Openen ‘stilgelegd’ DNA maakt herprogrammering breder

Kenneth Zaret breidt mogelijkheden cel herprogrammering uit

Kenneth Zaret (afb: univ. van Pennsylvania)

Op papier ziet het er allemaal simpel uit. Je neemt, bijvoorbeeld, een huidcel en programmeert die om tot, zeg, een hartcel, maar in de praktijk valt dat nog niet mee en het rendement is laag. Nu denken onderzoekers van de universiteit van Pennsylvania (VS) een benadering te hebben bedacht die meer mogelijk maakt: ontstrengel de ‘knopen’ in het DNA-molecuul zodat die onbereikbare geen in dit ‘stitgelegde’ gebied ook kunnen worden geherprogrammeerd. Dat zou de mogelijkheden uitbreiden om van een type cel een ander te maken. Lees verder

Gezonde mitochondriën zouden Alzheimer stoppen

Mitochondriën

Mitochondriën

Alzheimer, het moge bekend worden verondersteld, kent nog steeds geen geneeswijze. Regelmatig duiken er optimistische berichten op, maar tot dusver hebben die tot niet veel geleid. Het is zelfs nog steeds onbekend waardoor de ziekte wordt veroorzaakt. Beta-amyloïdeplaques worden als boosdoener aangemerkt, maar kunnen net zo goed het gevolg van de ziekte zijn. Nu zijn er weer onderzoekers geweest die het plaqueprobleem denken te kunnen aanpakken via een, althans voor mij, vrij opmerkelijke route: de mitochondriën, de energieleveranciers van de cel. Johan Auwerx van de polytechnische hogeschool in Lausanne (Zwi) en medeonderzoekers constateerden bij muizen en wormen dat het gezond houden van de mitochondriën leidt tot vermindering van de eiwitophopingen en verbetering van de hersenfuncties. Lees verder

Een gouden huidcel

Een gouden huidcel wint Nikon-prijsEen medewerker van het Nederlands Kankerinstituut heeft dit jaar de eerste prijs gewonnen van een door Nikon jaarlijks jaarlijks gehouden wedstrijd voor de mooiste foto van de kleine natuur (Small world). De foto is gemaakt door Bram van den Broek en toont een microscoopopname van een huidcel omgeven door veel keratinevezels (geel). Een teveel aan keratine zou een aanwijzing zijn voor kanker. Dit jaar zijn meer dan 2000 foto’s ingestuurd uit bijna 90 landen. Alle foto’s zijn op het web te bekijken.

Bron: Futura-Sciences

Modellen bouwen wordt voor celbiologen stuk eenvoudiger

Het bouwen van model voor eenvoudige celbiologen

Modellen bouwen wordt voor celbiologen een stuk eenvoudige (afb: univ. van Connecticut)

Het leven is moeilijk en dan heb ik het niet over jouw saaie baan of je net verbroken relatie, maar over het verschijnsel dat we (ook) leven noemen: dat ensemble van vaak ingewikkelde moleculen dat al wisselwerkend een organisme vormt, de mens, bijvoorbeeld. Hoe dieper onderzoekers in dat leven duiken, hoe onbegrijpelijker dat wordt. Nu hebben vriendelijke informatici een model gebouwd waarmee zelfs computerschuwe biologen naar hartelust ingewikkelde biologische modellen kunnen bouwen: de virtuele cel. Of eigenlijk is het de eerste grafische versie van een modellenbouwer die al twintig jaar bestaat. Lees verder

Nanobuisjes ingezet om schade aan zenuwen te herstellen

Zenuwbanen

Zenuwbanen fungeren door het overbrengen van elektrische signalen

Het leven zit vol verrassingen. Ik bedoel het systeem dat we leven noemen. Aan de ene kant zit dat leven vol met voorbeelden van wat ik maar even noem technisch vernuft, zoals ons afweersysteem, maar dan zijn er weer onbegrijpelijke ‘missers’ zoals het feit dat ons hart nauwelijks schade kan herstellen net zoals ons ruggenmerg. Al tientallen jaren zoeken onderzoekers een oplossing voor beschadigingen van zenuwbanen die door onze wervelkolom lopen. Er zijn heel wat ideeën aangedragen, maar tot op heden heeft hét idee er niet tussen gezeten. Nu stellen Italiaanse en Spaanse onderzoekers weer koolstofnanobuisjes voor om beschadigde zenuwverbindingen te herstellen. Het zoveelste schot in het duister? Zenuwcellen en nanobuisjes lijken van elkaar te houden. Lees verder

Kunstmatige cellen met celskelet gemaakt

DNA-celskelet in een kunstmatige cel/vetbolletje/liposoom

Het celskelet (groen) in dit vetbolletje bestaat uit vernet DNA (afb: PNAS)

Kunstmatige cellen kun je zelf maken. Vetbolletjes in water en klaar ben je. Daarmee ben je nog niet in de buurt van echte cellen. Die hebben, om maar wat te noemen, een celskelet, die de cel stevigheid geeft en ook nog eens een rol spelen bij de celdeling. Die zijn al wat lastiger te maken. Het schijnt dat onderzoekers van de landbouw- en technische universiteit in Tokio nu kunstmatige cellen hebben gemaakt, voorzien van een celskelet. Op naar de volledig gesynthetiseerde cel? Nog (lang) niet, maar wel naar gerichte medicijn afgifte, bijvoorbeeld.
Lees verder

Goudstaafjes zouden uitzaaiing kanker voorkomen

Biju Parekkadan breekt de pootjes van kankercellen en voorkomt uitzaaiing

Biju Parekkadan: ..de pootjes breken van kankercellen…

Een van de engste ‘wapens’ van kanker is de mogelijkheid zich door het organisme te verspreiden: de uitzaaiing. Het lijkt er op dat goudstaafjes die uitzaaiing kunnen voorkomen. Tenminste, bij muisjes werkte die methode: goudstaafjes breken de ‘benen’ van kankercellen. Lees verder

Pluripotente stamcellen zouden weefsel kunnen vervangen

Heraclitus of Herakleitos

Heraclitus (Herakleitos), hier geschilderd door Johannes Moreelse, was een eenzelvige en dwarse Griekse wijsgeer (afb: WikiCommons)

Is dat nou de droom van de regeneratiegeneeskundige: het vervangen van ziek en of beschadigd weefsel door nieuw? Drie onderzoekers hebben methode ontwikkeld (of eigenlijk verfijnd) om die uitgerangeerde cellen te vervangen door enigszins gedifferentieerde pluripotente stamcellen. Dat noemen ze dan een geïnduceerde celvervanging. Ik zie het nog even niet voor me, maar ik ben dan ook maar een leek op elk gebied. Voo.rlopig is het nog maar een gedachte Lees verder

Een enkel molecuul cruciaal voor celdeling

ESCRT-eiwitten en 'opbouwer' Vps4 belangrijk voor de celdeling

ESCRT-eiwitten, belangrijk voor de celdeling, worden voortdurend vernieuwd door Vps4-moleculen (roze/geel) (afb: Beata Edyta Mierzwa, BeataScienceArt.com)

Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Genève denken ontdekt te hebben dat een enkel  molecuul een hoofdrol speelt in de celdeling. Het molecuul Vps4 blijkt de eiwitten die zich met membraamdeling bezighouden voortdurend te vernieuwen. Zonder lukt de deling niet of moeizaam. Meteen komen er dan weer speculaties om de hoek kijken over behandelingsmethoden tegen kanker en hiv. Lees verder

Vreemd aminozuur verraadt welke eiwitten een cel aanmaakt

Merken van eiwitten met niet-natuurlijk aminozuur

De zogenaamde schakelaar. Het oranje (?) ovaaltje is azidonorleucine, het groene bolletje de (geheimzinnige) chemische verbinding die nodig is om het aminozuur in de eiwitten in te bouwen (afb: Rice-universiteit)

Onderzoekers van de Texaanse Rice-universiteit hebben een methode gevonden om eiwitten te merken met een aminozuur. Daarbij gebruikten ze niet-natuurlijke aminozuren, die verder het eiwit niet beïnvloeden in zijn werking. Daarmee kunnen ze gemakkelijker dan tot nu toe zien welke eiwitten een cel aanmaakt, m.a.w. welke genen actief zijn. Dat is voor allerlei onderzoek bijster handig al was het maar om zieke cellen van gezonde cellen te onderscheiden op moleculair niveau. Lees verder