Bacteriofaag beschermt zich met een schijnkern (?)

Bacteriofaag

Een bacteriofaag oftewel bacterie-eter

Grofweg is de wereld van levende organisme in tweeën te delen de eukaryoten en de prokaryoten. Eukaryoten zijn organismen met cellen die een celkern hebben, bij prokaryoten dobbert het DNA onbeschermd in de cel rond. Virussen worden door sommige wetenschappers niet tot de levende wereld gerekend. Nu blijken er bacteriofagen te zijn, virussen die het gemunt hebben op bacteriën, die een soort beschermingsschil rond hun DNA hebben die dat erfgoed moet beschermen tegen destructieve CRISPR-enzymen van bacteriën. Je zou dat kunnen  zien als een tussenvorm (of overgangsfase) van prokaryoten en eukaryoten. Zijn virussen dan toch ‘levendiger’ dan sommige wetenschappers denken? Overigens lijkt het er sterk op dat de verklaring van de onderzoekers, op zijn zachtst gezegd, hiaten vertoont. Lees verder

Stamcellen repareren hart op onverwachte manier

Hartaanval

Bij een hartaanval worden bloedvaten door een bloedprop geblokkeerd waardoor miljoenen hartcellen afsterven.

Stamceltherapie helpt bij het herstel van het hart na een hartaanval, maar niet op de manier zoals lang is gedacht.  Het inspuiten van levende of zelfs dode stamcellen bij muisjes met een gewond hart leidt tot een ontstekingsproces dat op zijn beurt weer een herstelreactie oproept die de mechanische eigenschappen van het gewonde gebied verbeteren, zo bleek onderzoekers. Lees verder

Het ‘duister’ genoom wordt eindelijk onderzocht

DNA-uitlezing met CRISPR en nanoporiën

DNA-uitlezing met behulp van CRISPR en nanoporiën (afb: Max Planckinstituut)

Een groot deel van ons genoom bestaat uit herhalingen, wel honderden of duizenden keren. Die herhalingen zijn moeilijk te analyseren. Onderzoekers van het Max Planckinstituut voor moleculaire genetica in Berlijn  hebben nu een methode ontwikkeld om dit ‘duistere deel’ van het genoom te kunnen doorzoeken. Die methode is een combinatie van nanoporiegenoomuitlezing en de CRISPR/Cas-methode.
Lees verder

Hersens bij Downmuisjes met medicijnen te ‘repareren’ (?)

Jongetje met Downsyndroom

Jongetje met Downsyndroom (afb: WikiMedia Commons)

Het hoeft niet, maar in de meeste gevallen blijven Down-patiënten in geestelijke vaardigheden achter bij hun leeftijdsgenoten. Nu zeggen onderzoekers in de VS dat ze muisjes met Down met medicijnen van hun achterstand in leervermogen en geheugen zouden hebben afgeholpen. Het zou allemaal te maken hebben met de stressrespons van cellen.
Lees verder

Er zitten nog meer soorten RNA-moleculen in onze cellen

cp-RNA

Cp-RNA-vind je door het hele lichaam in overmaat. De kleur duidt op de ‘afkomst’ van de cp-RNA’s (afb: Kirino et. al)

Onderzoekers van de Thomas Jeffersonuniversiteit hebben met een nieuwe uitleestechniek een niet eerder bestudeerd type RNA-moleculen de basevolgorde vastgesteld. Ze denken dat deze (kleine) moleculen een belangrijke rol spelen in de veroudering. Lees verder

Mutatie zou Colombiaanse vrouw beschermen tegen Alzheimer

Wel beta-amyloïde maar niet dement

PET-opname van de hersens van de Colombiaanse vrouw die vol zitten met beta-amyloïdeplaques zonder dat ze last van dementie heeft (afb: Aaron Schultz)

In 2016 vloog een 73-jarige vrouw uit Medillin (Colombia) naar Boston om een hersenscan te laten maken, haar bloed te laten onderzoeken en naar haar genoom te laten kijken. Ze had een genetische afwijking in haar familie waardoor dementie vaak al op hun vijftigste toesloeg. Zij had nergens last van. Dat bleek het gevolg te zijn van een zeldzame mutatie aan het ‘Alzheimergen’ APOE. “Dit is een bijzonder geval”, zegt neurowetenschapper Yadong Huang van de Gladstone-instituten in San Francisco. “Mogelijk opent dit interessante wegen voor onderzoek en voor therapie. Lees verder

De ene kant op of de andere: DNA blijkt steeds veelzijdiger

Voorkeursreichting openen DNA

Helicases (groen) hebben bij het openen van DNA een voorkeursrichting (liever de paarse kant op dan de rode) (afb: SISSA)

Nog niet eens zo heel lang geleden werd DNA gezien als het molecuul waar ons leven in is vastgelegd. Gaandeweg blijkt dat allemaal wat ingewikkelder te liggen. Zo heeft de enzymfamilie de helicases tot taak om het stevig ingebakerde molecuul te openen om te kunnen worden afgelezen (de transcriptie). Nu hebben onderzoekers van, onder meer, het SISSA in Triëst (It) daar eens naar gekeken. Het blijkt dat het niet hetzelfde is als je het DNA de ene kant op afleest of de andere. De helicases blijken een voorkeursrichting te hebben. Zo blijken er gaandeweg steeds meer manieren ontdekt te worden waarop we dat ‘boek van het leven’ kunnen lezen.
Lees verder

Alternatieve epo beschermt hersencellen

Bjarne Riis

Bjarne Riis, de Epo-zondaar (afb: WikiMedia Commons)

Het hormoon erythropoiëtine (Epo) wordt door onze nieren aangemaakt en stimuleert de aanmaak van rode bloedlichaampjes. Daarom was het, vooral, in de wielersport een populair stimuleringsmiddel. Epo schijnt ook hersencellen te beschermen tegen een ontijdige dood. Het idee is Epo te gebruiken bij hersenziektes als Alzheimer en Parkinson, maar als medicijn heeft Epo te veel bijwerkingen dus zochten de onderzoekers een bijwerkingsvrij Epo-alternatief. Dat schijnt gelukt te zijn. Lees verder