CRISPR/Cas9-methode weer preciezer gemaakt (?)

Ludwig van Beethoven

Ludwig van Beethoven werd gaandeweg steeds dover (afb: WikiMedia Commons)

Muisjes met een erfelijke gehoorafwijking (het Beethovenmodel) zouden zijn behandeld met een nauwkeuriger vorm van de CRISPR/Cas9-methode (de genschaarmethode). In die operatie werd alleen het gemuteerde gen (Tmc1) verwijderd. Dat zou maar op een plaats (een basepaar) verschillen van een gezond exemplaar. Dat is knap, maar het probleem met deze genoombewerkings-methode is dat er ook op andere dan de beoogde plaats op het DNA wordt geknipt…. Lees verder

CRISPR-methode effectief bij spierziekte in muisjes

Dystrofine

Dystrofine (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoekers van de Amerikaanse Duke-universiteit hebben muisjes die een aandoening hadden die leek op de Duchenne-spierdystrofie van die ziekte genezen (?; as) door een enkele CRISPR-behandeling. Daarbij werd defect DNA uit het dystrofine-gen verwijderd. Een jaar na de behandeling (een groot deel van een muizenleventje) bleken de behandelde muisjes nog steeds Duchennevrij ook al waren er afweerreacties en bijkomende, onbedoelde veranderingen aan het DNA ontstaan. Lees verder

CRISPR ook te gebruiken als virusbestrijder (?)

Cas9 wordt actief in nabijheid protease

Het op slot gezette Cas9-eiwit (afb: Savagelab)

De CRISPR-methode mag zich verheugen in een grote populariteit, maar dan hebben we het vooral over toepassingen aan het genoom die zijn bedoeld om ziektes te vermijden of te bestrijden die het gevolg zijn van erfelijke aandoeningen en ziekmakende mutaties. Onderzoekers van de universiteit van Californië in Berkeley rond David Savage hebben een truc bedacht om de methode ook in te zetten bij virusinfecties. Lees verder

Nauwkeurigheid CRISPR/Cas9 zou voldoen aan simpele regels

CRISPR/Cas9 niet zo onvoorspelbaar als gedacht

De CRISPR/Cas9-methode blijkt volgens simpele regels betrouwbaar te werken (afb: Francis Crickinstituut)

Medewerkers van het Francis Crick-instituut in Engeland zeggen ontdekt te hebben dat met simpele regels is te bepalen hoe nauwkeurig CRISPR/Cas9 (de genschaar) te werk gaat bij het bewerken van DNA. Rond die genschaar heerst veel optimisme, maar de schaar knipt ook vaak op plekken in het DNA waar het niet bedoeld is. Met die regels zouden de veiligheid en doelmatigheid van de CRISPR/Cas9-methode kunnen worden opgekrikt, denken de onderzoekers. Lees verder

Leidt CRISPR tot nieuw dierenleed?

Hoornloze zwartbonte koe

Hoornloze zwartbonte koe (afb: biokennis.org)

Als mensen over de mogelijkheden horen die de genschaar CRISPR/Cas9 (en varianten) biedt dan zijn ze vaak erg enthousiast. Eindelijk kunnen we ons verlossen van een hele reeks genetische ziektes, maar met de genschaar kun je ook ‘fröbelen’ met het genoom van dieren. Koeien zonder hoorns, dat moet toch mogelijk zijn of kippen die eieren leggen zo groot als een struisvogeleieren. Dat is geen verre toekomst. In Amerika wil het bedrijf Rebombinetics zich toeleggen op het ‘verbeteren’ van landbouwdieren. Lees verder

Muisjes met (alleen) twee vaders of twee moeders gefabriceerd

moeder/moedermuis met nakomelingen

Een moeder/moedermuisje met natuurlijke nakomelingen (afb: Chinese Academie van Wetenschappen)

Onderzoekers hebben muisjes gefabriceerd met twee vaders of twee moeders. De vader/vader-muisjes overleefden de geboorte overigens maar net, terwijl die uit twee moeders voortkwamen volkomen gezond en ook volledig functioneel waren wat de voortplanting betreft. Voor deze kunstmatige vorm van ‘parthenogenese’ (maagdelijke voortplanting) werden haploïde stamcellen (van elk chromosoom maar een exemplaar zoals in geslachtscellen) van twee vaders of twee moeders gebruikt en werden wat ‘correcties’ aangebracht met behulp van de genschaar CRISPR/Cas9. De onderzoekers rond Qi Zhou zeggen vooral benieuwd te zijn naar een antwoord op de vraag waarom maagdelijke voortplanting bij sommige gewervelde dieren, zoals haaien of kalkoenen, wel voorkomt en bij zoogdieren niet. Lees verder

Gentherapie bij muizenfoetussen in baarmoeder lijkt succesvol

Basebewerking DNA

Het principe van de basevervanging in DNA (afb: bechling.com)

Voor het eerst zouden onderzoekers het genoom van zoogdiervruchten in de baarmoeder genetisch hebben veranderd, om de muisjes in wording af te helpen van een erfelijke stofwisselingsziekte. Het onderzoek moet het pad effenen voor de toepassing van deze techniek bij mensen. Lees verder

Broad-instituut lijkt patentgevecht om CRISPR te winnen

Jennifer Doudna en het patentgevecht om CRISPR/Cas9

Jennifer Doudna, moleculair bioloog aan de UC Berkeley (afb: WikiMedia Commons)

CRISPR/Cas9 is niet alleen de hoop van mensen met tot nu toe ongeneeslijke ziektes, maar is ook de ‘natte droom’ van farmaceutische bedrijven én van onderzoeksinstellingen. Al sedert de ontdekking van deze van bacteriën geleende genoomtechniek ruziën Amerikaanse instellingen over het intellectuele eigendom van die techniek (in Amerika kun je de natuur patenteren). De strijd ging tussen oost en west: de universiteit van Californië in Berkeley en het Broad-instituut in het Amerikaanse Cambridge. De jongste juridische ontwikkelingen lijken er  op te wijzen dat de ‘Oosterlingen’ gaan winnen. Of dat gevolgen heeft voor het toepassen van die techniek is nog maar zeer de vraag, want sedert de ontdekking heeft de CRISPR-methode zich sterk ontwikkeld…
Lees verder

Chinezen repareren puntmutaties in embryocellen

CRISPR/Cas9 aan het werk met DNA

Het CRISPR/Cas9-complex aan het werk aan DNA (rood) (afb: univ. van Californië)

Terwijl elders op de wereld nog met veel huiver wordt gekeken naar het bewerken van het genoom van (mens)embryo’s,  lijken de Chinezen daar wat minder moeite mee te hebben. Chinese onderzoeker waren de eersten om met behulp van  de, inmiddels onvermijdelijke, CRISPR-techniek om het genoom van apen te veranderen en van, niet-levensvatbare, menselijke embryo’s en ook om genetisch bewerkte cellen in mensen te gebruiken ter bestrijding van kanker. Nu zijn ze ook de eersten om een geavanceerde CRISPR-techniek te gebruiken om puntmutaties te repareren ter grootte van een base (de bouwsteen van DNA en dus de genen) in levensvatbare menselijke embryo’sLees verder

CRISPR/Cas9 vaker in de fout dan aangenomen

RNA-polymerase

RNA-polymerase-2 van een gist (afb: WikiMedia Commons)

Al vaker heb ik in dit blog gemeld dat CRISPR/Cas9 niet het weergaloze wondermiddel is waar het vaak voor wordt versleten. Onderzoekers van het Wellcome Sanger-instituut in Groot-Brittannië rond Allan Bradley vonden dat de deze genschaartechniek vaker over de schreef gaat dan tot nu toe aangenomen werd (het artikel zal in Nature Biotechnology verschijnen).  Gelukkig hebben onderzoekers van de universiteit van Illinois (VS) ontdekt waarom de genschaar in de fout gaat en wellicht valt met hulp van die kennis de nauwkeurigheid van CRISPR/Cas9 te verbeteren. Het en zym RNA-polymerase kan daar goede diensten bewijzen, denken de onderzoekers. Nog even geduld, dus. Lees verder