Mitochondriën
Verdediging hersenkankercellen ontmanteld (?)
Beantwoorden
Categorie archieven: Hersenen
Mitochondriën belangrijk voor aanmaak hersencellen
Hersenstamcellen (rood de kern, groen de mitochondriën) na deling. Cellen met gefragmenteerde mitochondriëm (boven) ontwikkelen zich tot diverse soorten neuronen terwijl de cellen met buisvormige mitochondriën (onder) hersenstamcellen bleven (afb: Ryohei Iwata)
Mitochondriën worden vaak de energiecentrales van de cel genoemd. Ze hebben hun eigen kleine genoom, ook al zo opmerkelijk. Het lijkt er nu op dat ze ook nog eens een rol spelen in de rijping van hersenstamcellen in gespecialiseerde hersencellen, zo ontdekten onderzoekers in België onder leiding van Pierre Vanderhaeghen van de KU Leuven. Dat schijnen ze te doen gedurende een periode die bij mensen twee keer zo lang duurt als bij muisjes. Dat zou een verklaring kunnen zijn voor de abnormale (want te grote) hersens van mensen en het feit dat mitochondriale storingen kunnen leiden tot ontwikkelingsstoornissen van de hersens. Lees verder
Gentherapie lijkt te helpen bij netvliesziekte (bij muisjes)
Het netvlies is nog knap ingewikkeld en bestaat uit zo’n tien lagen
Witte bloedcellen nodig voor hersenontwikkeling (muisjes)
De T-helpercellen in muizenhersens. De gliacellen zijn wit (afb: James Dooley, Brabahaminstituut)
Of er afweercellen, witte bloedlichaampjes, in de hersens aanwezig zijn is lang een punt van wetenschappelijke discussie geweest. En als dat zo is, wat doen die daar dan? Nu lijkt het er op dat onderzoekers uit het VK en Leuven gespecialiseerde witte bloedlichaampjes in de hersens van muisjes en mensen hebben gevonden. Volgens hen zijn die in ieder geval bij muisjes wezenlijk voor de normale ontwikkeling van de hersens. Lees verder
Is apoE4 de aanstichter van Alzheimer?
ApoE is een vrij eenvoudig eiwit (afb: WikiMedia Commons)
Het eiwit apolipoproteïne E (apoE) fungeert als een soort bezorgdienst in de hersens. Het voorziet neuronen van belangrijke voedingstoffen, waaronder meervoudig onverzadigde vetzuren, de bouwstenen van celmembranen. Sommige van die vetzuren worden omgezet in endocannabinoïden (cannabisachtige stoffen). Dat zijn signaalstoffen die een groot aantal functies in het zenuwstelsel reguleren maar ook de afweerreacties sturen om de hersens te vrijwaren van ontstekingen. Onderzoekers van, onder meer, het Max Delbrückcentrum voor moleculaire geneeskunde in Duitsland hebben nu uitgezocht hoe een mutatie van dat eiwit, aangeduid met apoE4, de orde in de hersens danig overhoop kan halen. Lees verder
Helpt stercellen omzetten in neuronen tegen Parkinson?
Neuronen en astrocyten worden gevormd uit voorlopercellen. Door de aanmaak van PTB in astrocyten te verstoren vormen die zich om tot neuronen (afb: Nature)
Al jaren wordt er onderzoek gedaan naar Parkinson, maar vooralsnog is uit al dat gegraaf weinig duidelijk geworden. Een geneesmiddel is er nog steeds niet en ook is nog steeds volstrekt onduidelijk hoe de ziekte wordt veroorzaakt. Nu zijn er onderzoekers die voorstellen stercellen (astrocyten) in de hersens om te zetten in neuronen met behulp via gefrummel aan het boodschapper-RNA dat de ‘mal’ bevat voor het eiwit PTB. Lees verder
Maak van een A-gen een B-gen en van een aap een mens
De hersens van een vrucht van zijdeaapjes (l) en van embryo’s die ‘verrijkt’ ware met het ARHGAP11B-gen (r). De hersenschors (stippellijnen) van de transgene embryo’s is duidelijk groter (afb: Heide et. al.)
Hersens vormen een geliefd onderzoeksterrein. Er zijn dan ook meer vragen over dat orgaan dan dat er kennis is. Hoe komt het dat de hersens van mensen zo’n groeispurt hebben gemaakt?, is een van die nog vele onbeantwoorde vragen. In 2015 voegden Chinese onderzoekers het gen MCPH1 toe aan het genoom van makaken, die daardoor een beter geheugen zouden hebben gekregen. Nu hebben onderzoekers van, onder meer, het Max Planckinstituut voor moleculaire celbiologie rond Wieland Huttner het genoom van embryo’s van zijdeaapjes ‘verrijkt’ met het mensengen ARHGAP11B. Dat gen codeert voor een eiwit waardoor het aantal hersencellen groeit, wat ook bleek te gebeuren. Onderzoek op een ethisch uiterst gevoelig terrein.
Lees verder
Hebben stamcelexosomen wellicht therapeutische waarde?
Exosomen (geel) in kankercellen (afb: Raghu Kalluri)
Muisjes zijn in winterslaap te brengen
Het koude muisje rechts is in een kunstmatige winterslaap gebracht (afb: univ. van Tsukuba)
Onderzoekers van de universiteit van Tsukuba en het RIKEN-instituut, beide in Japan, hebben het voor elkaar gekregen muisjes in een toestand van winterslaap te krijgen door bepaalde hersencellen, Q-neuronen, te activeren. Normaal houden muisjes geen winterslaap. Zou dat bij mensen ook te doen zijn en als dat zo is heeft die truc wellicht medisch nut. Lees verder
Eiwit zou kanker bestrijden en zenuwcellen opknappen
Jennifer Cochran (afb: Stanforduniversiteit)
Door twee varianten te maken van het signaaleiwit CLCF1 hebben onderzoeksters van de Amerikaanse Stanforduniversiteit middelen gekregen om kanker te bestrijden maar ook om beschadigde hersencellen weer op te kalefateren. Dat klinkt aardig, maar voorlopig zal nog wel het een en ander bewezen moeten worden. Lees verder