Huid met haarzakjes (blauw) omringd door macrofagen (rood) (afb: Donatello Castellana/CNIO)
Het lijkt er op dat haargroei en het afweersysteem iets met elkaar hebben uit te staan, zo ontdekten Spaanse onderzoekers. Bepaalde afweercellen, de zogeheten macrofagen, remedie tegen kaalheid? Lees verder
Mexicaanse onderzoekers hebben ratten met een bewegingsziekte die op Parkinson lijkt, met een stamcelbehandeling min of meer van hun bewegingsstoornissen afgeholpen. Door die behandeling werd de neurotransmitter dopamine in de hersens van de knaagdieren weer, netjes, aangemaakt. Dopamine is een signaaleiwit in de hersens (een neurotransmitter) die een grote rol speelt bij bewegen.
Lees verder
De vage stamcellen (links) vergeleken met ‘normale’ cellen (afb: Knoepfler-lab)
Onderzoekers van het Lunenfeld-Tanenbaum-instituut, onderdeel van met Mount Sinai-ziekenhuis in Toronto (Can), hebben met behulp van ‘herprogrammering’ een nieuw type pluripotente muizenstamcellen gekweekt, de zogeheten F-cellen (F staat voor fuzzy=vaag, vanwege hun vage voorkomen), uitgaande van volwassen cellen. De F-cellen zijn in staat zich te ontwikkelen tot cellen voor alle drie typen embryonale weefsels, maar zijn toch verschillend van de pluripotente stamcellen die tot nu toe via herprogrammering uit volwassen cellen werden gewonnen. De bekendmaking vormt een onderdeel van een kleine vloedgolf aan artikelen (vijf) over dit thema dat tegelijkertijd verschijnt. Het onderzoek, dat plaatsvindt onder de naam project Grandiose en waaraan vijftig wetenschappers deelnemen, licht een tipje van de sluier op van het mysterie van het herprogrammeren van volwassen cellen. Lees verder
James Collins van het Wyss-instituut
Doorsnee van de kweekruggenmerg. Groen zijn de cellen van de neurale plaat, wit de motorneuronen en rood de interneuronen (afb: TU Dresden)
Onderzoekers rond Andrea Meinhardt van de technische universiteit Dresden schijnen er in geslaagd te zijn een ruggenmerg van muizen te kweken in het lab. Ze pasten daartoe een techniek aan, de zelfgerichte morfogenese, die was ontdekt door de, inmiddels overleden, Japanner Yoshiki Sasai. De kweekruggenmerg is echter nog verre van therapeutisch gebruik. Lees verder
Huidafwijkingen maar ook misvormde handen en voeten zijn kenmerken van het Goltz-Gorlin-syndroom
Het lijkt er op dat ‘we’ steeds dichter in de buurt komen van een rechttoe-rechtaanproces dat via reprogrammering uit functionele cellen stamcellen maakt. Onderzoekers van de universiteit van Californië in San Diego denken dat een signaaleiwit wezenlijk is voor de herprogrammering. Uitgaande van deze stamcellen zouden ziektes behandeld kunnen worden waarbij cellen beschadigd of verloren zijn gegaan of zelfs geheel nieuwe organen worden gekweekt. Veel daarvan is overigens nog verre (?) toekomstmuziek. Het onderzoeksresultaat schijnt ook uitzicht te geven op een therapie tegen kanker (maar dat wordt tegenwoordig wat al te snel gezegd).
Lees verder
De kloonmethode (boven in bovenste plaatje) of de genetische reprogrammering leveren even goede (of even slechte) stamcellen op (afb: Cell)
Embryonale stamcellen, in feite gekloonde cellen, zijn net zo goed of slecht als pluripotente stamcellen, bleek uit onderzoek van, onder veel meer, Dieter Egli van de Newyorkse stamcelstichting NYSCF). Pluripotente stamcellen zijn in principe makkelijker te maken en er kleven geen of weinig ethische nadelen aan, maar ze hielden altijd een geur van bederf rond zich. Therapieën met pluripotente stamcellen zouden kunnen leiden tot kanker of ander ongerief doordat die kwalijke mutaties vertoonden na reprogrammering uit volwassen cellen. De uitkomst van het onderzoek is in die zin ook opmerkelijk omdat Egli altijd een groot voorstander van embryonale stamcellen is geweest. “Ik weet niet wat dat gaat betekenen voor embyonale-stamcelprogramma”, zei hij op een bijeenkomst van zijn stichting op 22 oktober. Lees verder
CCR5 (afb: Wiki Commons)
Onderzoekers van, onder meer, het stamcelinstituut van de Harvard-universiteit zouden voor het eerst de CRISPR-Cas9-techniek hebben gebruikt om het DNA van bloedstamcellen en afweercellen te redigeren. Ze deden dat om het HI-virus, dat AIDS veroorzaakt, onmogelijk te maken het afweersysteem te ruïneren. De onderzoekers houden wat betreft de waarde van hun methode om de schade van HIV te pareren nog een slag om de arm. Lees verder
Onderzoekers van de universiteit van Californië in San Diego hebben ontdekt dat een eiwit, dat een rol speelt in het het opsporen van ontstekingen,TNFα, ook een rol speelt bij de ontwikkeling van bloedstamcellen gedurende de embryonale ontwikkeling. Kennis die van pas kan komen om in het lab bloedstamcellen te kweken voor therapeutisch gebruik. e onderzoekers bekeken daarvoor de embryonale ontwikkeling van zebravisjes. Lees verder
Ingekapselde gif producerende stamcellen (blauw) doden resterende kankercellen rond de weggesneden tumor (groen) (foto: Khalid Shah)
Onderzoekers rond Khalid Shah van het stamcelinstituut van de Harvard-universiteit (VS) hebben genetisch veranderde stamcellen ingezet om hersentumoren te lijf te gaan. De stamcellen waren genetisch zo veranderd dat ze kankercellen dodende gifstoffen produceerden, waar ze zelf geen last van hadden. De gifstoffen belagen alleen cellen die door bepaalde moleculen op het membraan kenbaar zijn als kankercellen. In muizenhersens werkte het. Lees verder