Gewone celdeling (mitose)
Als een cel deelt ontstaan er twee dochtercellen met in principe dezelfde functie als de moedercel, maar bij T-cellen, een type afweercellen, lijkt dat verhaal niet op te gaan. Niet dat T-cellen ineens veranderen in hersencellen, maar ze kunnen wel een andere (afweer)functie krijgen als de moedercel, zo ontdekten onderzoekers van een Amerikaans kinderziekenhuis. Lees verder
Bij het begin van het delingsproces lijken cellen eerst hun afval te lozen (afb: MIT)
Het lijkt er op dat cellen die zich gaan delen eerst hun afval lozen om de dochtercellen een schone start te geven. De onderzoekers kwamen daar achter door gebruik te maken van een zelf ontwikkelde methode om de droge massa van cellen te wegen. Daaruit bleek dat ze bij deling relatief veel massa verloren. De onderzoekers speculeren meteen om nieuwe manieren om op basis van deze ontdekking nieuwe therapieën te ontwikkelen tegen kanker of hersenziektes als Alzheimer. Lees verder
Het centromeer van een chromosoom (afb: WikiMedia Commons)
Wat gebeurt er als vreemd DNA in een cel verschijnt? Dat onderzochten wetenschapsters rond Karen Wing Wee Yuen van de universiteit van Hongkong in embryo’s van het minuscule wormpje Caenorhabditis elegans. Ze introduceerden in die cellen een kunstmatig chromosoom en dat bleek, heel opmerkelijk, ‘vriendelijk’ behandeld te worden. Dat vreemde DNA bleek in de embryocellen van het wormpje netjes ingepakt te worden in eiwitten om chromatine te vormen, net als het eigen DNA. Lees verder
DNA-breuk (afb: quantamagazine.org )
Dat je hersens een bijzonder orgaan zijn (?) staat buiten kijf, maar het lijkt steeds gekker te worden. Nieuw onderzoek zou hebben aangetoond (aannemelijk hebben gemaakt) dat het DNA in neuronen in stukken breekt om bepaalde genen die te maken hebben met leren en geheugen snel te laten aanmaken. Normaal worden breuken in de dubbele DNA-streng geassocieerd met hersenziektes, veroudering en kanker, maar in dit geval helpen die ons snel te reageren op nieuwe omstandigheden (zo lijkt het). Lees verder
Het enzym separase wordt streng bewaakt om te voorkomen dat dat enzym, belangrijk bij celdeling, ontijdig actief wordt. Hier twee ‘bewakers’: securine en het CDK 1-complex (afb: Nature)
Celdeling is een ingrijpend proces dat wordt gestuurd door een aantal enzymen, waarvan separase en cyclineafhankelijke kinase de ‘dirigenten’ zijn. Nieuw onderzoek onder leiding van Jun Yu van de universiteit van Genève heeft inzicht gegeven in de werking van die ‘orkestratie’. Beide ‘dirigenten’ zijn inactief zolang ze elkaar omarmen. Ik moet wel zeggen dat dit stukje alleen voor fijnproevers is. Het vertelt niks over kanker of CRISPR, maar wel veel over het ‘vernuft’ van het leven… Lees verder
De retronsequentie bevat en mutatiesequentie (rood), die ingebouwd wordt in het bacteriële DNA (afb: Max Schubert/Harvard)
‘Kunstmatig’ leven van Craig Venter plus zeven genen maakt celdeling ‘natuurlijk’ (onderste plaatje) (afb: Cell)
Synthetische cellen gecombineerd met onderdelen van een Mycoplasma-bacterie die in het lab zijn gesynthetiseerd blijken te kunnen groeien en zich te delen en identieke dochtercellen op te leveren. Deze resultaten vorm een vervolg’product’ van het werk van Craig Venter et. al. die in 2016 een zogeheten minimale cel creëerden met maar 473 genen die als minimaal stel noodzakelijk worden geacht voor levende organismen. Lees verder
Kunstmatige celdeling en de vorming van nieuwe deelbare cellen (afb: Angewandte Chemie)
De grote uitdaging voor synbiologen is een cel te maken die niet alleen allerlei ‘kunstjes’ uitvoert, maar zichzelf ook deelt. Dat lijken onderzoeksters in Duitsland rond Kerstin Göpfrich nu ook voor elkaar te hebben, zij het dat die celdeling zich niet ‘streeploos’ herhaalt. Die celdeling is gebaseerd op osmose en een combinatie van lipiden en kan worden bewerkstelligd door licht en/of een enzymatische reactie. Lees verder
Normale celdeling (boven) in vergelijking met een deling van een cel met een ongewoon aantal chromosomen. Vlnr: beelden van een cofocale microscoop met DNA (groen), het miotische spoelfiguur (rood) de aanwezigheid van KIF18A en al de ‘ingrediënten tezamen. De schaal is 10 micron (afb: Sara Bernhard, TU Kaiserslautern)
Ik meld dit met grote terughoudendheid, want DE GROTE DOORBRAAK is al vaak genoeg aangekondigd (en nog steeds niet verwezenlijkt: het universele medicijn voor kanker, alle kankers. Al vele jaren wordt er gezocht naar de achilleshiel van alle typen kankercellen. Tot nu nu toe is die nog niet gevonden (als die er al is). Nu doen onderzoekers in de VS weer een gooi: het eiwit KIF18A zou kandidaat zijn. Lees verder
Normale celdeling (boven) in vergelijking met een deling van een cel met een ongewoon aantal chromosomen. Vlnr: beelden van een confocale microscoop met DNA (groen), het miotische spoelfiguur (rood), de aanwezigheid van KIF18A en al de ‘ingrediënten’ tezamen. De schaal is 10 micron (afb: Sara Bernhard, TU Kaiserslautern)
Kanker is een verzamelnaam voor een groot aantal woekerziektes. Vaak zijn behandelingen heel specifiek gericht op een bepaald type kanker. Al lang wordt geprobeerd een methode te vinden die werkt voor alle of in ieder geval veel kankersoorten. Nu schijnen onderzoeksters in Duitsland, Israël, Italië en de VS een zwakke plek gevonden hebben die meer dan 90% van alle kankers gemeen hebben: de overmaat aan chromosomen in kankercellen. Lees verder