozaïcisme stijgt met de jaren. Vooral longen huid hebben daar last van en dat zijn niet toevallig twee organen die het meest met de buitenwereld in aanraking komen. Lees verder

Bacteriën maken nieuwe genen uit ’troep-DNA’

Ontstaan nieuwe genen in E. coli's

Nieuwe genen onstaan bij E. coli-bacteriën uit willekeurige sequenties in het ‘niet-coderende’ DNA. In het ringvormige DNA van de bacterie plaatsten onderzoeker een halfmiljard willekeurige stukjes DNA (afb: univ. van Uppsala)

Een van de (vele) vragen die ontwikkelingsbiologen zich stellen is hoe nieuwe genen ontstaan. Onderzoekers in Zweden denken nu te weten hoe dat bij bacteriën werkt. Die neiuwe genen kunnen worden gevormd uit DNA-sequenties die functieloos zouden zijn, ooit junk(=troep)-DNA genoemd. Lees verder

Ribosomen ruimen ook op

De aanmaak van eiwitten

De ribosomen zijn niet alleen een eiwitfabriek, lijkt het (afb: Bazzinilab)

In de ribosomen in cellen worden de eiwitten aangemaakt aan de hand van boodschapper-RNA-moleculen (die weer een kopie van genen op DNA zijn). Die ribosomen blijken echter ook die boodschapper-RNA-moleculen op te ruimen en mogelijk ook de genexpressie te beïnvloeden, ontdekten onderzoekers van het Stowersinstituut in Kansas (VS). Lees verder

Genschakelaars dubbel gezekerd

Neuronen ontwikkeld uit pluripotente stamcellen

Uit stamcellen ontwikkelde hersencellen

Het traject van stamcel naar rijpe cel schijnt goed ‘afgepaald’ te zijn, zo ontdekten onderzoekers van de Ludwig-Maximilian-universiteit in München. De voor die differentiëring belangrijke genschakelaars blijken dubbel gezekerd te zijn tegen onbedoelde activiteit. Lees verder

Synthetisch organel bouwt vreemde eiwitten

Eiwitproductie

Via boodschapper-RNA worden stukjes DNA in het ribosoom omgezet in eiwitten (afb.: vib.be)

Voor het eerst zouden onderzoekers een (onnatuurlijk) organel, cellichaampje, hebben gebouwd dat in staat is eiwitten te bouwen die bestaan uit natuurlijke maar ook onnatuurlijke eiwitten. Dat cellichaampje bleek, en dat is natuurlijk de crux, ook nog te functioneren in levende zoogdiercellen. Daarmee denken de onderzoekers van, onder meer, het Europese lab voor moleculaire biologie beter in staat te zijn de functies in een cel te bestuderen, maar ook te sturen. Lees verder

Gekweekte bloedvaten voor dialysepatiënten e.a.

Kweek lege bloedvaten

Als de bloedvaten werden geïmplanteerd bevatten ze geen levende cellen alleen een eiwitstructuur (afb: Humacyte)

In het lab gekweekte, lege ‘bloedvaten’ zijn met succes geïmplanteerd. Die vulden zich in het lichaam met bloedvatcellen van de patiënt zelf en waren uiteindelijk niet van echt te onderscheiden. Heather Prichard van het Amerikaanse bedrijf Humacyte (-Mensencel) en haar (universitaire) collega’s kweekten die lege bloedvaten uitgaande van gladde spiercellen die in (slag)aderen voorkomen, maar die voor implantatie werden verwijderd. Lees verder