Tag archieven: CRISPR/Cas9

Broad-instituut lijkt patentgevecht om CRISPR te winnen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Jennifer Doudna en het patentgevecht om CRISPR/Cas9

Jennifer Doudna, moleculair bioloog aan de UC Berkeley (afb: WikiMedia Commons)

CRISPR/Cas9 is niet alleen de hoop van mensen met tot nu toe ongeneeslijke ziektes, maar is ook de ‘natte droom’ van farmaceutische bedrijven én van onderzoeksinstellingen. Al sedert de ontdekking van deze van bacteriën geleende genoomtechniek ruziën Amerikaanse instellingen over het intellectuele eigendom van die techniek (in Amerika kun je de natuur patenteren). De strijd ging tussen oost en west: de universiteit van Californië in Berkeley en het Broad-instituut in het Amerikaanse Cambridge. De jongste juridische ontwikkelingen lijken er  op te wijzen dat de ‘Oosterlingen’ gaan winnen. Of dat gevolgen heeft voor het toepassen van die techniek is nog maar zeer de vraag, want sedert de ontdekking heeft de CRISPR-methode zich sterk ontwikkeld…
Lees verder →

Chinezen repareren puntmutaties in embryocellen

Geplaatst op door
Beantwoorden

CRISPR/Cas9 aan het werk met DNA

Het CRISPR/Cas9-complex aan het werk aan DNA (rood) (afb: univ. van Californië)

Terwijl elders op de wereld nog met veel huiver wordt gekeken naar het bewerken van het genoom van (mens)embryo’s,  lijken de Chinezen daar wat minder moeite mee te hebben. Chinese onderzoeker waren de eersten om met behulp van  de, inmiddels onvermijdelijke, CRISPR-techniek om het genoom van apen te veranderen en van, niet-levensvatbare, menselijke embryo’s en ook om genetisch bewerkte cellen in mensen te gebruiken ter bestrijding van kanker. Nu zijn ze ook de eersten om een geavanceerde CRISPR-techniek te gebruiken om puntmutaties te repareren ter grootte van een base (de bouwsteen van DNA en dus de genen) in levensvatbare menselijke embryo’s.  Lees verder →

CRISPR/Cas9 vaker in de fout dan aangenomen

Geplaatst op door
Beantwoorden
RNA-polymerase

RNA-polymerase-2 van een gist (afb: WikiMedia Commons)

Al vaker heb ik in dit blog gemeld dat CRISPR/Cas9 niet het weergaloze wondermiddel is waar het vaak voor wordt versleten. Onderzoekers van het Wellcome Sanger-instituut in Groot-Brittannië rond Allan Bradley vonden dat de deze genschaartechniek vaker over de schreef gaat dan tot nu toe aangenomen werd (het artikel zal in Nature Biotechnology verschijnen).  Gelukkig hebben onderzoekers van de universiteit van Illinois (VS) ontdekt waarom de genschaar in de fout gaat en wellicht valt met hulp van die kennis de nauwkeurigheid van CRISPR/Cas9 te verbeteren. Het en zym RNA-polymerase kan daar goede diensten bewijzen, denken de onderzoekers. Nog even geduld, dus. Lees verder →

RNA bewerken minder riskant dan DNA

Geplaatst op door
Beantwoorden
RNA-bewerking als alternatief voor genschaar

Bij RNA-bewerking blijft het DNA ongewijzigd (afb: Univ. van Tübbingen)

Al vele malen is ook in dit blog de lof op de CRISPR-techniek gezongen (met hier en daar een kanttekening). Probleem met DNA-bewerking is dat die nogal radicaal is en (dus) ook niet geheel ontdaan van risico’s. Thorsten Stafforst van de universiteit van Tübbingen werkt al jaren aan een alternatieve techniek: RNA-bewerking. Uiteindelijk leidt de informatie op RNA-moleculen, onder meer, tot de aanmaak van eiwitten, de werkpaarden van de cel. Het schijnt Stafforst en medewerkers nu gelukt te zijn RNA-moleculen in de cel heel precies en doeltreffend te bewerken.  Lees verder →

Kan de CRISPR/Cas9-techniek leiden tot kanker?

Geplaatst op door
Beantwoorden

p53

De tumoronderdrukker p53 (afb: Wikicommons)

Er is een hoop euforie over de ‘genschaar’ CRISPR/Cas9, waarmee genetische defecten kunnen worden gerepareerd, maar het instrument is niet zonder gevaar constateren onderzoekers in Zweden en Finland (maar weer eens). Volgens wetenschappers van het Karolinska Institutet en de universiteit van Helsinki zal er nog wel wat onderzoek gedaan moeten worden naar de veiligheid van deze techniek. Eerder al wezen onderzoekers op het risico van ongewenste genmutaties en op het gevaar van het ontsporen van de genetisch veranderde cellen in kankercellen. Lees verder →

Rode bloedcellen van bloedgroepkenmerken ontdaan

Geplaatst op door
Beantwoorden

Van bloedgroephkenmerken ontdane rode bloedcellen

De van bloedgroepkenmerken ontdane rode bloedlichaampjes (rechts) zouden breed inzetbaar moeten zijn (afb: Ashley Toye, univ. van Bristol)

Bloedtransfusies problemen veroorzaken als de bloedgroepen van patiënt en donor ‘botsen’. Onderzoekers van de universiteit van Bristol hebben met behulp van de inmiddels welbekende genbewerkingstechniek CRISPR/Cas9 rode bloedlichaampjes gemaakt die ontdaan zijn van bloedgroepeiwitten en dus breed kunnen worden ingezet zonder dat er afweerreacties optreden. Lees verder →

CRISPR-enzym RNase E zorgt dat ook extra geninformatie meekomt

Geplaatst op door
Beantwoorden
Structuur van ribonuclease E (RNase E)

De structuur van ribonuclease E

Ik neem maar even aan dat ik ‘genschaar’ CRISPR/Cas niet meer hoef te introduceren. Mooi systeem, maar een gen is meer dan een code waarmee een bepaald eiwit wordt aangemaakt. Onderzoekers van de Duitse Albert-Ludwigsuniversiteit in Freiburg hebben nu een enzym gevonden dat er voor zorgt dat ook de bijkomende informatie over de aansturing van de activiteit van dat gen wordt ‘meegeknipt’.  Lees verder →

Wada verbiedt genbewerking in de sport vanaf volgend jaar

Geplaatst op door
Beantwoorden

Het wereldantidopingagentschap Wada verbiedt al sedert 2003 wat genoemd wordt ‘gendoping’. Met ingang van volgend jaar mogen sporters ook geen gebruik maken van genbewerking om hun sportprestaties op te vijzelen. Het is onduidelijk hoe de Wada dat decreet denkt te handhaven. Lees verder →

Is de CRISPR-genschaar echt zo veilig als voorgesteld?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Menselijke embryo

Een menselijke embryo bestaand uit acht cellen

Op diverse plaatsen, ook in dit blog, is de loftrompet gestoken over de CRISPR/Cas9-genschaar. Er zijn weliswaar studies waaruit blijkt dat CRISPR ook op ongewenste plaatsen mutaties aanbrengt in het genoom, maar over het algemeen wordt de genschaar als nauwkeurig en betrouwbaar gekenschetst door onderzoekers; onderhand al (bijna?) ‘menswaardig’. Toch zijn er ook nog steeds onderzoekers die waarschuwen voorzichtig te zijn met de CRISPR-techniek. “Er zijn nog steeds veel onbeantwoorde vragen”, zegt embryoloog Anthony Perry van de universiteit van Bath (Eng) . Die zullen moeten worden beantwoord vooraleer CRISPR kan worden losgelaten op de mensheid, vinden onderzoekers. Lees verder →

Insectenpopulaties verweren zich tegen gendruk

Geplaatst op door
Beantwoorden
Meelkever of -tor

Een meelkeversoort (afb: WIki Commons)

Insecten schijnen middelen te bezitten om genetisch methoden te dwarsbomen, die zijn bedoeld als bestrijdingsmiddel. Onderzoekers van de universiteit van Indiana, die tot die conclusie kwamen, betwijfelen of het mogelijk is via genbewerking en gendruk door insecten verspreide ziektes zoals malaria te voorkomen. Lees verder →