Groeifactor Fgf17 lijkt hersens oude muisjes te revitaliseren

oligodendrocyt

Een oligodendrocyt, een gliacel die voor de isolatie (myeline) van de uitlopers van hersencellen zorgt.

Hersen- en ruggenmergvocht van jonge muisjes (tien weken) in spuiten in de hersentjes van oude muisjes (zo’n 20 maanden oud) bleek het geheugen van de oudjes weer te revitaliseren. Dingen die ze aangeleerd hadden herinnerden ze zich ineens weer. In dit verhaal lijkt de groeifactor Fgf17 een sleutelrol te spelen naast de functies van bepaalde gliacellen (oligodendrocyten), verantwoordelijk voor myelineisolatie van uitlopers van zenuwcellen, zo ontdekten onderzoekers van, onder meer, de Standforduniversiteit onder aanvoering van Tony Wyss-Coray. Dat is nog niet meteen het begin van een geheugenpil voor mensen (waarschuw ik maar vast; as). Lees verder

DNA hersencellen breekt in stukken om snel te reageren (?)

DNA-breuk

DNA-breuk (afb: quantamagazine.org )

Dat je hersens een bijzonder orgaan zijn (?) staat buiten kijf, maar het lijkt steeds gekker te worden. Nieuw onderzoek zou hebben aangetoond (aannemelijk hebben gemaakt) dat het DNA in neuronen in stukken breekt om bepaalde genen die te maken hebben met leren en geheugen snel te laten aanmaken. Normaal worden breuken in de dubbele DNA-streng geassocieerd met hersenziektes, veroudering en kanker, maar in dit geval helpen die ons snel te reageren op nieuwe omstandigheden (zo lijkt het). Lees verder

Het lijkt er op dat de hersens anders werken dan we denken

hersenfuncties

Het beeld dat scherp begrensde hersendelen bepaalde taken uitvoeren staat op omvallen

Met dat deel van de hersens ‘zien’ we, daar slaan we onze herinneringen op en dat deel wordt gebruikt voor het redeneren. Wetenschappers hebben bepaalde al of niet onderbouwde ideeën hoe de hersens werken, maar of dat ook werkelijk zo is, is maar zeer de vraag. Hersens zijn veel flexibeler dan we denken. Langzaam ontwikkelen zich nieuwe theorieën over dit machtige orgaan dat ons leven beheerst.
Lees verder

Hersenorgaantje gemaakt dat kan ‘leren’

Hersenorgaantje

Een gekweekt hersenorgaantje met rechts een uitvergroting die afzonderlijke cellen zichtbaar maakt (afb: Zafeiriou et al)

Er zijn al aardig wat pogingen gedaan om hersentjes te kweken uit hersenstamcellen. Nu schijnen onderzoeksters iets te hebben gekweekt uit neuronen en gliacellen dat enige overeenkomsten heeft met hersentjes van een embryo met iets als leervermogen. Vooralsnog zijn dit soort orgaantjes louter bedoeld als studiemateriaal. Lees verder

Kunnen herinneringen gericht gereactiveerd worden?

Actieve neuronen vormen herinnering

De neuronen die van belang zijn voor het vastleggen van de herinnering lichten groen op (afb: Ana Oliveira)

Hoe herinneringen worden opgeslagen is nog steeds volslagen duister, maar dat de mens gaandeweg herinneringen kwijtraakt is niet ongewoon. Onderzoeksters rond Ana Oliviera van de universiteit van Heidelberg (D) hebben ontdekt dat het verhogen van de concentratie van het eiwit Dnmt3a2 (ja, het wordt er niet leuker op) in hersencellen waar herinneringen worden opgeslagen die verloren gegane herinneringen weer kan oproepen, en nog wel gericht ook. Voorlopig is dat alleen nog maar bij muisjes aangetoond. Lees verder

Veel wilde speculatie rond ingreep van Jiankui He

ΔJiankui He heeft de wereld (in ieder geval de wetenschappelijke) geschokt door zijn aankondiging op een congres in Hongkong twee bevruchte eicellen het DNA met de CRISPR-methode genetisch zo te veranderen (het ging om het CCR5-gen) dat de twee meisjes die daar uit voortkwamen (Lulu en Nana) immuun zouden zijn voor hiv. Stafmedewerker van Science Jon Cohen probeert de feiten op een rijtje te zetten, los van alle opwinding. Heeft He’s ingreep gewerkt of heeft hij de meisjes kwaad gedaan? Hij vindt dat er veel te wild is gespeculeerd. Hoe het met de meisjes gaat is niet bekend. Onverantwoord blijft het gedrag van He.

Δ

Lees verder

Boodschapper-RNA hangt vol met modificatoren

Eiwitproductie

Via boodschapper-RNA worden stukjes DNA in het ribosoom omgezet in eiwitten. (afb.: vib.be)

Of genen actief zijn of niet wordt onder meer geregeld door methylering. Onderzoekers denken dat ook boodschapper-RNA (de kopie van een gen aan de hand waarvan eiwitten worden aangemaakt in het ribosoom) ook gemethyleerd kunnen worden en die RNA-methylering zou veel effect hebben op ons functioneren en onze gezondheid. Ook andere kleine modificatoren zouden invloed hebben op het gedrag en het lot van b-RNA. Lees verder

Onderzoekers ‘verplaatsen’ geheugen van een zeeslak

Geheugen zeeslakken getransplanteerd

David Glanzman met een zeeslak (afb: Christelle Snow/UCLA)

Onderzoekers van de universiteit van Californië in Los Angeles het geheugen van zeeslakken ‘verplaatst’. Ze denken dat de daarbij gebruikte techniek mogelijkheden biedt om mensen hun geheugen weer ’terug te geven’ of om traumatische ervaringen te wissen. Kortom: het rommelen met geheugens komt op de ‘menukaart’ van neurologen te staan of ben ik nu te somber? ALhoewel, het gaat hier om het ‘geheugen’ van uiterst primitieve beestjes, toch? Lees verder

Afremmen overijverig enzym HDAC3 herstelt geheugen

DNA en histonen

DNA wordt stevig ingepakt, maar genen die actief (moeten) zijn, moeten wel afgelezen kunnen worden

HDAC3 is verantwoordelijk voor het ‘inpakken’ van het lange DNA-molecuul in de kern, maar wordt gaandeweg de jaren wat overijverig. Het gevolg is dat een ander eiwit, Period1, in feite wordt ‘opgesloten’ en dat eiwit is nu juist verantwoordelijk voor geheugenvorming. Het afremmen van het HDAC3-gen had als gevolg dat oudere en beschadigde hersens weer gemakkelijker informatie opslaan. Lees verder

Hippocampus waargenomen tijdens vorming geheugen

HersensEvUit, onder meer, onderzoek bij ratten is gebleken dat in de hippocampus (het zeepaardje) nieuwe ervaringen worden opgeslagen door de hersenpatronen opnieuw af te spelen die verbonden zijn aan die ervaringen. Als de hersenactiviteit bij ratten wordt gemeten die door een doolhof lopen dan zien onderzoekers dezelfde patronen als bij het opnieuw beleven van die ervaringen tijdens de slaap van de rat.  Nu heeft onderzoekster  Anna Schapiro  van Harvard en haar medewerkers die processen waargenomen bij mensen. Lees verder