Het synthetische ‘brugmolecuul’ CPTX kijkt verbroken verbindingen tussen zenuwcellen te kunnen herstellen (afb: Science)
Onderzoekers uit Japan, Duitsland het het VK hebben een verbinding gesynthetiseerd, aangeduid met CPTX, die in dierproeven goede resultaten laat zien bij hersen- en ruggenmergschade, maar ook bij Alzheimer. Het lijkt te zorgen voor het herstel van celfuncties in het zenuwstelsel. Lees verder
Een gekweekt hersenorgaantje met rechts een uitvergroting die afzonderlijke cellen zichtbaar maakt (afb: Zafeiriou et al)
Er zijn al aardig wat pogingen gedaan om hersentjes te kweken uit hersenstamcellen. Nu schijnen onderzoeksters iets te hebben gekweekt uit neuronen en gliacellen dat enige overeenkomsten heeft met hersentjes van een embryo met iets als leervermogen. Vooralsnog zijn dit soort orgaantjes louter bedoeld als studiemateriaal. Lees verder
Mikrogliacel repareert een bloedvaatje in de hersens (foto: neoweb.nl)
Al verschillende malen zijn op verschillende manieren in het lab hersencellen gemaakt, ook menselijke, vaak uitgaande van huidcellen. Nu melden onderzoekers uit Barcelona dat ze dat ook gedaan hebben. Ze zouden vervolgens hebben geconstateerd dat die geherprogrammeerde huidcellen integreerden in een plakje menselijk hersenweefsel. Kennelijk was dat nog niet eerder geprobeerd. Lees verder
Molly Shoichet (r) (afb: univ. van Toronto)
Onderzoeksters van, onder meer, de universiteit van Toronto hebben een natuurlijk, bacterieel enzym aangepast waarna het , in ieder geval in theorie, een gunstige uitwerking bleek te hebben op de hergroei van zenuwweefsel na beschadiging door een beroerte. De synthetische versie zou stabieler zijn als de natuurlijke en langer actief zijn. Lees verder
Mitochondriën
Hersenstamcellen (rood de kern, groen de mitochondriën) na deling. Cellen met gefragmenteerde mitochondriëm (boven) ontwikkelen zich tot diverse soorten neuronen terwijl de cellen met buisvormige mitochondriën (onder) hersenstamcellen bleven (afb: Ryohei Iwata)
Mitochondriën worden vaak de energiecentrales van de cel genoemd. Ze hebben hun eigen kleine genoom, ook al zo opmerkelijk. Het lijkt er nu op dat ze ook nog eens een rol spelen in de rijping van hersenstamcellen in gespecialiseerde hersencellen, zo ontdekten onderzoekers in België onder leiding van Pierre Vanderhaeghen van de KU Leuven. Dat schijnen ze te doen gedurende een periode die bij mensen twee keer zo lang duurt als bij muisjes. Dat zou een verklaring kunnen zijn voor de abnormale (want te grote) hersens van mensen en het feit dat mitochondriale storingen kunnen leiden tot ontwikkelingsstoornissen van de hersens. Lees verder
Het netvlies is nog knap ingewikkeld en bestaat uit zo’n tien lagen
De T-helpercellen in muizenhersens. De gliacellen zijn wit (afb: James Dooley, Brabahaminstituut)
Of er afweercellen, witte bloedlichaampjes, in de hersens aanwezig zijn is lang een punt van wetenschappelijke discussie geweest. En als dat zo is, wat doen die daar dan? Nu lijkt het er op dat onderzoekers uit het VK en Leuven gespecialiseerde witte bloedlichaampjes in de hersens van muisjes en mensen hebben gevonden. Volgens hen zijn die in ieder geval bij muisjes wezenlijk voor de normale ontwikkeling van de hersens. Lees verder
ApoE is een vrij eenvoudig eiwit (afb: WikiMedia Commons)
Het eiwit apolipoproteïne E (apoE) fungeert als een soort bezorgdienst in de hersens. Het voorziet neuronen van belangrijke voedingstoffen, waaronder meervoudig onverzadigde vetzuren, de bouwstenen van celmembranen. Sommige van die vetzuren worden omgezet in endocannabinoïden (cannabisachtige stoffen). Dat zijn signaalstoffen die een groot aantal functies in het zenuwstelsel reguleren maar ook de afweerreacties sturen om de hersens te vrijwaren van ontstekingen. Onderzoekers van, onder meer, het Max Delbrückcentrum voor moleculaire geneeskunde in Duitsland hebben nu uitgezocht hoe een mutatie van dat eiwit, aangeduid met apoE4, de orde in de hersens danig overhoop kan halen. Lees verder
Neuronen en astrocyten worden gevormd uit voorlopercellen. Door de aanmaak van PTB in astrocyten te verstoren vormen die zich om tot neuronen (afb: Nature)
Al jaren wordt er onderzoek gedaan naar Parkinson, maar vooralsnog is uit al dat gegraaf weinig duidelijk geworden. Een geneesmiddel is er nog steeds niet en ook is nog steeds volstrekt onduidelijk hoe de ziekte wordt veroorzaakt. Nu zijn er onderzoekers die voorstellen stercellen (astrocyten) in de hersens om te zetten in neuronen met behulp via gefrummel aan het boodschapper-RNA dat de ‘mal’ bevat voor het eiwit PTB. Lees verder