Categorie archieven: Genen

Nu kun je ook eiwitproductie cel sturen (schijnt)

Geplaatst op door
Beantwoorden
Genexpressieknop.

Het RNA-molecuul wordt afgelezen in het ribosoom (de bolletjes waaruit de blauwe eiwitslierten komen). Hoe langer de ‘A-baan’ (PolyA track) hoe minder eiwit (afb: Nature Communications)

Er kan al heel wat afgeregeld worden aan het genoom, maar dat wil nog niet zeggen dat we alles in de greep houden. Het lijkt er op dat er nu een nieuwe ‘vaardigheid’ is bijgekomen: het sturen van de activiteit (expressie) van genen. Of genen actief zijn of niet is voor een belangrijk deel per celtype vastgelegd. Genen kunnen ge(de)activeerd worden, maar hoeveel van het bijbehorende eiwit ‘produceert’ een actief gen dan? Onderzoekers van de universiteit van Washington in St. Louis (VS) schijnen nu het ‘knopje’ gevonden te hebben om aan te draaien. Het schijnt een eenvoudig systeem te zijn en het werkt zowel bij bacteriën, planten als zoogdiercellen (dus ook bij menselijke). Lees verder →

Genknutselaars zadelen vliegjes op met antiek ‘alcoholgen’ op

Geplaatst op door
Beantwoorden
Fruitvliegje met antiek ADH-gen

Fruitvliegje met antiek gen (afb: univ. van Chicago)

Boosaardige types, die genknutselaars, zou je zeggen, maar het was ze te doen en de wegen van de evolutie te verkennen (als die er al zijn). Zo werden de proefdieren (fruitvliegjes) voorzien van een gen dat codeert voor een eiwit dat alcohol kan afbreken, ethanoldehydrogenase (ADH). Dat gen zouden de verre voorouders van de fruitvliegjes ooit hebben bezeten, antiek dus. Het gen zou zich vervolgens hebben aangepast om hogere alcoholconcentraties aan te kunnen. De genknutselaars toonden aan dat die hypothese niet klopt met een combinatie van technieken die meer beloven over de ontrafeling van de evolutie. Lees verder →

RNA-sproeistof kan genen tot zwijgen brengen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Besproeien boeren hun velden in de toekomst met RNA?

Besproeien boeren hun velden in de toekomst met RNA?

Bevalt de kleur van je rozen niet? Dan neem je een spuitbus met RNA-moleculen waarmee je zonder aan het DNA te sleutelen het uiterlijk van de rozen kan veranderen door sommige genen het zwijgen op te leggen. Dat is geen fictie, maar realiteit, voorlopig alleen nog in het lab. Bedrijven als Monsanto zijn al bezig dergelijke RNA-sproeistoffen te ontwikkelen om plaaginsecten te bestrijden. Nu schijnt een onderzoeksgroep in Australië er in geslaagd te zijn om met een RNA-spray bij planten bepaalde genen voor langere tijd (20 dagen) te deactiveren. Lees verder →

Genoombewerking in nieuw vaarwater (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden
Cellen aan een touwtje

Onderzoekers van het Weizmann-instituut denken de cellen ‘aan een touwtje te hebben (afb: Weizmann-instituut

Genoombewerking is inmiddels een populair ’tijdverdrijf’ in de labs over de wereld en sinds een paar jaar is CRISPR/Cas9 de grote ster. Volgens onderzoekers van het Israëlische Weizmann-instituut redt die techniek het niet alleen, ondanks al haar hooggeprezen kwaliteit. De combinatie met een techniek om genfuncties in afzonderlijke cellen te manipuleren zou de knip- en plaktechniek aanzienlijk verbeteren, vinden ze (pdf-bestand), en daarmee de kennisontwikkeling van het genetische proces versnellen.
Lees verder →

Erachter komen hoe de knoppen van cellen werken

Geplaatst op door
Beantwoorden

Aan/uitschakelaarHoe ontwikkelt een bevruchte eicel zich tot een volgroeide zuigeling? Dat is een gevolg van een uiterst fijnzinnig staaltje van meet- en regeltechniek. Onderzoekers van het Britse Babraham-instituut hebben geprobeerd te achterhalen hoe die molecuulknoppen werken en ontdekten dat het eiwitcoplex PRC2 in de celontwikkeling een belangrijke rol in speelt (pdf-bestand). Dan wordt er natuurlijk meteen weer gesproken welke mogelijkheden deze nieuwe kennis biedt op het gebied van regeneratieve geneeskunde. Lees verder →

Afremmen veroudering zou glioblastoom stimuleren

Geplaatst op door
Beantwoorden
Albert Kim glioblastoomonderzoeker

Albert Kim

Veroudering en hersenkanker zouden wel eens twee zijden van dezelfde medaille kunnen zijn: probeer je een agressieve vorm van hersenkanker (glioblastoom) via een bepaalde ‘moleculaire route’ te bestrijden dan zou dat kunnen leiden tot een versnelling van de veroudering. De onderzoekers van de universiteit van Washington (VS) vonden dat bij die kanker de zogeheten NAD+-route overactief is. Die route zou ik invloed hebben op de veroudering. Lees verder →

Met CRISPR processen in de celontwikkeling volgen

Geplaatst op door
Beantwoorden
CRISPR en de lussen van DNA

De CRISPR/Cas9-schaar

Onderzoekers van het Engelse Sanger-instituut en van de universiteit van Cambridge hebben een naar eigen zeggen verbeterde en efficiëntere vorm van de CRISPR-techniek ontwikkeld. Ze hebben de nieuwe ‘versie’ sOPTIKO of sOPTIKD gedoopt. Met dat systeem zou je processen in de celontwikkeling kunnen volgen. Dat helpt om uit te pluizen hoe gezonde cellen functioneren, maar ook cellen kunnen ontaarden. Lees verder →

Weefselschade leidt tot herprogrammering cellen

Geplaatst op door
Beantwoorden
Interleukine-6 en herprogrammeren cellen

Interleukine-6, hier in model, is belangrijk voor herprogrammering (afb: Wiki commons)

Beschadigde cellen versturen noodsignalen naar hun buren. Dat zou er voor zorgen dat cellen stamcelachtige eigenschappen krijgen, ontdekten onderzoekers van het nationaal kankerinstituut in Spanje rond Manuel Serrano. Dat zou mede bijdrage aan het weefselherstel. Die ontdekking zou de herprogrammering van volwassen cellen tot stamcellen weleens aanzinelijk ‘bedrijfsveiliger’ en efficiënter kunnen maken. Lees verder →

Genetische ‘architecten’ ontrafelen kronkels DNA

Geplaatst op door
Beantwoorden
Inactief X-chromosoom met superlussen

Het inactieve X-chromosoom bevat reuzenlussen die verdwijnen als de DNA-sequentie DXZ4 wordt verwijderd (afb: Qanta Magazine)

Het menselijk DNA-molecuul is lang, uitgerekt bijna 2 m. Dat immense molecuul moet in een kern gepropt worden van enkele micrometers (duizendste mm). Hoe werkt dat en vooral hoe moet dat opgepropte molecuul worden afgelezen om RNA-kopieën te kunnen maken om eiwitten te produceren? Onderzoekers hebben het onvolprezen bacteriewerktuig CRISPR/Cas9 gebruikt om er achter te komen hoe het DNA-molecuul ligt opgekruld in de kern. Lees verder →

Supercomputer wijst p53 aan als veelbelovend kankermedicijn

Geplaatst op door
Beantwoorden
Stampedesupercomputer

De Stampedesupercomputer van de universiteit van Texas

Het eiwit p53 schijnt een hoofdrol te spelen bij kanker en is daarom een belangrijk doelwit van hedendaags kankeronderzoek. Rommie Amaro en medeonderzoekers gebruikten de Stampede-supercomputer van de universiteit van Texas in Austin om dat belangrijke eiwit en zijn moleculaire omgeving eens helemaal door te rekenen op atomair niveau, waarbij zo’n 1,5 miljoen atomen zijn ‘meegenomen’. Ze wilden er achter te komen hoe dat eiwit in elkaar zit en functioneert. Zo ontdekten ze nieuwe ruimtes in het eiwitmolecuul via welke p53 weer te reactiveren zou zijn. Dat geeft hoop op een krachtige en effectieve kankerbehandeling, denkt Amaro. Lees verder →