Maria Tanzer (l) en Joanne Hildebrand in hun lab (foto: WEH-instituut)
Onderzoekers van het Walter en Eliza Hall-instituut in Melbourne (Aus) hebben een klein molecuul ontdekt dat de celdood (necroptose) tegenhoudt. Dat zou een goede manier kunnen zijn om ontstekingsziektes als reuma, de ziekte van Crohn en psoriase te behandelen. Er wordt verder gezocht.
Lees verder
Een neuron (blauw) heeft de blaasjes (groen) binnengelaten met als gevolg dat er meer katalase (rood) wordt geproduceerd om de cel te beschermen tegen peroxides (afb: JG-univ.)
Vesikels, kleine blaasjes in de cel die voor het transport door het celmembraan zorgen, schijnen effect te (kunnen) hebben op het functioneren van hersencellen, zo hebben onderzoekers van de Johannes Gutenberg-universiteit in Mianz (D) uitgevogeld. Die blaasjes, afkomstig van naburige gliacellen, leveren de neuronen de munitie in de strijd tegen allerlei ongerief. De zogeheten exosomen schijnen de hersencellen op diverse niveaus te stimuleren: ze bevorderen de elektrische geleiding en dus (denk ik dan) de signaaloverdracht en hebben invloed op de gensturing en hebben daarmee een belangrijke invloed op het functioneren van de hersenen.
Lees verder
Het eiwit Rubisco
Planten hebben hun vermogen om zonlicht om te zetten in energie voor hun eigen voortbestaan, de fotosynthese, ‘geleend’ van cyanobacteriën, maar sedert dat gebeurd is, is het rendement van dat systeem bij de meeste planten nauwelijks vooruitgegaan. Integendeel. Dat was anders bij cyanobacteriën. Hun fotosynthese is nu sneller en efficiënter geworden. Die twee zaken combineren zou superplanten kunnen opleveren, maar dat was tot nu toe nog niet gelukt. Onlangs hebben onderzoekers van de Amerikaanse Cornell-universiteit en van Rothamsted Research in Groot-Brittannië met succes bij een tabaksplant een sleutelenzym in de fotosynthese vervangen door een snellere ‘versie’ van een cyanobacterie. Met die vervanging zouden 25% hogere opbrengsten kunnen worden behaald, maar dan moet er nog wel wat worden gesleuteld.
Lees verder
Zo zou een reparatie van DNA er in de praktijk er ongeveer uit zien. Rood zijn de BRCA2-eiwitmoleculen, geel het RAD51-eiwit en blauw het te repareren. DNA (afb: ICL)
Het eiwit BRCA2 speelt een rol bij de reparatie van schade aan het DNA-molecuul. Zover waren we al. Nu hebben onderzoekers van het Imperial College in Londen en het Britse kankerinstituut een ‘foto’ gemaakt van het eiwit onder de elektronenmikroskoop. Met het daardoor bekend worden van de structuur is ook meer inzicht verkregen in hoe het eiwit het ‘m lapt. Lees verder
Het enzym PDI zichtbaar gemaakt in borstkankercellen (foto: Ludwig-Maximlian-uni)
Bijna dagelijks kun je wel ergens een artikel of persbericht vinden, waarin staat beschreven hoe we kanker de definitieve klap kunnen geven of dat we een heel eind op die weg zijn. Het feit dat kanker nog steeds niet is uitgeroeid – en naar ik vrees ook nooit zal worden – geeft aan dat aan al die onderzoeken veel meer haken en ogen zaten dan in de publiciteit werden gebracht of, en dat is lang niet denkbeeldig, door mij over het hoofd zijn gezien. Duitse onderzoekers hebben een stofje gevonden dat in combinatie met een kankerdoder kankercellen gevoeliger maakt voor geprogrammeerde celdood. Amerikaanse onderzoekers zien in een mutatie die leidt tot een zeldzame bloedziekte (aangeboren verhoorningsstoornis of dyskeratose) mogelijkheden kankercellen hun ongebreidelde deelzucht te ontnemen. Lees verder
Dit plaatje zou duidelijk moeten maken hoe die telomeren langer worden (afb: Cell)
Terwijl bij gewone cellen de uiteinden van de chromosomen, de telomeren, steeds korter worden, hebben kankercellen een manier gevonden om die telomeren op lengte te houden en zo hun eigen leven te rekken. Het is ironisch: cellen die dood en verderf zaaien hebben zelf de weg naar het ‘eeuwige’ leven gevonden. Amerikaanse onderzoekers denken nu te weten hoe kankercellen dat kunstje flikken. Lees verder
Agressorcellen worden langzaam omgevormd in beschermercellen. De veranderende genexpressie wordt hier weergegeven in ‘warmtekaarten’. (afb: univ. van Bristol)
Bij autoimmuunziektes als reuma en multiple sclerose keert het eigen afweersysteem zich tegen het lichaam. Onderzoekers van de Britse universiteit van Bristol zeggen een methode gevonden te hebben de agressie van de imuuncellen te temperen. Ze hebben die methode uitgeprobeerd bij muizen. Lees verder
Jennifer Cochran en Amato Giaccia
Onderzoekers van de Amerikaanse Standford-universiteit hebben een eiwit ontwikkelt dat uitzaaiing van kankercellen (grotendeels) tegenhoudt. Bij muizen lukte dat, tenminste bij eierstok– (90% succes) en bij borstkanker (78% succes). Uitzaaiing maakt het bestrijden van kanker zo lastig. Dit kunstmatige eiwit zou een alternatief kunnen worden voor chemokuren, denken de onderzoekers, maar dat zal nog zeker een paar jaar duren (als het ooit zo ver komt).
Lees verder
Grafische voorstelling hoe de genezende blaasjes uit de zenuwstamcellen de bedreigde zenuwcellen binnenkomen (afb: Cell)
Zenuwstamcellen blijken volgens een onderzoek van, onder veel meer, de universiteit van Cambridge (VK) zich niet alleen te kunnen omvormen tot elk type zenuwcel, maar ontpoppen zich ook als een onderdeel van ons afweersysteem. Ze leveren een soort ‘doos’ met medicijnen aan bedreigde hersencellen.
Lees verder
Regeleiwitten op boodschapper-RNA zorgen er voor dat vrouwen en mannen gelijke hoeveelheden ‘geslachtseiwitten’ aanmaken. (afb: univ. van Bangalore)
Ik ben maar een simpele jongen, maar het lijkt er op of het eenvoudige beeld van de eiwitvorming in cellen (DNA–> boodschapper-RNA–> eiwit) steeds ingewikkelder wordt. Genen kunnen uit- en aangezet worden door de methylering van het DNA zelf of van de eiwitten rond het erfmolecuul (de zogeheten histonen). Onderzoekers van de universiteit van München en het Helmholtz-centrum en van de universiteiten van Barcelona en Grenoble hebben nu de werking moleculair mechanisme ontrafelt, van regeleiwitten die een rol schijnen te spelen in de sturing van de expressie van genen op mannelijke en vrouwelijke geslachtschromosomen. Lees verder