Voorkomen celdood macrofagen helpt tegen artritis

Reuma-handen

Reuma leidt tot ernstige vergroeiingen

Het lijkt er op dat de celdood (necroptose) van bepaalde afweercellen, macrofagen, aanleiding kan geven tot reumatische (of reumatoïde) artritis, ontdekten onderzoekers van , onder meer, de universiteit van Gent. Het bleek hun dat het eiwit A20 die celdood voorkomt en beschermt tegen artritis. Mogelijk is hiermee een middel tegen de tot nu toe ongeneselijke ziekte gevonden. Lees verder

De achilleshiel van ongeneesbare hersenkanker gevonden (?)

Mensenglioom in muizenhersens

Mensenglioom in muizenhersens met zich verspreidende glioomcellen (rood) (afb: Pirjo Laakkonen)

Glioblastomen, ook gliomen genoemd, zijn tot nu toe ongeneesbare hersentumoren. Die kunnen niet operatief verwijderd worden omdat ze zich door de hersens verspreiden en chemotherapie werkt niet (goed). Onderzoeksters rond Pirjo Laakkonen van de universiteit van Helsinki denken nu de achilleshiel van deze hersenkanker gevonden te hebben: de membranen van lysosomen (celorgaantjes die de rommel in een cel opruimen). Lees verder

Synthetische eiwitten doden kankercellen en sparen gezonde

Synthetische eiwitten doden kankercellen en laten gezonde ongemoeid

Het RASER-proces in beeld gebracht met rechtsonder de resultaten (afb: Standford, Linlab)

Synthetische kankercellen die zijn ontworpen om overactieve biologische routes te detecteren schijnen kankercellen te kunnen doden en gezonde cellen te sparen, zo beweren onderzoekers van de Standforduniversiteit in Californië. Lees verder

Speciale zinkvingers houden springende genen in toom

Zinkvingers

Een voorbeeld van een zinkvingereiwit (afb: Wikimedia Commons)

Niet eens zo heel lang geleden, zo rond de eeuwwisseling, werd gedacht dat als we eenmaal het DNA hadden ontcijferd we het geheim van de blauwdruk van het leven zouden kennen. Niets is minder waar. Het DNA-molecuul stelt onderzoekers nog steeds voor raadselen. Een van die raadsels wordt gevormd door wat genoemd worden springende genen (of transposonen) die niet erg honkvast zijn in het genoom. Er zijn zo’n 4’5 miljoen van die ‘springers’ in ons genoom en stukje bij beetje wordt hun rol in het ingewikkelde DNA-‘complex’ onthuld. Onlangs ontdekten EPFL-onderzoekers dat zinkvingers een cruciale spelen in het intomen van die springers. Lees verder

Ki versnelt eiwitonderzoek

Eiwitstructuren

De structuur van eiwitten is wezenlijk voor het functioneren (afb: AlQuraishi)

De eiwitstructuur, het klinkt doodsaai, is wezenlijk voor een goed begrip van het functioneren ervan. Daarom wordt er ook driftig naar gezocht. Daarin steken heel wat onderzoekers heel wat jaren in. Nu hebben wetenschappers van de Harvard-universiteit een methode ontworpen om met hulp van kunstmatige intelligentie dat speurwerk aanzienlijk te versnellen, aldus die wetenschappers. Volmaakt is het allemaal nog niet. Lees verder

Synthetisch organel bouwt vreemde eiwitten

Eiwitproductie

Via boodschapper-RNA worden stukjes DNA in het ribosoom omgezet in eiwitten (afb.: vib.be)

Voor het eerst zouden onderzoekers een (onnatuurlijk) organel, cellichaampje, hebben gebouwd dat in staat is eiwitten te bouwen die bestaan uit natuurlijke maar ook onnatuurlijke eiwitten. Dat cellichaampje bleek, en dat is natuurlijk de crux, ook nog te functioneren in levende zoogdiercellen. Daarmee denken de onderzoekers van, onder meer, het Europese lab voor moleculaire biologie beter in staat te zijn de functies in een cel te bestuderen, maar ook te sturen. Lees verder

Hebben spiegelbiomoleculen therapeutische toekomst?

optische isomeren, chiraliteit

Optische isomeren zijn spiegelbeeld van elkaar net als de linker- en rechterhand

Biomoleculen hebben vrijwel allemaal een gespiegelde vorm die qua atoomopbouw gelijk zijn maar structureel elkaars spiegelvorm, zoiets als onze rechter- en linkerhand. In het lichaam worden altijd of de links- of de rechtsdraaiende vorm gebruikt. Onderzoekers van het Duitse kankerinstituut zijn bezig die niet-natuurlijk spiegelbiomoleculen te synthetiseren. Ze denken dat die therapeutische mogelijkheden hebben, aangezien het lichaam ze niet herkent en dus ook het afweersysteem ze niet vernietigt, is hun gedachte. Lees verder

Synthetische eiwitten mobiliseren afweersysteem tegen hiv

Een rasterelektronenmikroskoopopname van virusdeeltjes op een witte bloedcel

Op basis van rekenmodellen ontwierpen onderzoekers van de universiteit van Pennsylvania eiwitten die een aantal eigenschappen gemeen hadden met het membraanoppervlak van het hi-virus. De synthetische eiwitten zorgden ervoor dat het afweersysteem van konijnen antilichamen tegen hiv gingen aanmaken. De onderzoekers denken dat mettertijd een effectief vaccin tegen hiv te kunnen maken. Er is wel nog wat onderzoek nodig. Lees verder

‘Troep’ in DNA zou schimmels helpen overleven

Gistcellen

Gistcellen (afb: Science)

Zoals bekend is het overgrote deel (98%) van DNA ’troep’, ‘rotzooi’. Zo werd het aanvankelijk aangeduid, omdat dat niet-coderende DNA, zoals het tegenwoordig wat netter heet, niet codeert voor eiwitten. Nu denken onderzoekers gevonden te hebben dat bepaalde niet-coderende delen van een gen, de introns (onderbrekende stukjes), de cellen helpen te overleven in zware tijden. Bij gistcellen althans. Lees verder

Kankerbestrijdend interleukine-2 zonder bijeffecten ‘gebouwd’

Veilige variant voor leukine-2 als aanjager afweersysteem

De interleukine-2-variant (rood) koppelt alleen aan de beta- en gamma-receptor (paars en grijs) (afb: UW)

Voor mensen met een agressieve vorm van nier- of huidkanker is het eiwit interleukine-2 (IL-2) een uitkomst. Dat eiwit stimuleert het afweersysteem om de kanker aan te vatten, maar bij de doses die nodig zijn kan het geneesmiddel averechts werken en zelfs levensbedreigend zijn. Tel uit je winst. Onderzoekers hebben nu een eiwit ontworpen en gesynthetiseerd dat qua werking lijkt op IL-2, maar niet de levensgevaarlijke bijwerkingen kent. Vooralsnog is het alternatieve IL-2 met succes uitgeprobeerd op proefdieren. Klinische proeven bij mensen zouden in het verschiet liggen. Lees verder