Afweersysteem maakt onderscheid tussen bacteriën

Stafylokokken

Gramgekleurde S. aureus-bacteriën (afb: WikiMedia Commons)

Waarschijnlijk heb je dat nooit beseft, maar eigenlijk is het heel vreemd dat tal van bacteriën zonder al te veel problemen worden aanvaard, terwijl andere indringers meteen in de kraag worden gevat. Het blijkt dat de lengte van vetzure moleculen in de lipoproteïnes op het celmembraan van de bacterie de felheid van de reactie van het afweersysteem bepalen; hoe langer, hoe milder. Lees verder

Nieuw Alzheimer’medicijn’ werkt niet

Idalopirdine niet werkzaam tegen Alzheimer

Idalopirdine is een product van Lundbeck

Bij eerdere proeven had idalopirdine nog zo veelbelovend geleken. Het middel zou de cognitieve vaardigheden van Alzheimerpatiënten verbeteren en andere achteruitgang vertragen, maar het middel blijkt bij drie grootscheepse klinische proeven met ruim 2500 patiënten met een lichte tot gemiddelde vorm van de ziekte niets uit te halen. Lees verder

Openen ‘stilgelegd’ DNA maakt herprogrammering breder

Kenneth Zaret breidt mogelijkheden cel herprogrammering uit

Kenneth Zaret (afb: univ. van Pennsylvania)

Op papier ziet het er allemaal simpel uit. Je neemt, bijvoorbeeld, een huidcel en programmeert die om tot, zeg, een hartcel, maar in de praktijk valt dat nog niet mee en het rendement is laag. Nu denken onderzoekers van de universiteit van Pennsylvania (VS) een benadering te hebben bedacht die meer mogelijk maakt: ontstrengel de ‘knopen’ in het DNA-molecuul zodat die onbereikbare geen in dit ‘stitgelegde’ gebied ook kunnen worden geherprogrammeerd. Dat zou de mogelijkheden uitbreiden om van een type cel een ander te maken. Lees verder

Afweerreactie op zikavirus (b)lijkt schadelijk voor het embryo

Afweersysteem wellicht verantwoordelijk misvorming embryo bij zikabesmetting

De ifnar-muisjes (afb: Science)

Dezelfde eiwitten die het afweersysteem gebrukt om het zikavirus te lijf te gaan zouden ook schadelijk zijn voor de moederkoek (placenta) en de ontwikkeling van het embryo, denken onderzoekers van de Amerikaanse Yale-universiteit. Lees verder

Verminderen ncRNA zou cellen verjongen

Verminderen ncRNA zou cellen verjongen

Immunofluorescentieopnames van ncRNA (Zeb2)  in huidcellen van embryo’s (MEF) en van oudere muizen (anderhalf tot twee jaar). Het gaat om de plaatjes links. Rechts zijn dezelfde cellen met de kleurstof DAPI die aan RNA en DNA bindt (afb: Nature Communications)

Het is opmerkelijk nieuws (of het zou het kunnen zijn), maar het persbericht van het instituut voor moleculaire geneeskunde in Lissabon (Por)  besteedt er, effectief, maar zesenhalve regel aan. Oude cellen zouden zijn te verjongen door de hoeveelheid van een specifieke niet-coderend RNA-molecuul (Zeb2-NAT) in de cel te verminderen door het bijbehorende ‘RNA-gen’ te deactiveren. Het eeuwige leven straalt ons (weer eens) toe. Meestal horen we er daarna niks meer van… Lees verder

Gentherapie herstelt suikerspiegel bij suikerzieke muisjes

Een gentherapie heeft bij suikerzieke muisjes (type 1) de bloedsuikerspiegel weer op normale waarden gebracht. De onderzoekers kregen dat voor elkaar door alfacellen in de alvleesklier met behulp van eiwitten om te programmeren tot insulineproducerende betacellen. Die bleven bij de muisjes voor langere tijd hun insulineproducerende taak vervulden (vier muizenmaanden). Lees verder

DNA-webben van afweercellen waarschuwen voor indringers

DNA-spuwende afweercellen

DNA-spuwende afweercellen (afb: Science)

Als witte bloedlichaampjes virussen of andere indringers ontdekken dan waarschuwen ze andere cellen door  DNA uit te spuwen. Deze nieuw ontdekte truc van ons afweersysteem maakt het mogelijk razendsnel (in minuten) op bedreigingen te reageren. Lees verder

Virus versterkt effect immuuntherapie bij borstkanker

Gecombineerde immuuntherapie succesvol tegen tripelnegatieve borstkanker

Marie-Claude Bourgeois en John Bell in hun lab (afb: univ. van Ottawa)

Het Maraba-virus versterkt de werking van immuuntherapie die gebruikt wordt om een muismodel van tripel negatieve borstkanker, de agressiefste borstkankersoort, te bestrijden. Gecombineerd met zogeheten controlepostremmers vergrootte het virus het percentage genezen muisjes aanzienlijk: van vrijwel 0 tot 60 à 90%. Lees verder

Hoe zou het leven er uit zien als er meer mogelijk was?

Floyd Romesberg en synthetisch leven met meer mogelijkheden

Floyd Romesberg (afb: Scrippsinstituut)

Het systeem dat leven heet is karig omgegaan met de mogelijkheden. Onze (genetische) informatie is opgeslagen in een molecuul dat opgebouwd is uit slechts vier verschillende bouwstenen en het aantal aminozuren dat levende systemen gebruiken om eiwitten mee te maken is beperkt tot 20 (of hooguit 22). De vraag is al vaker gesteld: is dat resultaat het maximaal haalbare of het gevolg van een vrij toevallige samenloop? Zou met zes bases (de DNA-bouwstenen) niet meer mogelijk zijn of met meer eiwitten (de ‘werkpaarden; van het leven)? Dan moet je je meteen realiseren dat met meer bases ook meer fouten (mutaties) zullen ontstaan. Bij twee bases is de replicatie van DNA (verdubbeling bij celdeling) nagenoeg foutloos. En wat leveren die extra aminozuren aan extra’s op? Is wat we nu kennen als leven niet welhaast perfect? Niet meer aan knoeien, dus? Vooralsnog wordt er vooral veel gespeculeerd. Lees verder

Vijftig jaar geleden werd al DNA gesynthetiseerd

Ik dacht, en waarschijnlijk velen met mij, dat het knutselen aan DNA iets van de laatste 20, 25 jaar was, maar het schijnt dat al in 1967 het eerste synthetische DNA in elkaar is gedraaid. Destijds bouwden onderzoekers het DNA van een virus na aangeduid met Phi X174. Dat was niet een heel moeilijke klus, want dat DNA bestaat uit slechts vijf of zes (sic) genen. Het zou voor het eerst zijn geweest dat er DNA in het lab is ‘gebouwd’.  Lees verder