Genoombewerking in nieuw vaarwater (?)

Cellen aan een touwtje

Onderzoekers van het Weizmann-instituut denken de cellen ‘aan een touwtje te hebben (afb: Weizmann-instituut

Genoombewerking is inmiddels een populair ’tijdverdrijf’ in de labs over de wereld en sinds een paar jaar is CRISPR/Cas9 de grote ster. Volgens onderzoekers van het Israëlische Weizmann-instituut redt die techniek het niet alleen, ondanks al haar hooggeprezen kwaliteit. De combinatie met een techniek om genfuncties in afzonderlijke cellen te manipuleren zou de knip- en plaktechniek aanzienlijk verbeteren, vinden ze (pdf-bestand), en daarmee de kennisontwikkeling van het genetische proces versnellen.
Lees verder

CRISPR-methode verfijnd met anti-CRISPR-eiwitten

anti-CRISPR-eiwitten blokkeren het Cas9-molecuul

Bacteriofagen (virussen) bestrijden de CRISPR-defensie van bacteriën door de Cas9-‘schaar’ te blokkeren met een eiwit (Acr) (afb: Cell)

Ik heb altijd begrepen dat de genoombewerkingsmethode CRISPR/Cas9 heel precies genen uit het DNA-molecuul kan wegsnijden. Kennelijk gaat dit ‘onfeilbare’ van bacteriën geleende systeem toch nog wel eens in de fout. Onderzoekers van de medische afdeling van MIT in Cambridge (VS) en van de universiteit van Toronto (Can) hebben nu drie eiwitfamilies ontdekt die het knip- en plakwerk van de CRISPR/Cas9 kunnen uitzetten. Daarmee zou de bewerkingstechniek nog ‘feillozer’ worden (als de vergrotende trap van feilloos zou hebben bestaan).
Lees verder

Gaat de mensheid aan technologie ten onder?

Menselijke embryo's in een petrischaaltje

Menselijke embryo’s in een petrischaaltje

Het is natuurlijk al vaker gezegd en voorspeld: de mensheid gaat aan haar eigen schepsels ten onder. De waterstofbom leende zich daar natuurlijk het beste voor, maar ook de door mensen veroorzaakte milieurampen waren goede kandidaten om een eind te maken aan de wereld/mensheid. De nieuwste door de mens veroorzaakte ramp is de aardopwarming. Hoe dat zal aflopen is nog niet te voorspellen, maar het gebrek aan daadkracht bij de wereldleiders is niet erg bemoedigend. Er zijn ook andere kapers op de kust, om maar eens een in dit verband rare beeldspraak te gebruiken: kunstmatige intelligentie en genoombewerking. De befaamde Britse Stephen Hawking heeft al vaker voor de gevaren van ki gewaarschuwd, maar vlak het vermogen genetisch materiaal te bewerken niet uit. In de Britse krant the Guardian stelt Engels/Japanse schrijver Kazuo Ishiguro dat de genoombewerking onze menselijke waarden zou kunnen aantasten. Lees verder

Met CRISPR processen in de celontwikkeling volgen

CRISPR en de lussen van DNA

De CRISPR/Cas9-schaar

Onderzoekers van het Engelse Sanger-instituut en van de universiteit van Cambridge hebben een naar eigen zeggen verbeterde en efficiëntere vorm van de CRISPR-techniek ontwikkeld. Ze hebben de nieuwe ‘versie’ sOPTIKO of sOPTIKD gedoopt. Met dat systeem zou je processen in de celontwikkeling kunnen volgen. Dat helpt om uit te pluizen hoe gezonde cellen functioneren, maar ook cellen kunnen ontaarden. Lees verder

CRISPR/Cas9 voor het eerst bij mensen gebruikt (?)

CRISPR-Cas9 met gids-RNA en doel-DNA

Het Cas9-complex (blauw) ‘omarmt’ het gids-RNA (geel) en doel-DNA (rood) (afb: Bang Wong)

Voor het eerst zouden onderzoekers op 28 oktober de CRISPR/Cas9-techniek bij mensen hebben toegepast om het genoom te bewerken van (afweer)cellen. Onderzoekers van de universiteit van Chengdu in China rond onderzoeker Lu You zouden de methode hebben toegepast op een patiënt met longkanker in het kader van een klinische proef. Er zijn meer groepen in de VS en China die klinische proeven met deze methode op stapel hebben staan voor het behandelen van kanker.

Lees verder

Blinde ratten krijgen deels zicht terug door gentherapie

Merkt-eiwit

De molecuulstructuur van het Merkt-eiwit (afb: Wiki Commons)

Onderzoekers van, vooral, het Amerikaanse Salk-instituut hebben, naar het schijnt, voor het eerst met de CRISPR/Cas9-methode het DNA veranderd van niet-delende cellen. Het overgrote deel van de cellen in ons lichaam deelt niet. Door die geningreep (pdf-bestand) kregen ratten deels hun gezichtsvermogen terug. Dit kunststukje zou wel eens het begin kunnen zijn van een nieuw tijdperk in de geneeskunde, waarbij oog-, hart- en neurologische ziektes gentherapeutisch zouden kunnen worden aangepakt. Lees verder

RNA te gebruiken voor veiliger pluripotente stamcellen

Pluripotente stamcellen zouden veilig zijn

Pluripotente stamcellen zouden veilig zijn, werd al eerder beweerd

De techniek om uit rijpe cellen pluripotente stamcellen te ontwikkelen heeft veel onderzoek gegenereerd, met name in de regeneratieve geneeskunde. Toch is het gebruik van die stamcellen in, bijvoorbeeld, stamceltherapieën verre van probleemloos. Nu schijnen onderzoekers een manier gevonden te hebben om met behulp van RNA, het zwervende ‘broertje’ van DNA, veilige pluripotente stamcellen te maken, maar ook te veranderen. De pluripotente stamcellen zouden bijna lijken op originele embryonale stamcellen. Lees verder

‘Makkelijk’ gefröbel aan genen is riskant

CRISPR/Cas9-techniek verbeterd

De CRISPR-techniek zou nog niet precies genoeg zijn om mensen te behandelen (afb: Wiki Commons)

Volgens een rapport van de denktank Nuffield Council on Bioethics is het gemak waarmee nu gesleuteld kan worden aan genen riskant. Vooral door toedoen van de CRISPR/Cas9-technologie zou genetische manipulatie nu ook bruikbaar zijn voor ‘garagewetenschappers’, met alle risico’s van dien. Lees verder

DNA menselijke embryo’s bewerkt

EmbryoDe Zweedse ontwikkelingsbioloog Fredrik Lanner van het befaamde Karolinska-instituut zou de eerste onderzoeker zijn waarvan bekend is dat hij probeert het DNA van gezonde menselijke embryo’s te veranderen. Hij zegt dat te willen doen om erachter te komen hoe welke genen de embryonale ontwikkeling sturen. Zijn onderzoek zou vooral gericht zijn om oplossingen te zoeken voor onvruchtbaarheid en miskramen, maar ook anderszins zeer bruikbare informatie opleveren. Hij zegt alleen de eerste zeven dagen te zullen bestuderen en de embryo’s nooit ouder dan veertien dagen te laten worden.
Lees verder

Kleinste synthetisch virus voor gentherapieën gemaakt

Synthetisch virus voor gentherapie gemaakt

Het synthetische ‘virus’ zet zichzelf in elkaar (afb: JACS)

Virussen kunnen zichzelf niet reproduceren, maar gebruiken daarvoor het DNA van hun gastheer/-vrouw. Van die eigenschap wordt tegenwoordig handig gebruik gemaakt om een ‘uit de bocht gevolgen’ genoom weer gezond te maken. Vaak worden daarvoor echte virussen aangepast, maar er wordt ook geopereerd met kunstmatige virussen. Nu hebben onderzoekers uit het Verenigd Koninkrijk rond Maxim Ryadnov het kleinste virusachtige ‘organisme’ gesynthetiseerd dat ooit zou zijn gemaakt. Dat zou dat knip- en plakwerk in het DNA-molecuul moeten uitvoeren. Overigens hebben de onderzoekers met de synthese weinig problemen gehad: het namaakvirus zet zichzelf in elkaar. Lees verder