De CRISPR/Cas9-schaar
Onderzoekers van het Engelse Sanger-instituut en van de universiteit van Cambridge hebben een naar eigen zeggen verbeterde en efficiëntere vorm van de CRISPR-techniek ontwikkeld. Ze hebben de nieuwe ‘versie’ sOPTIKO of sOPTIKD gedoopt. Met dat systeem zou je processen in de celontwikkeling kunnen volgen. Dat helpt om uit te pluizen hoe gezonde cellen functioneren, maar ook cellen kunnen ontaarden. Lees verder
Het lijkt er op dat onderzoekers er steeds beter in slagen cellen te maken die op echte cellen lijken. Die namaakcellen zouden dan allerlei klusjes in het lijf kunnen doen zoals het afleveren van medicinale stoffen of dienstdoen als sensoren. De onderzoekers gebruikten enzymen om de kunstcellen te laten bewegen als echte. Lees verder
De synthetische bolletjes verbonden door DNA-bruggen (afb: Nanoletters)
Heel erg ver is het allemaal nog niet, maar hier en daar worden pogingen in het werk gesteld natuurlijke cellen, of althans onderdelen daarvan, na te bootsen. Nu hebben onderzoekers van de universiteit van Bazel (Zwi) bolletjes gemaakt die zich groeperen alsof het organellen zijn (cellichaampjes zoal de mitochondriën). Ze gebruikten daarbij DNA als ‘lijm’. Het uiteindelijke idee is ‘molecuulfabriekjes’ te maken. Lees verder
De kunstmatige celmembranen van hydroporfines. Blaauw is het waterminnede deel van de eiwitten, rood het waterafstotende deel (afb: Advanced Materials)
Knutselen aan bestaande cellen is een manier om de natuur naar je hand te zetten, maar fundamenteler is de aanpak om van de grond aan nieuwe cellen te bouwen. Voor zover mij bekend heeft dat nog niet zo erg veel resultaat opgeleverd, maar nu melden onderzoekers van de universiteit van Saarland (D) celachtige bollen hebben gemaakt met een dubbellaags membraan van natuurlijke eiwitten (hydrofobines). In de natuur bestaan celmembranen uit dubbellagen van lipides, vetachtige stoffen. Lees verder
Door behandeling met een chemische stof deelde de eicel zich in twee dochtercellen. Die werden ingespoten met geherprogrammeerde zaadcellen, Het rode pijltje is de zaadcel (afb: Nature Communications)
Onderzoekers van de universiteiten van Barh (Eng) en Regensburg (D) zouden muisjes hebben ‘gemaakt’ zonder dat daarbij een eicel aan te pas was gekomen, lees ik in het doorgaans toch goed geïnformeerde Franse dagblad Le Monde. Het Britse populair wetenschappelijke blad is skeptischer en stelt dat de mogelijkheid van een kind van twee vaders (nog) geen biologische werkelijkheid is. En er werden wel degelijk eicellen gebruikt. Lees verder
in stijfheid regelbare hydrogel voor de rijping van stamcellen (afb: Alakpa et.al.)
Van stamcellen wordt in de al of niet regeneratieve geneeskunde veel verwacht, maar nog steeds is er nog veel te ontdekken aan deze ‘magische’ cellen. Een van die zaken is hoe die stamcellen zich ontwikkelen tot gespecialiseerde cellen. Onderzoekers van, vooral, de universiteit van Strathclyde (GB) hebben nu een gel gebruikt (pdf-bestand) met variabele stijfheid als nabootsing van een weefselstructuur om te zien wat de weefselstijfheid met de stamcel doet. Ook de voeding/stofwisseling van de cel is belangrijk en, zo bleek, bepaalt mede welke richting de stamcel zich ontwikkelt. De onderzoekers denken dat dergelijke stofwisselingsproducten iets zouden kunnen betekenen als medicijnen. Lees verder
Links het schema van de homologe recombinatie bij een DNA-breuk. Rechts het simpelweg aan elkaar plakken van de gebroken delen
Identieke stukken DNA kunnen elkaar vinden zonder dat ze daarbij geholpen hoeven worden door andere stoffen. Die theorie bestond al, maar nu schijnen onderzoekers van het Imperial College in Londen en van de Amerikaanse Harvard-universiteit dat te hebben aangetoond aan stukjes dubbelstrenging DNA. Het zou de vierde onafhankelijke demonstratie in glas zijn (dus niet in de cel), waarbij die aantrekking tussen dezelfde basevolgorde op het DNA is aangetoond en daarmee een nieuw bewijs dat de homologe gebieden op, dubbelstrengig DNA elkaar ‘herkennen’. Dat zou dan toch nog eerst in een levende cel moeten worden bewezen. Lees verder
De ‘route’ van stamcel naar gespecialiseerde cel (afb: Cell)
Met slechts vier genen zijn huidcellen (fibroblasten) in acht dagen om te programmeren tot rode bloedlichaampjes (afb: Cell Reports)
Je kunt van huidcellen pluripotente stamcellen maken en die vervolgens ‘omscholen’ tot bloedcellen, maar onderzoekers in Zweden waren benieuwd hoe je huidcellen direct kan ‘omprogrammeren’ in bloedcellen. Het lukte ze de ‘knoppen’ te vinden. In acht dagen veranderden de huidcellen van muizen in rode bloedlichaampjes. De tijd dat je je eigen bloeddonor wordt naakt. Lees verder
Feng Zhang van MIT
De lof van het prachtige CRISPR/Cas9-systeem om DNA te bewerken is al vaak uitgesproken. Met dat van bacteriën geleende systeem is DNA heel precies te bewerken (genen verwijderen en/of toevoegen). Nu komen onderzoekers met een eveneens van bacteriën (Leptotrichia shahii) geleend CRISPR-systeem, C2c2 gedoopt, dat zich specifiek op RNA-moleculen richt, de ‘afdrukken’ van DNA, die, onder meer, verantwoordelijk zijn voor de productie van eiwitten. Voordeel van deze techniek zou zijn dat de veranderingen die daarmee worden aangebracht niet blijvend zijn en dat die nauwkeuriger en veelzijdiger is dan bestaande methodes als RNA-interferentie. Een mer à boire, denken de onderzoekers.
Lees verder