Menselijk exosoom (afb: WikiMedia Commons)
Exosomen zijn eiwitcomplexen die gebruikt worden om ribonucleïnezuren af te breken en die afval op te ruimen. In eukaryote cellen die wij (mensen) hebben komen die zowel in de kern als in het celplasma voor. Onderzoekers hebben die exosomen nu gebruikt om het effect van gentherapie tegen (hersen)kanker te verbeteren. De nieuwe behandeling vertraagde de groei van hersentumoren (gliomen) bij muisjes en verlengde hun leven.
Lees verder
Jongetje met Downsyndroom (afb: WikiMedia Commons)
Het hoeft niet, maar in de meeste gevallen blijven Down-patiënten in geestelijke vaardigheden achter bij hun leeftijdsgenoten. Nu zeggen onderzoekers in de VS dat ze muisjes met Down met medicijnen van hun achterstand in leervermogen en geheugen zouden hebben afgeholpen. Het zou allemaal te maken hebben met de stressrespons van cellen.
Lees verder
PET-opname van de hersens van de Colombiaanse vrouw die vol zitten met beta-amyloïdeplaques zonder dat ze last van dementie heeft (afb: Aaron Schultz)
In 2016 vloog een 73-jarige vrouw uit Medillin (Colombia) naar Boston om een hersenscan te laten maken, haar bloed te laten onderzoeken en naar haar genoom te laten kijken. Ze had een genetische afwijking in haar familie waardoor dementie vaak al op hun vijftigste toesloeg. Zij had nergens last van. Dat bleek het gevolg te zijn van een zeldzame mutatie aan het ‘Alzheimergen’ APOE. “Dit is een bijzonder geval”, zegt neurowetenschapper Yadong Huang van de Gladstone-instituten in San Francisco. “Mogelijk opent dit interessante wegen voor onderzoek en voor therapie. Lees verder
Bjarne Riis, de Epo-zondaar (afb: WikiMedia Commons)
Het hormoon erythropoiëtine (Epo) wordt door onze nieren aangemaakt en stimuleert de aanmaak van rode bloedlichaampjes. Daarom was het, vooral, in de wielersport een populair stimuleringsmiddel. Epo schijnt ook hersencellen te beschermen tegen een ontijdige dood. Het idee is Epo te gebruiken bij hersenziektes als Alzheimer en Parkinson, maar als medicijn heeft Epo te veel bijwerkingen dus zochten de onderzoekers een bijwerkingsvrij Epo-alternatief. Dat schijnt gelukt te zijn. Lees verder
De geïmplanteerde gliacellen in de muizenhersentjes (groen) (afb: John Hopkinsuniversiteit)
Door de ‘vriend/vijandknop’ te manipuleren van afweercellen zijn onderzoekers van de Amerikaanse John Hopkinsuniversiteit er in geslaagd bij muisjes vreemde hersenstamcellen te implanteren zonder dat het afweersysteem daar op reageerde. Dat zou goed nieuws kunnen zijn voor ontvangers van donor- organen of weefsel. Die moeten nu nog hun leven lang afweeronderdrukkende medicijnen slikken. Vooralsnog gaat het nog maar om dierproeven. De onderzoekers mikken voorlopig op de behandeling van kinderen met een heel zeldzame genetische ziekte waarbij de myelinebeschermlaag om de uitlopers van zenuwcellen niet goed gevormd wordt (lijkt op MS). Lees verder
Het opbouwen van een bloed/hersenbarrièremodel. bEC staat voor (bloed)endotheelcellen), AD-cellen zijn Alzheimercellen (afb: MIT)
De voor de ziekte van Alzheimer kenmerkende beta-amyloïde-plaques in de hersens verstoren hersenfuncties en veroorzaken de dood van hersencellen. Die eiwitklonteringen zouden echter ook verantwoordelijk zijn voor het lek raken van de bloed/hersenbarrière waardoor normaaluit de hersens geweerde stoffen het effect van de ziekte kunnen verergeren. Onderzoekers van, onder meer, het MIT in Cambridge (VS) kregen dat vermoeden bevestigd op basis van onderzoek aan een model voor die barrière. Lees verder
Onderzoekster aan de slag met kweken van hersencellen van muisjes (afb: PdGU)
Er wordt al vele jaren onderzoek gedaan naar de oorzaak van de ziekte van Alzheimer. Speculaties zijn er genoeg, maar de echte oorzaak is nog steeds niet achterhaald. Nu komen Russische onderzoekers met een nieuwe hypothese: de ziekte zou veroorzaakt kunnen worden door mutaties in genen die van doen hebben met het contact tussen hersencellen onderling, de synapsen. De onderzoekers van de Peter de Grote-universiteit in St. Petersburg ontdekten zelfs een verbinding die het effect van de mutaties in deze genen aanzienlijk zou kunnen verkleinen. Opmerkelijk is dat onderzoekers van de universiteit van Queensland (Aus) die met een microscoop met een superresolutie in levende hersencellen keken min of meer tot dezelfde conclusie kwamen: het heeft iets met de synapsen te maken, de verbindingen tussen de hersencellen. Lees verder
Het lichtgestuurde gen FGFR1, met en zonder licht (afb: Proc. of IEEE)
Al jaren wordt er geëxperimenteerd om met licht de activiteit van genen te sturen, een tak van sport die optogenetica wordt genoemd. Onderzoekers van de universiteit van Buffalo (nog nooit van gehoord) zeggen met die methode het gen FGFR1 te hebben ‘geherprogrammeerd’ in een kweek van hersencellen. Dat gen speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van embryo tot volgroeid organisme. Lees verder
De weefsels waarvan monsters zijn genomen (bij mannen en vrouwen verschillend) en van de cellen het RNA is uitgelezen (afb: Gad Getz et. al.)
Een analyse van de RNA-gegevens van zo’n 500 proefpersonen van 29 verschillende weefsels heeft aangegeven dat ons lijf stikt van de mutaties. We zijn heftig mozaïsch oftewel door die mutaties hebben cellen in een weefsel verschillende genomen. Dat mozaïcisme stijgt met de jaren. Vooral longen huid hebben daar last van en dat zijn niet toevallig twee organen die het meest met de buitenwereld in aanraking komen. Lees verder
De STAT3-Ser/Hes3-signaalroute (of -as) (afb: WikiMedia Commons)
Het is bekend dat kankercellen (vooral de kankerstamcellen) manieren hebben om het afweersysteem uit te schakelen, maar ook om allerlei min of meer vernuftige behandelmethoden het hoofd te bieden. Nu denken onderzoekers van de technische universiteit Dresden een manier gevonden te hebben om kanker(stam)cellen weerloos te maken tegen behandeling. Of dat inderdaad zo is valt vooralsnog moeilijk te zeggen (zeg ik er maar vast bij;as). Lees verder